اصیل، باشکوه و هماهنگ همچون عزاداران تیمچه مظفریه بازار تبریز

به گزازش نصر، شهر تبریز را بیش از هر چیز دیگر با معنویت آن می‌شناسند، این دیار کهن همواره در فعالیت‌های مذهبی پیشگام بوده و استقبال از ایام سوگواری امام حسین(ع) نمودی از این فعالیت‌هاست که در آذربایجان و به ویژه کهن‌شهر «تبریز» جایگاه ویژه و خاصی دارد.
مردم تبریز از چند روز مانده به آغاز محرم، پرچم‌های سیاه و سبز را در جای جای این شهر تاریخی آویخته و حتی بازاریان نیز سردرب حجره‌های خود را پرچم عزا بسته و به استقبال محرم الحرام می‌روند و اینجاست که بازار تاریخی و بزرگترین بازار مسقف جهان نیز با فرارسیدن محرم، رنگ حسینی به خود گرفته و به عزای فرزند فاطمه(س) می‌نشیند.
مراسم عزاداری در بازار تاریخی تبریز نام و آوازه‌ی خاصی دارد و از جمله حرکت‌های ماندگار مردم تبریز طی تاریخ بوده است؛ این موضوع بیش از هر چیز دیگری بر معنویت این مردمان تاکید کرده و می نمایاند که عشق "اباعبدالله الحسین(ع)" با گوشت و خون مردم آذربایجان آمیخته‌ شده است.
آیین عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی در بازار جهانی تبریز، در پنجمین همایش ملی شورای سیاست گذاری ثبت میراث فرهنگی(در سال ۹۱) در فهرست میراث ناملموس آثار ملی به ثبت رسیده است. سابقه‌ی این عزاداری‌ها به دوران صفویه باز می‌گردد و برگزاری مراسم عزاداری در تیمچه مظفریه و بازار تبریز از ابتدای تأسیس تیمچه به تاریخ  ۱۳۰۵ هجری قمری، مطرح بوده و تا به امروز ادامه دارد.
 

عزاداری دسته‌ها از هشتم تا دوازدهم محرم در بازار تاریخی تبریز
آئین عزاداری بازار تبریز از باشکوه‌ترین و قدیمی‌ترین مراسم‌های شهر تبریز است که از تاسوعای حسینی آغاز شده و تا دوازدهم ماه محرم ادامه می یابد و این بازار شاهد حضور دسته‌ها و هیأت‌های محلی طبق برنامه‎ اعلامی در قالب سه هیأت زنجیرزنان، سینه‌زنی عرب و سینه‌زنی عجم است که به عزاداری در تیمچه مظفریه می‌پردازند.
دسته‌های عزاداری محلات قدیمی تبریز شامل "دوه‌چی، امیرخیز، کوچه باغ، راسته کوچه، دل خون، شهید قاضی، مارالان، جامیش آوا، میر چوبان، خیاوان، باغمیشه، انتظاریون، ششگلان، قره آغاج، ورجی، ابوذر، چوستوزلار، لئیل آوا، حکم آوا، سرخاب، سئلاب، عمی زین الدین، چرنداب و نوبار" در بازار تاریخی تبریز به اجرای مراسم عزاداری سیدالشهدا می‌پردازند.

استفاده‌ نکردن از طبل و سنج در عزاداری‌های بازار
استفاده‌ نکردن دسته‌ ها از سنج، طبل و... در عزاداری‌های داخل بازار تاریخی تبریز موضوع دیگری است که در خور توجه بوده و بیانگر آن است که در گذر سالیان این عزاداری‌ها اصالت خود را حفظ کرده‌ است.
فعالیت‌های اقتصادی نیز از شب هفتم محرم در بازار بزرگ تبریز متوقف شده و پس از اتمام عزاداری در شب ۱۲ محرم، به غیر از پارچه‌ها و پرچم‌ها، سایر موارد جمع شده و بازار تبریز و تیمچه مظفریه از ۱۳ محرم مجددا فعالیت‌های اقتصادی خود را از سرمی‌گیرند.
 

هیئت‌های محلات قدیمی شامل سه دسته "عرب، عجم و زنجیرزنان" هستند
لباس دسته‌ عرب از پایین تنه شبیه دامنه عربی که "اتک" خوانده می‌شود بوده و بالاتنه ای مشابه پیراهن دارد که قسمتی مربع شکل از سینه آن باز شده و سینه عریان می‌ماند که محل سینه زدن است، این قسمت پس از اتمام سینه زنی مجددا بسته می شود. رنگ لباس این دسته سیاه و نحوه عزاداری آنها سینه زنی با دو دست هماهنگ و با سرعت ریتمی تند مخصوص به خود است.
لباس دسته عجم عموماً کت و شلوار و پیراهن مشکی است، این دسته شانه به شانه یکدیگر حرکت کرده و با دست چپ کت را گرفته و با دست راست با ریتمی آرام در طی سه حرکت با صدای همآهنگ "هی هی" به سینه می کوبند.
لباس دسته‌های زنجیرزنان نیز متشکل از پیراهن گاه (پیراهن عربی) و شلوار مشکی (گاه دامن عربی) است، اعضای دسته فوق به فاصله چند متری یکدیگر حرکت کرده و با ریتمی خاص با سه ضربه پی در پی و هماهنگ  به شانه می کوبند.
برخی مراسم‌های آیینی نمایشی که مضمون شبیه خوانی دارد نیز در تیمچه مظفریه برگزار می‌شود. «مرثیه‌خوانی در تیمچه‌ها» و «توزیع نذری» از جمله مراسم‌های بازاریان در ایام محرم است.
انتهای پیام/