بازگشت فروغ آزادی؛ روزنامه‌ای که از دل تاریخ برخاست

به گزارش نصر، «فروغ آزادی»، روزنامه‌ای که به‌تازگی با حکم قضایی احیا شده، ریشه‌ای عمیق در تاریخ مطبوعات تبریز دارد. «سید وحید پیمان»، روزنامه‌نگار و پزشک تبریزی، حالا پس از سال‌ها پیگیری حقوقی، این رسانه خانوادگی را دوباره به میدان آورده است.
وی در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار نصر، از گذشته‌ای پرفرازونشیب در مهد آزادی، از سانسور و توقیف در دوران پهلوی و خاموشی مهد و تولد فروغ آزادی و از امید به احیای یک سنت مطبوعاتی سخن می‌گوید.

آقای پیمان، از تولد فروغ آزادی بگویید. این روزنامه چگونه شکل گرفت و چرا اساساً نام آن متفاوت از «مهد آزادی» است؟
تاریخ «فروغ آزادی» در پیوندی عمیق با «مهد آزادی» رقم خورده است؛ روزنامه‌ای که در سال ۱۳۲۹ توسط پدربزرگم سید اسماعیل پیمان و پدرم سید جواد پیمان در تبریز منتشر شد.
 

پس از توقیف «مهد آزادی» و ممنوع‌القلم شدن پدرم در دهه چهل و نهایتاً بازخرید مطبوعات در دهه پنجاه، عملاً آن امتیاز از میان رفت. در سال ۵۹ و هم‌زمان با روزهای انقلاب، پدرم به تشویق آیت‌الله قاضی تصمیم گرفت دوباره روزنامه‌ای منتشر کند؛ اما چون امتیاز «مهد آزادی» از نظر قانونی قابل احیا نبود و پدر بزرگم نیز تمایلی به بازگشت به فعالیت سیاسی نداشت، با تلاش پدرم، امتیاز جدیدی به نام «فروغ آزادی» دریافت کردیم.

آقای پیمان، از آن دوره که روزنامه مهد آزادی‌ در سال ۱۳۲۹ منتشر شد و بعد از امتیاز ساقط شد، بگویید. فضای آن سال‌ها چگونه بود و پدرتان چطور وارد مطبوعات شد؟
سال ۱۳۲۹، فضای سیاسی ایران در تب‌وتاب نهضت ملی شدن صنعت نفت بسیار ملتهب بود. در همین سال پدربزرگم، مرحوم سید اسماعیل پیمان که از بزرگان تبریز و در درجه اجتهاد، انسان شناخته‌شده‌ای بود، همراه با پدرم سید جواد پیمان، روزنامه‌ «مهد آزادی» را در تبریز راه‌اندازی کرد.
این روزنامه از جمله معدود نشریاتی بود که در جریان ملی شدن نفت، در خط فکری جبهه ملی با مقالات تند و تهییجی قلم زد. تا ۴۲ به همین ترتیب ادامه داد. بعد از نهضت اسلامی، پدرم در چاپخانه مهد آزادی اعلامیه چاپ میکردند و این رویه تنها در تبریز اتفاق افتاد.
در آن دوران ممیزی و خفقان، عامل بی توجهی به روزنامه ها بود لذا دولت، طرح خرید امتیاز روزنامه و تعطیل کردن رسمی ان را با پرداخت مبالغ کلان از سردبیر تا کارگران مطبوعاتی را پیاده کرد. این شد که مهد آزادی در اینجا از امتیاز ساقط شد و بعد ها در سال ۵۹، فروغ آزادی به همت پدرم شروع به کار کرد. 

یعنی فروغ آزادی یک رسانه کاملاً جدید محسوب می‌شد، نه ادامه مهد آزادی؟
از نظر حقوقی، بله. «فروغ آزادی» با امتیاز جدید و رویکردی نو در حوزه های فرهنگی، سیاسی و... منتشر شد، هرچند میراث حرفه‌ای‌اش را از همان «مهد آزادی» به ارث برده بود.

بنا به یادداشتتان، گویا بعد از درگذشت پدرتان، اختلافاتی بر سر امتیاز روزنامه به وجود آمد؟
 پس از فوت پدر در سال ۱۳۶۷، خانواده ما به‌دلیل شرایط خاصی مثل تحصیل، جنگ و صغیر بودن وراث و نبودن گزینه‌ای قانونی برای مدیریت روزنامه، ناچار شد مدیر مسئولی را موقتاً به عموی‌مان واگذار کند. اما در سال ۱۳۷۱، ایشان بدلیل برخی مسائل و اختلافات، نام روزنامه را از «فروغ آزادی» به «مهد آزادی» تغییر دادند و آن را روزنامه تاریخی سال ۱۳۲۹ معرفی کردند! این اقدام برای ما و افکار عمومی گمراه‌کننده بود.

تلاش‌های حقوقی از همان زمان آغاز شد؟
ما بعد ها، از سال۹۶-۹۷ پیگیری قضایی و اداری کردیم. نهایتاً دادگاه با توجه به اسناد و مدارک، به نفع ما رأی داد و وزارت فرهنگ و ارشاد نیز طبق حکم، امتیاز روزنامه را به نام من، به‌عنوان یکی از وراث مرحوم سید جواد پیمان، صادر کرد.

و حالا فروغ آزادی بعد از این همه سال دوباره منتشر می‌شود؟
بله. تنها ۴۸ ساعت بعد از ابلاغیه صدور مجوز، اولین شماره روزنامه را به جای مهد آزادی منتشر کردیم، بی‌آنکه فرصتی برای طراحی گرافیکی یا سازماندهی تحریریه داشته باشیم. اما ما به پشتوانه سه نسل روزنامه‌نگاری، جسارت داشتیم که این کار دشوار را آغاز کنیم و در این راستا به خاطر کمی و کاستی ها، از مخاطبین عذرخواهیم و قول بهبود شرایط سخت افزاری را تا پایان نیمه اول امسال می دهیم. 

امروز، رویکرد فروغ آزادی چیست؟
با توجه به اینکه با روی کار آمدن فضای دیجیتال و انتشار و استقبال اخبار در فضای مجازی، اخبار مکتوب از توجه کمتری برخوردار است، این روزنامه قرار است یک رسانه  تحلیلی-توصیفی با تمرکز بر مسائل آذربایجان شرقی و استان‌های همجوار باشد.
اولویت ما بازتولید فرهنگ، زبان، هویت و ایرانیت است.
ما به سهم خود تلاش خواهیم کرد مطالبات فرهنگی مردم این منطقه را منعکس کنیم و فضای گفتگو و تحلیل را زنده نگه داریم.

مخاطب امروز چقدر با رسانه‌های مکتوب همراه است؟
رسانه مکتوب امروز در رقابت با فضای دیجیتال ضعیف‌تر شده، اما از بین نرفته است. روزنامه‌نگاری حرفه‌ای امروز از «چه کسی، کجا، کی» عبور کرده و به «چرا و چگونه» رسیده است. کار سختی است، اما باور داریم که در تبریز با مخاطبی فرهیخته و باسواد، روزنامه‌نگاری می‌تواند اصیل و تأثیرگذار باقی بماند.

نقاط تمایز «فروغ آزادی» با سایر نشریات منطقه چیست؟
تمرکز محتوایی روزنامه ما بر فرهنگ است. فرهنگ را زیربنای توسعه می‌دانیم. ما نه تنها مطالبات سیاسی یا اقتصادی را منعکس می‌کنیم، بلکه آن‌ها را بر بستر فرهنگ منطقه تحلیل می‌کنیم. این رسانه به نوعی حافظه تاریخی، فرهنگی و هویتی تبریز خواهد بود. 
انتهای پیام/