به گزارش نصر، اتفاقی تلخ در نخستین ماه های قرن جدید، کشورمان را در بهت و اندوه فرو برد؛ متروپل. کاخ آرزوهای چندین خانواده به یک باره روی سرشان آوار شد و مرگ، بیش از چهل نفر از شهروندان آبادانی را در آغوش گرفت.
ریزش ساختمان، بلای جدیدی است که در سال های اخیر به صورت مکرر در ابعاد بزرگ و کوچک در نقاط مختلف کشورمان رخ داده و جان هموطنان‌مان را گرفته است؛ نمونه بزرگ‌تر آن، فروریزش ساختمان پلاسکو در تهران و مثال نزدیک‌ترش به ما، ریزش ساختمان در کوی شهید بهشتی بود.
هرچند بعد از چنین حوادثی، تیمی متشکل از کارشناسان برای ارزیابی و علت یابی دقیق وقوع حادثه تشکیل می شود؛ اما ریشه همه، همان ساخت و ساز غیرمجاز، غیراستاندارد و ناایمن است که در ابعاد بزرگ و کوچک انجام می شود.
حالا فروریزش متروپل آبادان زنگ خطر را در همه جای کشور از جمله تبریز به صدا درآورده است. همه نگرانند که مبادا ۱۰ها ساختمان مشابه و غیراصولی که به هر علتی ساخته شده، بلای جان عزیزانمان شود.
تبریز از مخاطرات شهرسازی رنج می برد
روح الله رشیدی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تبریز در این باره هشدار می دهد. او می گوید: در روزهای گذشته شاهد وقوع حادثه ای تلخ در آبادان با ریزش ساختمان متروپل بودیم اما واقعیت این است که در شهر ما نیز هر لحظه امکان وقوع چنین حادثه ناگواری وجود دارد.
او با بیان اینکه در ادوار مختلف، شهرداری برای ۳۰هزار پرونده در کمیسیون ماده صد رای قلع و قمع گرفته اما اجرا نشده است، تصریح می کند: تعدد ساخت و ساز غیرمجاز در سطح شهر وجود دارد و ما در گذشته شاهد بودیم که آواربرداری یک ساختمان در خیابان شهید بهشتی چندین روز به طول انجامید.
کمبود تجهیزات برای مدیریت حوادث احتمالی
حجت الاسلام رسول برگی، رئیس شورای اسلامی شهر تبریز نیز به این موضوع از زوایه ای دیگر نگاه می کند. او از کمبود ابزارآلات مدیریت چنین حوادثی سخن می گوید: تجهیزات سخت افزاری آتش نشانی نیاز به پیگیری دارد. چراکه مشکلات زیادی در این حوزه وجود دارد. با وجود خودروهای فرسوده در آتش نشانی، اگر مشابه حادثه متروپل یا پلاسکو در تبریز اتفاق بیفتد، ابزار مناسبی برای مدیریت آن نداریم.
در تبریز؛ علاوه بر اینکه ساختمان های ناامن وجود دارد و احتمال می رود به خودی خود دچار ریزش شوند، حجم عظیمی از بافت ناکارآمد شهری نیز مترصد وقوع حادثه هایی همچون زلزله برای فروریزش است که می تواند به فاجعه تلخ انسانی بینجامد.
۲۰۰ساختمان ناامن در تبریز
محمد عزتی، سرپرست معاونت شهرسازی شهرداری تبریز درباره وضعیت ساختمان های این شهر می گوید: ۲۹۰ ساختمان بالای ۱۰طبقه، ۲۸۵ ساختمان کمتر از ۱۰طبقه و یکهزار و ۲۵۰ ساختمان پنج طبقه در تبریز وجود دارد.
او همچنین از شناسایی ۲۰۰ ساختمان ناامن در تبریز خبر می دهد که اقدامات لازم برای اخطار و هشدار به مالکان این ساختمان ها انجام می شود.
عزتی همچنین از نیاز ۵۰هزار میلیاردتومانی برای ساماندهی حاشیه این شهر سخن می گوید: محدوده بافت حاشیه نشین شهر تبریز ۵۰۰هکتار است که ۱۲۵هزار نفر از جمعیت شهر را در خود گنجانده است.
او ادامه می دهد: محدوده محور تاریخی و فرهنگی تبریز ۴۶۹ هکتار بود که اکنون با رشدی که داشته به یک هزار و 200 هکتار رسیده است.
۴۹هکتار از حاشیه شهر، نیازمند رسیدگی فوری
عزتی با اعلام اینکه هفت هزار هکتار از مساحت تبریز نیازمند بازآفرینی شهری است، تصریح می کند: منطقه ای که ضروری است هرچه سریع تر به آن رسیدگی شود، ۴۹ هکتار یا همان سه هزار و ۲۰۰ واحد مسکونی است.
او ادامه می دهد: همچنین لازم است ۲۷هکتار از بافت فرسوده تبریز تملک شود که برای تملک این زمین ها و ساماندهی حاشیه نشینی ۵۰هزار میلیاردتومان نیاز است.
قانون درباره مقابله با ساخت و ساز غیرمجاز چه می‌گوید؟
کنترل و نظارت بر احداث هرگونه ساختمان در محدوده شهر بر عهده شهرداری‌ها گذاشته شده و وظیفه شهرداری‌ها با رعایت مقررات ماده ۵۵ و ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها، صدور پروانه ساختمانی است، اما شهرداری‌ها در جلوگیری از ادامه عملیات ساختمانی ساختمان‌های بدون پروانه در محدوده شهر نیز مجوزهای قانونی دارند که در ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها مقرر شده است.
با استناد به مواد ۱۰۰ و ۱۰۱ قانون شهرداری‌ها و ماده ۲ و تبصره ۵ ماده ۳ قانون "تعاریف محدوده حریم شهر، روستا، شهرک و نحوه تعیین آن ها" صدور پروانه ساختمانی و دیگر مجوزهای قانونی مذکور در مواد فوق الذکر در حریم شهرها جزو وظایف شهرداری‌ها تلقی می‌شود و شهرداری طبق قانون باید بر همه مراحل طراحی، کنترل و در جریان احداث بنا نظارت کند.
طبق بند ۲۴ ماده ۵۵ همین قانون، شهرداری در شهرهایی که نقشه جامع شهر تهیه شده، مکلف است طبق ضوابط نقشه مذکور در پروانه‌های ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند، در صورتی که بر خلاف مندرجات پروانه ساختمانی در منطقه غیرتجاری محل کسب و پیشه یا تجارت دایر شود، شهرداری مورد را در کمیسیون مقرر در تبصره ۱ ماده ۱۰۰ این قانون مطرح می‌کند.
در راستای اجرای دقیق ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها و همچنین آئین نامه اجرایی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان که توجه ویژه‌ای در جلوگیری از بروز تخلفات ساختمانی دارد، برخورد قاطع و حداکثری با تخلفات ساختمانی و افرادی که در انجام وظایف اجرایی و نظارتی خود قصور داشته‌اند، ضروری است.
توسعه ساخت و ساز استاندارد، تنها راه پیشگیری از حوادث
یعقوب هوشیار، شهردار تبریز در دیدار اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی، توسعه ساخت و ساز استاندارد را ابزار مهم پیشگیری از حوادث حوزه ساختمانی عنوان کرد.
او گفت: حوادثی چون فروریزش متروپل آبادان بار دیگر اهمیت نظارت بر ساخت و سازهای سطح شهر و همچنین جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز را آشکار کرد.
هوشیار افزود: متاسفانه در طول دهه‌های گذشته ساخت و ساز غیرمجاز در سراسر کشور از جمله تبریز افزایش چشمگیری داشته و همین، شهرهایمان را در برابر حوادثی همچون زلزله ناایمن کرده است.
شهردار تبریز خاطرنشان کرد: مدیریت شهری می‌تواند با همکاری سازمان نظام مهندسی ایمن‌سازی بناهای در معرض خطر با اولویت ساختمان‌های بزرگ را در دستور کار قرار داده و از طرفی نظارت خود برای جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز را تشدید کند.
او ادامه داد: خوشبختانه ترکیب نظام مهندسی آذربایجان شرقی، مجموعه‌ای از نیروهای کارآمد و متخصص است که امیدواریم در این دوره از مدیریت شهری، حداکثر تعامل بین شهرداری و نظام مهندسی اتفاق بیفتد و شاهد توسعه ساخت و سازهای استاندارد در شهر باشیم.
حالا مدیریت شهری تبریز اقدامات خود برای پیشگیری از حوادث حوزه های ساختمانی را در دو حوزه آغاز کرده است؛ یکی نظارت جدی تر به ساخت و سازها و جلوگیری از ساخت و ساز غیرمجاز و دیگری شناسایی و اخطار به مالکان ساختمان های ناامن.
اگرچه نمی توان هیچگاه در برابر تقدیر الهی و وقوع بلایای طبیعی ایستاد اما دستکم می توان با برداشتن قدم های درست در زمینه شهرسازی و معماری، میزان خسارات حوادث احتمالی را تا حد زیادی کاهش داد.
بهنام عبداللهی
انتهای پیام/