بررسي نقش راهبردي مطبوعات آذربايجان در دوران استبداد صغير و مشروطيت/
نصر: آذربایجان به مرکزیت تبریز، در دوران قاجار به دلایل مختلف از جمله سابقه‌ی پایتختی ایران در دوره‌های مختلف از جمله دوران اتابکان آذربایجان، ایلخانان، قره‌قویونلو و آق قویونلوها، صفویان و ولیعهد نشینی در دوران قاجار، مهمترین شهر ایران از لحاظ جمعیتی و سیاسی بود. همچنین قرار گرفتن در مسیر جاده‌ی ابریشم و خط مقدم در مقابل قوای عثمانی و روس و دروازه‌ی ایران به اروپا و دنیای غرب همواره پیشرو در جامعه‌ی مدنی و نیز ورود و جذب تکنولوژی‌ها و پدیده‌های نو بود. سفر بازرگانان و روشنفکران اهالی دیار آذربایجان به روسیه تزاری، عثمانی، مصر و فرنگ و حشر و نشر با این افراد موجب شد که خیلی زود صنعت چاپ و نشر و اهمیت مطبوعات در این خطه پیش از دیگر نقاط ایران آشکار شده و رواج یابد.