تحلیلی بر هزینه فایده تعطیلات در ایران

با تصمیم دولت چهارشنبه و پنج شنبه(۱۱ و ۱۲ مرداد) تعطیلی سراسری اعلام شد. دلیلش گرما باشد یا کمبود برق فرقی نمی کند به هر حال اعلام تعطیلی دو روزه خبر غیرمنتظره ای بود که نه بخش دولتی آنرا پیش بینی کرده بود و نه بخش خصوصی.
فعالان اقتصادی معتقدند تعطیلی غیرمنتظره بخشی از فعالیت اقتصادی را مختل و به کسب و کارها زیان وارد می کند. به عبارت بهتر هر روز تعطیلی غیرمنتظره زیانی بیش از دو هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور تحمیل می کند.
با تحلیل هزینه- فایده تعطیلات غیرمنتظره می توان گفت که فواید تصمیم دولت در اعلام دو روز تعطیلی آخر هفته مانند صرفه جویی در انرژی، آب، برق، کاهش آلودگی هوا و ترافیک بیش از ضرر آن بوده است. یعنی با ارزیابی هزینه ها و فواید تعطیلات می توان گفت که کفه ترازو به نفع فواید بوده است.
سوای تعطیلات غیرمنتظره ناشی از حوادث غیرمترقبه طبیعی ناشی از سیل، زلزله، برودت هوا و یا گرما در طول سال اما در کشورمان ۲۷ روز تعطیلی مناسبتی وجود دارد و ۵۲ روز هم تعطیلی رسمی روز جمعه می باشد. ایران از معدود کشورهایی است که تعطیلات هفتگی اش یک روزه است و سرجمع تعطیلات سالیانه به ۷۹ روز می رسد.
برخلاف تصور برخی ها، روزهای تعطیل در ایران زیاد نیست. در کشورهای ترکیه، چین و امارات که با رشد گردشگری قابل توجهی مواجه اند ۱۱۸ روز در سال تعطیل هستند. یا در کشورهای صنعتی و توسعه یافته ای مثل ژاپن که بهره وری بالایی دارند ۱۲۱ روز، آمریکا ۱۱۹ روز و فرانسه ۱۱۸ روز تعطیل می باشند.
تحقیقات نشان می دهد تعطیلات منظم باعث می شود افراد از زندگی سالم تر، طول عمر بیشتر و از سلامت روان بهتری برخوردار باشند. همچنین تعطیلات در کاهش میزان اضطراب و فرسودگی جسمی و نیز بهبود عملکرد شغلی و اجتماعی افراد تاثیر فراوان دارد.
البته هستند کسانی که مخالف تعطیلات هستند و آنرا اتلاف وقت، عقب افتادن از کارها و اهداف می دانند. اما پژوهش های علمی ثابت کرده است که بین تعطیلات و بازدهی فرد در زندگی و محیط کار رابطه مستقیم وجود دارد. یعنی شاد ترین مردمان آنهایی هستند که تعطیلات بیشتری دارند و از این تعطیلات در جهت ارتقای کیفیت زندگی و بازدهی فردی بهره می برند.
کشورهای عربی جمعه و شنبه تعطیلات آخر هفته است و در کشورهای اروپایی و آمریکایی روزهای کاری از دوشنبه تا جمعه بوده و روزهای پایانی هفته به اوقات فراغت افراد و خانواده اختصاص دارد. کیفیت استفاده از تعطیلات در این کشورها خیلی اهمیت دارد.
در همین رابطه، دولت سیزدهم با هدف تعادل بین کار و زندگی، بهبود رضایت مردم و افزایش کارایی و اثربخشی در محیط های کاری سال گذشته لایحه ساماندهی تعطیلات کشور را به مجلس شورای اسلامی فرستاده است تا ایران نیز مانند کشورهای دیگر تعطیل دو روزه آخر هفته داشته باشد و ساعات کار هفتگی نیز کاهش یابد.
البته بین تعطیل شدن پنج شنبه یا شنبه بین مجلس و دولت اختلاف نظر وجود دارد و این طرح در حال چکش کاری است. به هر حال به نظر می رسد تعطیلات در کشورمان باید هرچه سریع تر سامان یابد تا شاغلان و خانواده ها از دو روز تعطیلی آخر هفته در جهت استحکام بنیان خانواده و افزایش اوقات فراغت بهره مند شوند.
افزایش تعطیلات علاوه بر افزایش بهره وری نیروی کار، می تواند از هزینه های بسیاری مانند ترافیک و آلودگی هوای کلانشهرها بکاهد و مصرف انرژی، آب و برق را تقیل دهد. در مقابل کاهش ساعات حضور در محیط کار نیز منجر به افزایش انگیزه، غیبت کمتر نیروی کار و کاهش اشتباهات فردی شود.
طاهر خیری
انتهای پیام/