آن‌چه تا به‌حال مانع از اجرایی شدن این مدیریت غیرمتمرکز امور کشور شده است، نگرانی وزارت خانه‌ها از عدم اجرای هماهنگ سیاست‌ها و بروز اغتشاش در اجرا و بلاتکلیف شدن پرسنل اجرایی و ادارات کل استانی وزارت خانه‌ها و فقدان تجربه و ظرفیت انجام وظایف در شهرداری‌ها بوده است
.
در ایران، قانون انتخابات اعضای شورای شهر دارای نقطه ضعف بزرگی است؛ عدم اعتقاد و التزام به تخصصی بودن کرسی‌های شورای شهر، یکی از این ایرادات اساسی است.
آسیب این ضعف قانونی آن‌جا خود را نشان می‌دهد که در گام اول، راه را برای کاندید شدن افراد فاقد تخصص مرتبط با شهر، برای انتخابات شوراها باز می‌کند و در مرحله بعدی به دلیل پایین بودن سطح آگاهی جامعه نسبت به ماهیت وظایف شورای شهر، همان افراد فاقد تخصص اما دارای محبوبیت عام، رای آورده و وارد شورای شهر می‌شوند؛ روندی که در چند دوره اخیر شوراهای شهر به وضوح با حضور هنرمندان، پزشکان و بازاریان دیده می‌شود و نتایج منفی آن گریبان شهر و شهروندان را در بر می‌گیرد
.
انتخابات شورای شهر با هر کارزار انتخاباتی فرق می‌کند، شورای شهر یک شورای تخصصی است، شورا با این شکلی که اکنون در حال انتخاب شدن است، دارای اشکالات اساسی بوده و با این شیوه نمی‌توان شهر را درست مدیریت کرد، آن‌چنان که اکنون این را شاهد هستیم.
کارشناسان معتقدند باید اصلاحاتی در قانون انتخابات شوراهای اسلامی شهرها در جهت رفع مشکلات و کاستی‌های موجود اعمال نمود و انتخاب شهردار با رای مستقیم مردم همزمان با برگزاری انتخابات شوراهای شهر یکی از مهمترین پیشنهادات کارشناسان امر است. بر همین اساس اگر نسبت بین شورای شهر و شهرداری را مانند پارلمان ملی و ریاست جمهوری فرض کنیم، شوراهای شهر یک پارلمان محلی در نظر گرفته می‌شوند که بر عملکرد شهرداران منتخب مردم نظارت می‌کنند.
شهرداری که با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود، بی‌شک قدرت بیشتری دارد و فارغ از هرگونه بده بستانی با شورای شهر می‌تواند فعالیت چهارساله خود را با چهارچوب نظارتی بیشتر که این بار علاوه بر شوراها مردم نیز ناظران عملکرد وی هستند، ادامه دهد
. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته همچون آلمان که در مدیریت شهری موفق بوده‌اند نیز شهردار توسط مردم و با رای مستقیم انتخاب می‌شود
.
فراموش نشود که با انتخاب شهردار توسط مردم، شوراها ضعیف نمی‌شوند بلکه با اجرای نظام یکپارچه شهری و نظارت بر دیگر ارگان‌های شهری (علاوه بر شهرداری) به بهبود کیفیت خدمت رسانی آن‌ها نیز کمک می‌شود
.
با پذیرش دموکراسی به عنوان یک ارزش حقوقی و سیاسی، انتخاب مقامات عمومی از جمله شهردار توسط مردم، بر انتخاب با واسطه توسط نمایندگان شورای شهر یا دولت، ترجیح دارد و دموکراسی را ناب‌تر کرده و سطح مشارکت شهروندان را افزایش می‌دهد
.
اگرچه انتخاب شهردار توسط شورای شهر روندی غیر دمکراتیک نیست، اما انتخاب مستقیم آن کارآمدتر و دمکراتیک‌تر است و هنگامی که می‌توان اراده واقعی مردم را بطور مستقیم جویا شد، منطق دموکراسی انتخاب مستقیم را به جستجوی اراده مردم بر اساس گمانه زنی و به واسطه اعضا شورای شهر ترجیح می‌دهد
.
از طرفی دیگر پارلمان محلی زمانی به معنی واقعی خود می‌رسد که هر منطقه‌ای در کشور نسبت به مسائل مدیریت شهری و اجرایی منطقه خود و توسط مدیران آن بخش تصمیم‌گیری کند.
باید در نظر داشت که عملکرد نامطلوب و پرحاشیه شوراهای شهر در دوره‌های گذشته، مردم و شهروندان را نسبت به این روند مدیریتی دلسرد کرده و علاوه بر اتلاف هزینه‌ها و سرمایه‌های مردم در شورا و شهرداری، شاهد از دست رفتن سرمایه اجتماعی هستیم که حفظ آن امری واجب‌تر و مهم‌تر است.
محمدرضا اخگرگداز
منتشر شده در شماره سوم ماهنامه نصر آذربایجان
نسخه دیجیتال سومین شماره ماهنامه نصر آذربایجان به دنبال استقبال مخاطبان به عنوان اولین ماهنامه گویای ایران در دسترس عموم قرار گرفته است. برای مشاهده نسخه دیجیتال و مطالعه مطالب این ماهنامه این لینک را کلیک کرده و ورق بزنید.
انتهای پیام/