هیجان در سلامت روانی جامعه موثر است؟

به گزارش نصر، رفتارهای هیجانی کنترل شده به خودی خود هیچ اشکالی به لحاظ اخلاقی در ابعاد فردی و حتی اجتماعی ندارد، اما نوع برخورد با این موضوع نسبت به سطح فرهنگ، طبقات اجتماعی، نگرش های سیاسی، امنیتی و اجتماعی در کشورهای مختلف متفاوت و شاید متناقض است.
در علوم روان شناسی نوع هیجان به خوب و بد تقسیم بندی می شود اما باز پرسشی که در این میان مطرح می شود این است که آیا هیجان را فارغ از خوب و بد بودن می توان با مدیریت خرد و کلان برای تامین سلامت روان افراد جامعه مورد استفاده و استناد قرار داد؟
با توجه به اینکه هیجان یکی از رفتارهای بسیار نمادین و ملموس روانی افراد به شمار می رود، اینکه آیا این موضوع مهم در علم روان شناسی و علوم اجتماعی و پزشکی در تامین سلامت روان جامعه تاثیرگذار است یا نه؟ بهانه گفت وگوی ایرنا مرکز تبریز با یکی از صاحب نظران و کارشناسان علم روان شناسی است.
مدیر گروه سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی تبریز، سلامت را ظرفیتی معین از رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی دانست که حتی سلامت معنوی هم بُعدی از آن در نظر گرفته می‌شود که مساله هیجان در تمام این حوزه ها قابل بحث و بررسی است.

هیجان ضرورت سلامت روان جامعه
دکتر وهاب اصل‌رحیمی یکی از نشانه های مهم سلامت روان در بین خانواده ها و جامعه را لذت بردن از زندگی برشمرد و با بیان اینکه روان سالم بین کار و فعالیت‌های روزمره تعادل ایجاد می کند، اظهار کرد: سلامت روان شامل مجموعه‌ای از تلاش‌ها و فعالیت‌هایی است که ضمن حفظ و تامین سلامتی، نشاط روانی اجتماعی را در جامعه ارتقا می بخشد و یکی از مولفه های مهم آن بروز و ظهور هیجانات است.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که احساس خوب بودن تنها با هیجان ناشی از احساسات فرد شکل می گیرد که شادی، آرامش، عشق، امید، غرور فردی و اجتماعی و سرگرمی از جمله زمینه های آن به شمار می رود و اگر این هیجانات به درستی و در قالب های اخلاقی تعریف شود، بدون تردید عاملی مهم، محوری و موثر برای تامین سلامت روان جامعه رقم خواهد خورد.
اصل رحیمی با بیان اینکه هیجان به همراه تجربه احساسات مثبت ذهن را وسعت می بخشد، یادآور شد: بروز انواع خلاقیت ها از آثار هیجانات ناشی از رفتارهای مثبت است که ما را در برابر مسایلی مانند استرس، باهوش تر و انعطاف پذیرتر می کند و در زندگی خانوادگی و اجتماعی منجر به رضایت مندی در کار و رابطه با همسر و فرزندان شده و روابط اجتماعی را بهبود بخشیده و بهره وری کار را افزایش می دهد.
وی هزینه در حوزه های مختلف، متنوع و متعدد سلامت روان جامعه را سرمایه‌گذاری در توسعه فراگیر و پایدار جامعه دانست و با تاکید بر اینکه نباید توجه به این موضوع مهم هزینه بر قلمداد شود، اظهار کرد: باید توجه داشت که سرمایه‌گذاری در این زمینه افزایش ثروت ملی نیروی انسانی، ارتقای سطح روانشناختی در بین آحاد جامعه، کاهش مشکلات و اختلالات روانی، ارتقای بهره وری جامعه در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را نیز در پی خواهد داشت.

پاسخ ندادن به هیجانات بروز اختلالات روانی خطرناک را افزایش می دهد
اصل رحیمی توجه به علم روان شناسی را از عناصر موثر در ایجاد، کنترل و تقویت انواع هیجانات برشمرد و با بیان اینکه روان شناسی یکی از علوم بسیار مترقی و تکامل گرا در دوران معاصر است که نیازهای انسان را در ابعاد مختلف مد نظر قرار می دهد، گفت: روان شناسی علمی است که رفتار افراد را مورد توجه و چرایی رفتار و عوامل موثر در بروز و ظهور و تداوم رفتارهای ذهنی و شناختی، هیجانی و اجتماعی را تحت نظر قرار می دهد.
وی نتیجه و ماحصل توجه به علم روان شناسی را شناخت و مدیریت مسائل مختلف زندگی انسان در موقعیت‌های مختلف دانست و افزود: بر همین مبنا دولت ها باید در زمینه نوع برخورد با هیجانات اقشار مختلف مثل جوانان، زنان، میان سالان و افراد کهنسال برنامه ریزی مدون و عملیاتی داشته باشد تا در صورت بروز اتفاقی خاص بتوان آن را مدیریت کرد.
این کارشناس روان شناسی توصیه سازمان جهانی بهداشت در زمینه سلامت روان را مورد اشاره قرار داد و گفت: این سازمان به تمام دولت ها توصیه می کند سواد سلامت روان مردم را در زمینه شناخت مشکلات روانشناختی و علائم آن ها، راه های پیشگیری، درمان و مراقبت از این اختلالات را با هدف بهبود سبک زندگی و ارتقای خودمراقبتی در اولویت قرار داده و مردم را توانمند سازند و دسترسی به خدمات سلامت روان را هم تسهیل کنند.
اصل رحیمی نوع برخورد با هیجانات را از مولفه های مهم در مراقبت از اختلالات و البته بهبود سبک زندگی دانست و با بیان اینکه پاسخ ندادن به هیجانات بروز اختلالات روانی خطرناک را افزایش می دهد، ادامه داد: توجه به توصیه های بهداشت جهانی روش های بهزیستی انسان در جامعه را محقق می‌کند تا افراد جامعه برای حال بهتر داشتن، خودشان اقدام کنند و در زندگی فردی و اجتماعی فعال و موثر باشند و مقوله مهم ارزشمندی و عزت نفس را معنی ببخشند.
وی بروز هیجان را عاملی برای ایجاد روابط شاد، موثر و آرامش بخش عنوان کرد که سازمان بهداشت جهانی نیز بر آن تاکید دارد و اعلام کرده است به دلیل افزایش نوسانات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و دگرگونی‌های مختلف در زندگی فردی و اجتماعی و گذر پرشتاب صنعتی و تکنولوژی در جوامع و نیز ایجاد گسست های عاطفی و حس غربت در بین انسانها، مشکلات روانی و اجتماعی بشر نیز روز به روز بیشتر می شود.
اصل رحیمی نشانه های اختلالات روانشناختی و روانپزشکی مثل افسردگی، اضطراب و رفتارهای پرخاشگرانه را از آثار بی توجهی به هیجانات عنوان و اضافه کرد: بر همین اساس به محض احساس افسردگی و اضطراب و افت کارکردهای فردی و اجتماعی باید فرد به روانشناس مراجعه کند.
این مقام مسئول با بیان اینکه بیش از ۶۵ درصد افراد مبتلا به بیماری‌های روانی از خدمات استاندارد استفاده نمی‌کنند، گفت: همین موضوع موجب شده است تا در اختلالات روان پزشکی مشکلات خاصی داشته باشیم که هم اکنون شاهد فراگیر شدن چند اختلال از جمله اضطراب و افسردگی در جامعه هستیم.

هیجان شادی از عوامل موثر در تامین سلامت روانی جامعه است
اصل رحیمی با بیان اینکه بسیاری از مشکلات بین فردی و اجتماعی مثل دلخوری‌ ها، درگیری‌ ها و حتی خودکشی و قتل در پی عدم کنترل هیجان‌ ها رخ می‌ دهند، اظهار کرد: کنترل هیجانات مهارتی است که در تعاملات اجتماعی حاصل می شود و نباید از نظر دور داشت که اگر هیجانات مدیریت شده و آثار منفی از آن زدوده شود، می تواند در تامین سلامت روان جامعه مثمرثمر باشد.
اصل رحیمی به حداقل رسیدن ارتباطات بین فردی و مجازی شدن این روابط را موجب تنهایی و غربت انسان ها برشمرد و گفت: کاهش ارتباطات باعث کاهش تبادلات هیجانی می شود و همین موضوع در نهایت افزایش اختلالات روانی و تهدید سلامت روانی جامعه را سبب خواهد شد.
وی گفت: متاسفانه به دلایل مختلف از جمله انگ ( برچسب) اجتماعی، مشکلات فرهنگی و باورهای نادرست نسبت به مشکلات روانشناختی و پایین بودن سواد سلامت روانی در جامعه و نبود شناخت درست از هیجانات منجر به افزایش مشکلات روانی در جامعه شده است.
این کارشناس با ابراز گلایه از اینکه مردم زمانی به روانشناس یا روانپزشک مراجعه می کنند که اختلال مزمن شده و پیامدهای آن پیرامون زندگی فرد را در برگرفته است، اضافه کرد: در این شرایط مداخلات درمانی از نظر اثربخشی و هم از نظر طول درمان هزینه بر و زمان بر خواهد شد.
انتهای پیام/