غربت جوانان با شادی | از کافه گردی تا پاتوق های دوستانه در پارک

به گزارش نصر، ساعات ابتدایی شب جمعه آخر تابستان است. به قول معروف«حوصله مان حسابی سر رفته است». کافی است در پنج‌شنبه و جمعه شب‌ها از خانه بیرون بروید تا با ترافیک پر دردسر خیابان‌ها و شلوغی زجر‌آور پارک‌ها و ازدحام بیش‌ از حد رستوران‌های خارج شهر مواجه شوید.
تصمیم گرفتم برای گذران اوقات، سری به سنگ فرش ولیعصر تبریز بزنم اما وجود بناهای بلندی که در همه جا سر به فلک کشیده‌ و گرد و خاک پروژه‌های عمرانی، سیلی از خوش‌آمدگویی‌ها برای عابرین پیاده بود که مرا یاد اولین گزارشی با تیتر «تبدیل باغ شهر تبریز به بتن شهر» انداخت.
هنگامی که به فکر ساخت بناهای بلندمرتبه که منجر به کوچک شدن ابعاد خانه و خانواده و قطع بی‌رویه درختان و از بین بردن فضاهای سبز بودیم، هرگز به این معضل نمی‌اندیشیدیم که چه فضایی برای زندگی طبیعی همشهریان و هم‌وطنان باقی خواهیم گذاشت. سرم را پایین آورده و با طیف انبوهی از جوانان سیگار به دست که گویا آنجا همه یکدیگر  را توسط اینستا می‌شناسند روبه رو می‌شوم. به راستی که تبریز با وسعت زیادش، اما همچنان جای کوچکی است. دختران و پسرانی که به نظر نمی رسد به قصد خرید کردن به سنگ فرش آمده باشند، .بی هدف و بی برنامه فقط برای گذران وقت این ور آن ور می روند. از دور صدای زیبا و دلنشین چند پسر جوان که گیتار به دست گرفته و آواز میخوانند گوشم را نوازش می‌کند. اجرای موسیقی زنده که قطع می‌شود حضار، نوازنده را با کف‌های مرتب همراهی می‌کنند؛ به راستی که جامعه‌ای شاد و پویا از جوانان شاد و پویای خود بهره  و انگیزه می‌گیرد چراکه در محیط شاد، ذهن انسان پویا، زبانش گویا و استعدادش شکوفا می‌شود، در حالی‌که جامعه‌ای که جوانانی افسرده دارد محکوم به شکست است چرا که انرژی افراد صرف برطرف کردن اندوه و ناراحتی شده و دیگر فرصتی برای توسعه باقی نمی‌ماند.

از طرفی میزان خشونت در آذربایجان شرقی و تبریز به دلیل داشتن آب و هوای خشک و کوهستانی، از میانگین کشوری بیشتر و رتبه سوم را به خود اختصاص داده است این در حالی است ‌که این استان از وجود مراکز شادی و تفریحی خوب و مناسب چندان بهره‌ای نبرده است.
وجود فضاهای باز همچون پارک‌های سطح شهری به عنوان یکی از مهم‌ترین فضاهای عمومی، نقش بسزایی در ارتقای شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی شهری دارند اما طی سال‌های اخیر روز به روز به تعداد مراکز تجاری و تفریحی شهر تبریز افزوده می‌شود اما به نظر می رسد اغلب این مراکز تنها نام تجاری بودن را به یدک می‌کشند.
 
مجتمع‌ها، سفره خانه‌ها و پارک‌ها تنها تفرجگاه جوانان
"امید" جوان دهه 70 است که در یکی از قهوه خانه‌های شهر با دوستانش نشسته است؛ کف یکی از دستانش چسبیده بر نی قلیان و کف آنی‌کی دست‌اش چسبیده بر کمرباریکه استکان چایی است. بیرون که می‌آید خودم را معرفی می‌کنم و نظرش را در خصوص چگونی پرکردن اوقات فراغت‌اش می‌پرسم.
امید با اشاره به اینکه مجتمع‌ها، سفره خانه‌ها و رستوران‌ها تنها تفرجگاه برای جوانان محسوب می شود، افزود: در شهر تبریز اماکن تفریحی خاصی جز چند پارک وجود ندارد که درآنجا فقط چند وسیله بازی برای سرگرمی کودکان دارند. بنابراین بسیاری از جوانان هم ترجیح می‌دهند به جای اینکه اوقات خود را در پارک ها سپری کنند به سفره خانه‌ها و چای خانه‌ها بروند.
بخش دیگر با با چند دختر که به نظر می‌رسد با دوستانش در پارک ولیعصر کنار آبنمان های خاموش نشسته است، هم صحبت می‌شوم. نام یکی از آن‌ها آیناز است. "آیناز" 28 سال سن دارد و مجرد است. وی می گوید: از صبح زود تا ساعت پنج عصر سرکار هستم. متاسفانه گاهی آنقدر فشار در خانواده زیاد می شود که برای فرار از محیط خانواده برنامه کافه گردی می گذاریم و دلمان به همین چند ساعت در کافه بودن خوش است اما گاهی اوقات پول های جیبمان کفاف هزینه های کافه را نمی دهد و مجبور می شویم در پارک ها بشینیم.

"آرزو" نیز جوان دهه 80 است تازه وارد دانشگاه شده است. او ادامه داد: دوست دارم به باشگاه بروم اما آنقدر هزینه‌های باشگاه زیاد است که بیخیال تناسب و سلامتی می‌شوم؛ گاهی سینما و پارک رفتن و غذا خوردن را ترجیح می‌دهم. اما متاسفانه اغلب پارک های تبریز از روشنایی خوب و کافی برخوردار نیستند. همین چند روز پیش تلفن همراه یکی از دوستانم را در پارک دزدیدند.
با یکی از خانواده‌هایی که به همراه خانواده و فرزندان خود در فضای سبز ائل‌گلی پیک نیک کرده‌اند، وضعیت را جویا می‌شوم. پدر این خانواده می‌گوید: قبل از تعطیلات، کودکان‌، نوجوانان و خانواده‌ها، بی‌صبرانه چشم به راه تابستان بودند تا اوقات فراغت را به خوشی سپری کنند و خود را برای درس و مدرسه آماده سازند اما با شروع تابستان، فراغت خود را در طبیعت غذا خوردن و خرید کردن می‌دانیم چه بماند به نوجوانی که هیچ برنامه‌ای جز درس خواندن ندارد.
 
جوانان امروزی در همه موارد بجز ایام انتخابات، نادیده گرفته می‌شوند
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز به لزوم توجه به اهمیت نوع اوقات فراغت جوانان امروزی اشاره کرد و گفت: تحقیقات و پژوهش‌های انجام یافته در حیطه اوقات فراغت در کشورهای توسعه یافته نشان میدهد که بین توسعه و بهره وری با میزان اوقات فراغت و نشاط در جامعه رابطه مستقیمی و بالعکس وجود دارد. به عبارتی توسعه بیشتر اوقات فراغت با کیفیت‌تر موجب بالا رفتن میزان بهره‌وری میگردد و در فقدان توسعه زیرساخت‌های شهری و رفاهی علاوه بر افزایش میزان خودکشی و استرس در افراد، بستری مناسب برای تخریب محیط زیست و افزایش آسیب های اجتماعی را سبب می شود.
"جعفر ابراهیمی" افزود: امروزه پدیده اوقات فراغت به دلیل دست‌یابی به امکانات رسانه‌ای، تغییرات عمیق در بافت و ساخت خانواده و دگرگونی‌های فرهنگی، یکی از دغدغه‌های جدی عصر حاضر محسوب شده و در گذشته به‌دلیل سنتی بودن جوامع، پایین بودن رشد تکنولوژی و روابط عمیق عاطفی میان افراد، نحوه گذران اوقات فراغت، به عنوان یک مسئله اجتماعی چندان مطرح نبود.
وی ادامه داد: همه‌ مردم در دوران و سنین مختلف به‌خصوص دوران جوانی به تفریح که جزو نیاز‌های ضروری انسان است، احتیاج دارند؛ باید توجه داشت که برطرف نشدن اصولی این نیازها، نتایج غیرقابل جبرانی به بار خواهد آورد.
این استاد جامع شناس تصریح کرد: درایران به دلیل دخالت در حریم خصوصی و نداشتن آزادی عمل افراد در نحوه گذران اوقات فراغت شهری و نشاط جمعی، خصوصاً در سطح خانواده‌ها سبب شکل گیری فضاها و اماکن خصوصی از جمله گسترش باغ ویلا (برای تفریح و سرگرمی در فقدان پارک بزرگ عمومی شهری با انواع تجهیزات و تنوع در اوقات فراغت) می‌شود که همین پدیده نوظهور سرعت بیشتری نسبت به سایر کشورها در این زمینه در کشور داشته است.
ابراهیمی اذعان کرد: این ترافیک سنگین آخر هفته‌ها و تعطیلات، آلودگی هوا و بالا رفتن تصادفات بین شهری، بر هم خوردن بافت کالبدی و اجتماعی و فرهنگی روستائیان و آسیب‌های اجتماعی حاصل از این پدیده جدید است که هم هزینه خانواده‌ها و هم هزینه دولت‌ها در نگهداشت مسایل زیست محیطی را افزایش می‌دهد.
 

 این جامع شناس تصریح کرد: هر هفته هزاران جوان مرفه و بی‌درد جامعه برای تامین نیازهای تفریحی خود، از ایران به ترکیه، آنتالیا، ارمنستان، مالزی و تایلند سفر می‌کنند؛ برخی جوانان نیز با سطح متوسط و متوسط به پایین امروزی که هم کار ندارند و هم به دلیل نداشتن بستر برنامه ریزی برای تفریح مناسب، بیکار و خیابان گرد کوچه و پس کوچه های شهر هستند؛ از طرفی تورم و گرانی بیش از 70 درصد، کمر جوانان مجرد را شکسته است، جوانان متاهل که جای خود دارند. پس از یک جوان بیکار و بی برنامه و غمگین جامعه نمی توان انتظار ازدواج و فرزند آوری داشت.
وی ادامه داد: البته جوان امروزی در خیلی از موارد هم نادیده گرفته می‌شود و به نوعی سربار خانواده است. لذا در اجتماع کنونی، جوانان بیشتر به سمت سفره‌خانه‌ها و بازی‌های مجازی و فردی که کشورهای بیگانه در آن برنامه‌های منسجمی برای جوانان دارد، سوق می‌یابند. غرق شدن در شبکه های اجتماعی مجازی و خیابان گردی، نتیجه فراهم نکردن فضای تفریحی سالم برای جوانان است.
این استاد جامع شناس تصریح کرد: خیابان گردی جوانان باعث می‌شود تا جوانان با افرادی مثل خودشان روبه رو شده و با تشکیل گروه‌های چند نفره تحت تاثیر تحریکات قرار گرفته و دست به حوادث احتمالی و اقدامات بزهکارانه بزنند.
ابراهیمی ابراز کرد: از سوی دیگر نبود شادی در جامعه نه تنها سبب افزایش اقدامات خشونت‌بار شده، در خوشبینانه‌ترین حالت باعث مهاجرت نخبگان و نیروهای جوان به کشورهای دیگر می‌شود.
وی عنوان کرد:باید دقت کنیم وقتی‌که هیچ امکاناتی حتی برای حداقل زندگی و تفریح جوانان فراهم نکردیم و آن‌ها را از حداقل‌های تفریحی‌شان هم منع می‌کنیم، چه عاقبت گران بهایی خواهد داشت و بی‌شک برخی امر و نهی‌ها و نسخه پیچیدن‌های بیجا، عواقب خوبی را در پی نخواهد داشت و می‌تواند جوان را تا حد ممکن عصبانی و خشمگین کند و کار به زیر زمین‌ها برسانند که متاسفانه، معضل اصلی دقیقا زیر زمینی شدن مسائل است.
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز گفت: لازم است بجای این کارها، ارگان ها و سازمان های مرتبط، نحوه زندگی کردن را به جوانان آموزش داده تا بتوانند راه درست زندگی را انتخاب کنند.

در جامعه خوشحال و خرسند تولید بهتر، اشتغال بیشتر و اقتصاد سالم‌تر خواهد بود
ابراهیمی اظهار کرد: در جامعه خوشحال و خرسند تولید بهتر، اشتغال بیشتر و اقتصاد سالم‌تر خواهد بود و هرقدر اوقات فراغت پربارتر و بانشاط‌تر باشد، شاخص های سلامت‌ روانی و اجتماعی که اغلب(مشارکت و شکوفایی اجتماعی، بهره‌وری بیشتر و سرمایه اجتماعی است) نیز افزایش می یابد و اگر جامعه‌ای از این ویژگی‌ها برخوردار نباشد، شاخصه‌های سلامت اجتماعی آن نیز پایین‌تر و آسیب‌ها و احساس تنهایی در آن بیشتر می‌شود.
وی افزود: شهر بدون داشتن مراکز تفریحی، شهر ایده‌الی برای جامعه آن منطقه نبوده، یکی از شاخص‌های رفاه شهری، افزایش تسهیلات و امکانات زیست و زندگی بهتر است که این راه نیاز به جذب سرمایه‌گذارهای بزرگ و یا بخش خصوصی دارد.

اماکن تاریخی، فرهنگی و گردشگری تبریز
بیش از 25 خانه تاریخی، 15 موزه و دارای تعداد زیادی از مساجد چون مسجد کبود، مسجدجامع و مسجد صاحب‌الامر، همچنین سازه مقبره‌الشعرا، ارک علیشاه، است.
پردیس سینماهای تبریزاز جمله 29 بهمن، ستاره باران، باراما، سینما ناجی، انقلاب، فرهنگیان، فلسطین، آزادی، سینمای مجتمع فرهنگی هنری الف، تئاترشهر تبریز.
تبریز بیش از 50 استخر، 30 باشگاه اسب سواری، سد امند، دو مجموعه تفریحی بولینگ و هزاران کافه و رستوران‌های متنوع را برای سلیقه متفاوت جوانان به خود اختصاص داده است.
در حال حاضر تبریز فقط یک شهربازی فعال و تقریبا استاندارد دارد که از 30 سال پیش در تبریز احداث شده است که متاسفانه سالیان درازی در اغماء به سر می‌برد که به نظر می‌رسد با تغییرات در آن مجموعه، یکی از شهربازی های فعال تبریز محسوب شود.
بیش از 20 مجتمع و مراکز خرید در تبریز وجود دارد. این در حالی است که تنها بازار بزرگ و سرپوشیده تبریز، تاریخی ترین و زیباترین مرکز خرید و رفاه برای همشهریان و مسافران محسوب می‌شود.
ائل گلی تبریز یکی از مهم‌ترین و بزرگترین گردشگاه‌های شهر تبریز محسوب می شود که علاوه بر قایق سواری و لذت نوشیدن قهوه در کافه عمارات شهرداری،  یک مجموعه ورزشی مدرن نیز در نزدیکی هتل پار وجود دارد که علاقه مندان به آموزش اسکیت و صخره نوردی می توانند به آنجا بروند. طی ماه های اخیر لوناپارک ائلگلی تبریز جهت توسعه فضای سبز ائلگی جمع آوری و مقرر شده تا با تجیزاتی جدیدتر به مکان دیگر انتقال یابد.
 عینالی تبریز یک منطقه تفریحی و کوه نوردی در این شهر به شمار می رود که علاوه بر قرارگرفتن بقعه عون ابن علی به عنوان یک زیارتگاه، جلوه گری باغ پرندگان، آبشار و دریاچه مصنوعی داغ گلی برای عاشقان طبیعت بی نظیر است. اما متاسفانه تله کابین و زیپ لاین این مجموعه همیشه تعطیل می باشد.
تبریز دارای بیش از 70 پارک و فضای سبز است که متاسفانه اغلب آن‌ها از روشنایی کمتری برخوردار هستند و یا برخی زیرساخت های زیباسازی آن از بین رفته و یا تبدیل به متروکه شده است.
جالب است بدانید املت ویژه و نه چندان تمیز آقامرتضی در تفرجگاه آرپادره‌سی برای جوانان تبریزی جولانگاه خاطرات دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز است.
 به گزارش نصر ، توجه به نقشی که جوانان هر کشور در حیات و بالندگی آن ایفا می‌کنند؛ غني سازي اوقات فراغت مسئله‌اي بسيار مهم است چرا که آينده سازان اجتماع و نسل‌هاي بعد از خود هستند متاسفانه جامعه ما قدر جوانان خود را البته بجز زمان انتخابات که به مشارکت جوانان احتیاج دارد، نمی‌داند چرا که هیچ برنامه چشم و گوش گیری تا به امروز نداشته است
کم لطفی و نادیده گرفتن جوانان این مملکت، نبود فضای گفتمان برای جوانان، گرانی و کمبود تفریحات سالم و همچنین  نداشتن برنامه برای اوقات فراغت جوانان باعث شده جوانان به تفریحات ناسالم روی بیاورند که در نهایت منجر به آسیب‌ها و بزه‌های اجتماعی که نتیجه آن جز سرخوردگی و رهاشدگی جوانان چیز دیگری نیست می‌شود. بی‌تردید ادامه این مسیر هزینه زیادی را در آینده متحمل جامعه خواهد کرد؛ لذا سرمایه‌گذاری در فراهم کردن محیط های متنوع تفریحی و سرگرمی برای آن‌ها ضرورتی اجتناب ‌ناپذیر است که باید به آن توجه بیشتر شود.
انتهای پیام/