آلودگی نوری و چالش­‌های زیست محیطی

بنابراین شهرهای فردا بایستی به راه حلی جهت روشنایی هوشمند و سازگار با محیط زیست بیاندیشند.  

آلودگی نوری چیست؟
آلودگی نوری بیش از حد نور مصنوعی در مناطق شهری به ویژه در شب است و اگر این نور مصنوعی به عنوان آلودگی شناخته می­‌شود به این دلیل است که جایگزین یک تاریکی طبیعی هم فاز با ریتم­‌های بیولوژیکی موجودات زنده شده و موجب مختل کردن اکوسیستم ها و اثرات منفی بر الگوی خواب آنها می شود. در واقع، انسان ها مانند جانوران و گیاهان برای استراحت و تنظیم فعالیت خود به تاریکی و شب نیاز دارند. با این حال، درخشندگی بیش از حدی که در شهرهای ما وجود دارد، شکارچیان طبیعی را سرگشته کرده یا از چرخه تولید مثل در برخی از حیوانات و حشرات جلوگیری می کند.
حتی امروزه به عنوان یک اختلال اصلی غدد درون ریز در انسان شناخته می شود. علاوه بر این، این مصرف نور همچنین نشان دهنده یک مشکل واقعی زیست محیطی و اتلاف برق در شرایط خاص است.

نگاهی به گذشته
با در نظر گرفتن مورد مطالعه کشور فرانسه در این یادداشت می توان اینگونه بیان کرد که در قرن چهاردهم برای اولین بار در شهر پاریس بود که در بالای برج نل در شب برای روشن کردن خیابان، فانوس روشن شد. پاریس نیز پس از آن به لطف نصب روشنایی عمومی در زمان لویی چهاردهم با «شهر نورها» عنوان می شد. یک چراغ خوش آمدگویی جهت ایمن سازی فضای عمومی و تسهیل زندگی ساکنان شهر.  این امر نیاز به امنیت را نیز در نظر گرفته است که امروزه هنوز وجود دارد و فروشگاه‌ها و دفاتر را مجبور می‌کند تا چراغ‌ها را هر شب روشن بگذارند تا خطر سرقت را کاهش دهند. اما این روشنایی مستمر بدون اشکال و معایب نیست.
علاوه بر این، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ با عنوان اطلس جهانی درخشندگی مصنوعی شبانه انجام شد، نشان می‌دهد که بین ۶۰ تا ۸۰ درصد اروپایی‌ها و مردم آمریکای شمالی دیگر نمی‌توانند آسمان کاملاً تاریک و پر ستاره را از محل زندگی خود ببینند. این موضوع باعث نگرانی زمان شناسانی که توسط انجمن هایی که ادعای "حق تاریکی" دارند می شود. در حال حاضر، در فرانسه، بیش از ۱۱ میلیون نقطه نوری وجود دارد که هر شب از طریق روشنایی عمومی می درخشند، بدون احتساب ۴ میلیون تابلوی تجاری روشن که به آن اضافه می‌شود: بدین ترتیب در طی ۲۰ سال گذشته ۹۰ درصد روشنایی، اضافی محسوب خواهد شد.
در ماه مارس ۲۰۱۸، شورای دولتی – متشکل از سه انجمن از جمله انجمن ملی حفاظت از آسمان و محیط زیست شبانه - به دولت اخطار داد تا اقدامات و مکانیسم هایی را جهت تنظیم آلودگی نوری هم به دلایل بهداشت عمومی و هم به دلایل محیطی انجام دهد. چرا که یکی از اثرات آلودگی نوری بر محیط زیست، ایجاد آلودگی هوایی است. برقی که در طی شب برای روشن کردن محیط استفاده می شود، انتشار گازهای دی اکسید کربن و سایر گازهای مضر را افزایش می دهد که به نوبه خود منجر به افزایش آلودگی هوا و گرمایش کره زمین می شود.

آلودگی نوری مضر برای تنوع زیستی
باید اذعان داشت که روشنایی عمومی تنها یک درصد از کل مصرف برق سالانه کشور را تشکیل می دهد. با این حال، این ۵.۶ تراوات ساعت هنوز هم ۴۲ درصد از مصرف برق مسئولان محلی را تشکیل می دهد و بر بودجه آنها سنگینی می کند. بنابراین ما می توانیم به راحتی در این نقطه خاص پس انداز کنیم. به خصوص که طبق نظر سازمان محیط زیست و مدیریت انرژی، بین ۳۰ تا ۴۰ درصد این انرژی به دلیل نصب و راه اندازی نامناسب (مثلاً نور استادیوم فوتبال که آسمان را روشن می کند) یا به دلیل لامپ ها و نورهای نئون نامناسب از بین می رود. دستورات و اصلاحیه‌های کد زیست‌محیطی که در دسامبر ۲۰۱۸ منتشر شد، بدین ترتیب مسئولان محلی را ملزم به جایگزینی روشنایی منسوخ و مصرف‌کننده می‌کند. به عنوان مثال، در امتداد رود لووار، بیش از ۱۵۰ پل در سطح و همچنین در زیر طاق ها با روشنایی مصنوعی می درخشند. نورهایی که باعث سوسو زدن و انعکاس شده و مانع از ایجاد یک شب متعادل برای جانوران آبزی می شود. در شهر، هر چراغ خیابانی یا تابلوی نئونی صدها حشره را که در نهایت در برابر لامپ ها می میرند را به خود جذب می کند. حیوانات دیگر مانند خفاش ها از شکار شبانه خود محروم می شوند. همین امر در مورد پرندگان مهاجری که از هاله نورانی شهرها سرگردان می شوند نیز صدق می کند.

جوامع عملگرا با راهکارهایی هوشمندانه
۱۴ هزار شهرداری در فرانسه از ۳۵۷۵۶ شهرداری کلانشهرها تصمیم گرفته اند بین ساعت یک تا شش صبح روشنایی عمومی خود را قطع کنند. کنگره شهرها و دهکده های ستاره دار برای نزدیک به ۶۰۰ شهرداری که ابتکاراتی را به نفع یک شب واقعی انجام داده اند، گواهینامه صادر کرده است. در حالی که انجمن حمایت از محیط زیست از سال ۲۰۰۹ رویداد "یک روز برای شب" را جهت نشان دادن مزایای شبی با ستاره ها به عموم مردم ارائه می دهد.
راه‌حل‌های دیگری نیز برای ایجاد نوری ملایم که بتواند به این مشکل پاسخ دهد، از طریق روشنایی زیستی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. به عنوان مثال با چراغ های هوشمند خیابانی که فقط هنگام عبور ماشین یا عابر پیاده روشن می شوند. بنابراین حل موضوع آلودگی نوری یکی از چالش های شهر پایدار است.

آذر کریم زاده
انتهای پیام/