تاثیر مجتمع های مسکونی بر سلامت روحی و روابط اجتماعی

به گزارش نصر، نشست مسکن و سلامتی در تالار شهید شایان مهر دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با حضور جمعی از صاحب نظران، روانشناسان، جامعه‌ شناسان، روانپزشکان و خیرین سلامت در حالی برگزار شد که مباحثی در خصوص تاثیر مسکن خوب بر سلامتی جسم و روح و آسیب شناسی اجتماعی مسکن مطرح شد.
رییس دانشگاه علوم پزشکی تبریز با تاکید بر اینکه اگر نمی ‌توانیم حرف خوب بزنیم، حداقل تمرین سکوت کنیم، گفت: الان، تمامی سرمایه اجتماعی خود را با تهمت زنی عده‌ ای افراد ناهنجار در جامعه از دست داده‌ ایم که سعی دارند نظام را زیر سوال ببرند.
"محمد حسین صومی" اظهار کرد: هر چند ما در زبان می ‌گوییم که مسلمان هستیم، ولی به معنی کلمات و جملات توجه نمی ‌کنیم باید به تعاون در نیکی و تقوا برسیم.
وی افزود: آیا ناهنجاری‌ های اجتماعی محصول عملکرد همه نیست؟ چه کسی می گوید همه این ‌ها بر عهده نظام اجرایی و دولت است؟ عده‌ای عادت کرده‌اند، در مقابل انسان مداحی کرده و پشت سرش، تهمت و افترا بزنند.
وی گفت: برپایی جهان، وابسته به استادی است که مثل کوه در مقابل تمامی بدی ‌ها می ‌ایستند.
صومی ابراز کرد: باید هم در تقوا و هم در کارهای خیر دست در دست هم داده و در برابر ناهنجاری ‌هایی که می‌ تواند انسان را در مخاطره قرار دهد، بایستیم.
وی تاکید کرد: معتقدیم که تغذیه و اسکان در حوزه سلامت، مولفه‌ های مهمی بوده و اگر در بعد اول مشکل داشته باشیم، حتی با صرف هزینه هم مشکل حل نمی ‌شود، چرا که در صورت نبود سقفی برای اسکان و آرامش، سلامتمان هم به خطر می ‌افتد.
رییس دانشگاه علوم پزشکی تبریز اذعان کرد: باید در زمینه کارهای خیریه همکاری کنیم، اگر بتوانیم بین علم و عمل در خیریه‌ ها رابطه برقرار کنیم، موفق می ‌شویم.
یک جراح ارتوپد در این نشست با بیان اینکه پیشگیری از سوانح ترافیکی بسیار پیچیده تر از آن چیزی است که ما فکر می‌ کنیم، گفت: آسیب‌ های داخل منزل یکی از عوامل تهدید کننده سیستم اسکلتی بدن به شمار می ‌آید. در سال‌ های گذشته هر روز هفته شاهد قطع انگشت دست کودکان با چرخ گوشت بودیم که خوشبختانه به دلیل ایجاد تغییرات ساختاری در این وسیله، این اتفاق کم تر رخ می دهد.
"امیر محمد نوالی" با بیان اینکه خانه بزرگ به معنی ایمنی بیشتر نیست، اظهار کرد: اگر نور و تابش مناسب آفتاب در خانه ‌ای نباشد، دچار کمبود ویتامین D خواهیم شد.
وی افزود: تصادفات و آسیب ‌هایی که در محل کار اتفاق می ‌افتد، بیشتر مرتبط با مسایل خواب بوده و این مشکل، افزایش تصادفات، افسردگی و عدم رضایت از کار را در پی دارد.
وی تصریح کرد: ممکن است در یک جامعه کمونیستی که تمامی خانه‌ ها متراژ مشابهی دارند، فردی که دارای خانه ‌ای با متراژ بیشتر است، احساس رضایت خاطر کند، اما متاسفانه افراد در جامعه ما به دلیل مقایسه ناخودآگاه خانه خود با دیگران، رضایت کافی نداشته و این منشا سایر مشکلات خواهد بود.
این ارتوپدیست با بیان اینکه ناراحتی ‌های روانی نیز منجر به بیماری ‌های سایکوسوماتیک (روانی-بدنی) می‌ شوند، گفت: حتی یک تصادف و ترافیک و حوادث محل کار و داخل منزل همگی به هم مرتبط بوده و اگر قسمتی از این سیستم پیچیده را اصلاح کنیم، می‌ توانیم قدم‌ های موثرتری در جهت تفکر بهتر در این زمینه برداریم.
وی با تاکید بر ضرورت رعایت ایمنی خانه اذعان کرد و گفت: نحوه خوابیدن و شرایط ارگونومیک خانه بر احتمال وقوع هر آسیبی از جمله آسیب ‌های مغزی تاکید دارد.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه افرادی که باید تصمیم گیرنده باشند در اتاق ‌هایشان در حال مقاله نوشتن هستند، اظهار کرد: مغزها در تصمیم ‌گیری ‌ها شرکت نمی‌ کنند. نباید اجازه داد مغزها به راحتی از کشور فرار کنند، هر روز می‌ شنویم که فلان دانشمند هم از کشور رفت.
وی متذکر شد: متاسفانه ما ۵۰ میلیارد دلار در سال از طریق فرار مغزها از دست می ‌دهیم و این در حالی است که فروش نفت ما در بهترین شرایط ۴۰ میلیون دلار درآمد دارد.
استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه تبریز نیز در ادامه این نشست با ارائه مطالبی در خصوص آسیب شناسی اجتماعی مسکن اظهار کرد: از نظر جامعه شناسی بین خانه و مسکن تفاوت وجود داشته و خانه مکان فیزیکی نبوده و مفهوم روانی و رویایی تلقی می‌شود که ممکن است محقق نشود.
"فاطمه گلابی" اضافه کرد: روح خانه می ‌تواند از پخت و پز پر باشد، ما خانه را خودمان می ‌سازیم و نسبت به آن احساس دلبستگی هم داریم. داشتن حریم خصوصی، خلوت، عدم اشراف به خانه ‌های دیگر، عدم ترس از وقوع جرم و روابط بین افراد خانه از ویژگی ‌های خانه به شمار می ‌آید.
وی با بیان اینکه مسکن، مفهومی کاربردی داشته و ما نسبت به آن احساس وابستگی داریم، گفت: به نظر می ‌رسد مسکن ‌هایی که ما در آن به سر می ‌بریم حالت پناهگاه داشته و به محل اسارت ما تبدیل شده است.
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: در برخی آپارتمان ‌ها اگر تنها یک پریز را برداریم، خانه همسایه دیده می ‌شود و فاصله ‌های فیزیکی بسیار کم، اما فاصله‌ های اجتماعی بسیار زیاد شده است.
وی با مقایسه معماری خانه‌ های قدیمی و آپارتمان ‌های کنونی بیان کرد: خانه ‌های قدیمی محل شکل گرفتن خاطرات بودند، اما الان باید دید آیا وقتی برای شکل گرفتن این خاطرات و پیدا کردن شان و منزلت در خانه ‌های کنونی وجود دارد؟، خانه‌ های ایرانی معماری درونگرا داشتند و چیزی برای فخرفروشی نبود، این خانه‌ ها مرکزیت، انعکاس، تقارن و تناسب را درون خود می‌گنجاندند.
استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه تبریز با بیان اینکه در گذشته، افراد بیرون از خانه از هم متمایز نبودند، اظهار کرد: خانه ‌های امروزی با نماهای آنچنانی به منبعی برای حسرت، تمایز طلبی، ابراز وجود و جدا کردن شخصیت خود از دیگران تبدیل شده‌ اند.
وی متذکر شد: امروزه ساختن اتاق ‌های خانه به صورت جزیره ‌ای و مجهز کردن و بزرگ ‌تر شدن خانه ‌ها باعث افزایش فاصله شده و افراد امروزی به درون پناهگاه ‌هایی تحت عنوان مسکن پرتاب شده و در آن پناه می ‌گیرند.
استاد گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز در ادامه نشست مسکن و سلامت با بیان اینکه امروزه حداقل ۲۰ درصد بار بیماری‌ ها ناشی از محیط است، اظهار کرد: مسکن هم بخشی از محیطی که بخش قابل توجه زندگیمان را در آن سپری می ‌کنیم، در سلامت مهم است.
"محمد مسافری" با اشاره به معیارهای مسکن بهداشتی گفت: سالیانه در دنیا ۳.۸ میلیون نفر بر اثر آلودگی هوای خانه و بیماری ‌های تتفسی جان خود را از دست می ‌دهند که به سوخت ناسالم و سایر آلودگی ‌هایی که در خانه وجود دارد، بازمی‌گردد.
وی بیان کرد: مسکن صرفا ساختمان فیزیکی نبوده و محیط اطراف مانند محله، هماسیه و خدمات قابل دسترسی را هم در بر می‌ گیرد و مسکن بهداشتی جایی است که از نظر جسمی در آن به رشد و تعالی برسیم.
مسافری اذعان کرد: هوا، آب، پسماند، نور، صدا، تهویه، رنگ، سطح برای هر فرد از عوامل موثر در یک مسکن سالم بوده و از نظر سازمان جهانی بهداشت، تامین حفاظت جسمی و سرپناه انسان به صورت ایمن، اولین مورد بوده و اگر مسکن‌، سیل‌گیر یا زلزله ‌خیز و در معرض رانش زمین و آلودگی صنعتی باشد، آن خانه آرامش نداشته و استرس ‌زا خواهد بود.
وی بیان کرد: جایی که تراکم بالا و فضا کوچک است، بیماری‌ هم زیاد خواهد بود، ۱۵ متر مربع برای تامین نیازهای روحی نیاز است.
وی در ادامه گفت: طی ۱۰ سال اخیر بیش از هفت هزارو 600 نفر در ایران بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسید کربن، جان خود را از دست داده ‌اند که دلیل آن هم تهویه نامناسب و سایر عوامل است.
استاد دانشگاه گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به آسیب‌ های ناشی از آلودگی صوتی در شهرها بیان کرد: حفاظت در برابر آلودگی صوتی امروزه مطرح بوده و شهرهای ما دارای غوغای شهری هستند و ساخت و سازها و سر و صدای همسایه می ‌تواند اذیت کننده باشد.
وی با تاکید بر اینکه مسکن سالم باید ما را از مواجهه با عوامل سمی محافظت کند، اظهار کرد: مثلا ماده رادیواکتیو رادون که به صورت طبیعی در پوسته زمین بوده و به راحتی می‌ تواند وارد زیرزمین خانه شود، بیش از ۲۰ هزار نفر در آمریکا بر اثر سرطان ریه ناشی از رادون می‌ میرند. مواجهه با آزبست یا فرمالدهید نئوپان و تخته نیز از دیگر موارد مواجهه با مواد سمی در خانه است.
وی تصریح کرد : مطالعات نشان می ‌دهد که رابطه معناداری بین بالا بودن دما در خانه و بیماری ‌های قلبی و عروقی وجود دارد و مسایل بهداشت محیط تاثیر زیادی بر سلامت دارند.
استاد دانشگاه گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه مدنیت ما با ساخت خانه ‌ها و اسکان در آن‌ ها آغاز شده است، اظهار کرد: امانوئل کانت، اساسی ‌ترین عامل سازمان دهنده ذهن را زمان و مکان می ‌داند و خانه در عالم زمان و عرصه مکان، استثنا به شمار می ‌آید. خانه با وجود فردی مشابه هم هستند.
"علیرضا فرنام" در ادامه با اشاره به جایگاه خانه در رویا بیان کرد: رویا در علم روانکاوی جایگاه خاصی داشته و فراتر از جایی برای شب‌ خوابیدن بوده و به عنوان مثال پنجره کوچک، نشان از ارتباطات کم است.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به هرم نیازهای مازلو، گفت: نیازهای فیزیولوژیک شامل مسکن‌، غذا، آب، خواب و نیاز جنسی جزو مراتب اولیه سلسله مراتب نیازهای مازلو بوده که اگر به خوبی برآورده شود، نیاز به امنیت به عنوان دومین مرحله مطرح می ‌شود.
این روانپزشک نیاز به دوست داشته شدن و تعلق را سومین مرحله از سلسله مراتب نیازهای مازلو عنوان کرد و افزود: این مرتبه از نیازها امروزه در زمره نیازهای مسکن ما فراموش شده است، در گذشته هر محله‌ ای کارکرد و جایگاهی خاص در ذهن فرد داشت و چهار چوب شخصیتی و حس زیبا و غنی از تعلق را به افراد می ‌داد.
وی افزود: اما اکنون فقط یک سری افرادی هستیم که در آپارتمان‌ ها کنار هم زندگی می ‌کنیم و شاید لازم باشد این را در سیاست ‌های شهری مان در نظر بگیریم.
وی در خاتمه، متذکر شد: خانه‌ های قدیمی با آجرکاری ‌های ظریف و معماری خاص و فقط جایی برای استراحت نبودند و جایی برای تامل داشتند.
نماینده سمن ‌های آذربایجان شرقی نیز در پایان نشست مسکن و سلامت با بیان اینکه باید روح سقراطی، پرسشگری و مطالبه‌گری بر دانشگاه حاکم باشد، گفت دانشگاه‌ های تقاضا محور می ‌توانند در جامعه تاثیرگذار باشند. دانشگاه باید دیوارهایش را برای جامعه کوتاه کند.
"سعید جلالی" افزود: سازمان ‌های مردم‌ نهاد می ‌توانند در برابر دانشگاه تقاضا محور قرار بگیرند. عمر سازمان‌ های چند منظوره، توزیعی و احساسی سپری شده و سازمان‌ های تخصصی در دنیا موفق هستند. سمن ‌ها باید آنقدر توانمند باشند که در امور دخالت کرده و در رابطه با جوایز ملی پژوهشگران مشارکت محتوایی و نرم‌ افزاری داشته باشند.
وی در ادامه با بیان اینکه در کشورهای توسعه یافته موضوع فقرزدایی دولت ‌ها در رابطه با سیاست گذاری با فقر زدایی سمن ‌ها همسو است، گفت: اما اینجا دولت خودش فقرزا بوده و انتظار دارد مشکلاتی که خودش درست کرده را سمن ‌ها از بین ببرند.
جلالی افزود: این ‌ها ناشی از سیاست ‌های بی‌کیفیت برخی سیاستگذاران بوده و ما پاک کن دولت هستیم.
وی در خاتمه خاطرنشان کرد: کنشگران اجتماعی و به خصوص دولت ‌ها بایخانه خوب چه ارتباطی با سلامت جسم و روح دارد؟
انتهای پیام/