یادداشت/
ضرورت بهره‌مندی از تکنولوژی میراگرها و جداگرهای لرزه‌ای در ساخت‌و‌ساز شهری
نصر: همه می‌دانیم که آذربایجان مثل بسیاری از مناطق ایران حادثه خیز و به‌ویژه زلزله خیز است. سال‌هاست بعد از هر حادثه طبیعی زلزله ویرانگر در یکی از مناطق کشور، برای مدتی مقوله ایمنی و مقاوم‌سازی سازه‌ها و رعایت مقررات ملی ساختمان در راس اخبار و تحلیل‌های خبری و کارشناسی قرار می‌گیرد و بیش از هر زمان دیگری به این ضرورت انسانی و حیاتی پرداخته می‌شود، ولی پس از مدتی همه موضوعات به فراموشی سپرده می‌شود.
تجربه حوادث و زلزله‌های اخیر نشان داده است هر جا مهندسان به عنوان طراح، ناظر و مجری ذی‌صلاح مطابق با قانون نظام مهندسی حضور مسئولانه‌ای داشته‌اند و همچنین از مصالح استاندارد و تکنولوژی‌های نوین در ساختمان‌سازی همچون جداگرها و میراگرهای لرزه‌ای بهره‌گیری شده است، میزان خسارت‌های وارده به ساختمان‌ها شدت کاهش یافته است.
با توجه به وضعیت زلزله‌خیزی آذربایجان‌شرقی و ضرورت توجه به پایداری سازه‌ای ساختمان‌ها، به ویژه ساختمان‌های پر اهمیت و کاهش خسارات وارده بر اجزای غیرسازه‌ای و مهار آن‌ها، بهره‌مندی از تکنولوژی میراگرها و جداگرهای لرزه‌ای در ساخت‌و‌ساز شهری بسیار ضروری و حیاتی می‌باشد.
در فلسفه طراحی لرزه‌ای کنونی در کشور عمدتاً دستیابی به سطح عملکرد ایمنی جانی مدنظر است، یعنی پس از زلزله علی‌رغم آسیب به ساختمان به جان مردم آسیبی وارد نشود، حال آنکه با افزایش ارزش ساختمان‌ها در کشور و هزینه‌های ناشی از ایجاد اخلال در سرویس‌دهی ساختمان پس از زلزله، دستیابی به عملکرد ایمنی جانی به تنهایی کافی نبوده و لازم است علاوه بر حفظ جان مردم، بدون وارد شدن آسیب به ساختمان، حفظ سرویس‌دهی مداوم ساختمان نیز مدنظر باشد. برای این منظور استفاده از فناوری‌های نوین همچون میراگر و جداگر لرزه‌ای می‌تواند ما را به دستیابی به این هدف یاری نماید.
در اولین اقدام مهم جهت ورود این تکنولوژی مهم به کشور، مراحل تدوین دستورالعمل طراحی سازه‌های مجهز به جداگرها و میراگرهای لرزه‌ای از طریق دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی با همکاری نزدیک سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی در حال نهایی شدن می‌باشد و به امید خدا به زودی شاهد صدور برخی دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها در این حوزه توسط وزارت راه و شهرسازی برای ساختمان‌های حساس کشور خواهیم بود.
ساخت جداگر و میراگرهای لرزه‌ای جزو صنایع پیشرفته محسوب می‌شود که در حال حاضر ظرفیت‌های علمی و تخصصی ساخت آن توسط مهندسان توانمند ایرانی در پارک‌های علم و فناوری برخی از دانشگاه‌ها فراهم شده و با تهیه این دستورالعمل امکان جهش در تولید این صنعت پیشرفته برای کشور فراهم و ضمن ایجاد زمینه‌های قابل توجه برای اشتغال، امکان محافظت از سرمایه‌های مادی و انسانی کشور در هنگام وقوع زمین‌لرزه فراهم خواهد شد. لذا نیاز به توسعه و ترویج استفاده از سیستم‌های جداساز و میراگر لرزه‌ای خصوصا در ساختمان‌های با اهمیت زیاد نظیر مدارس، سینماها، مراکز تجاری بزرگ و همچنین ساختمان‌های با اهمیت متوسط نظیر ساختمان‌های اداری و هتل‌ها، با درس‌هایی از زلزله‌های اخیر در کشور و جهان احساس می‌گردد.
امیدوارم با تلاش همه مردم و مهندسان و مسئولین ذی‌ربط، شاهد گسترش بیش از پیش استفاده از این تکنولوژی مهم در صنعت ساخت و ساز و در نتیجه کاهش قابل ملاحظه خسارات جانی و مالی در اثر زمین لرزه در سطح استان و کشور باشیم. به لطف خدا بنده نیز در کمیته تدوین این دستورالعمل به عنوان عضو کوچک ایفای نقش نموده و با ایجاد پل ارتباطی بین ایران و کشورهای توسعه یافته در زمینه زلزله من‌جمله کشور ژاپن، نقش بسیار کوچکی در فراهم شدن مقدمات لازم برای ورود این تکنولوژی به کشور را ایفا نموده‌ام.
شایان ذکر است کشور ژاپن سرآمدترین کشور در زمینه استفاده از انواع سیستم‌های جداساز لرزه‌ای و میراگر است. پس از زلزله مهیب توهوکو ۱۱ مارس ۲۰۱۱ به بزرگای ۹٫۰ ریشتر در این کشور، بیش از ۲۹۰۰ ساختمان تجاری و ۴۴۰۰ ساختمان مسکونی از سیستم جداسازی لرزه‌ای بهره برده‌اند.
صمد دهقان، مدیر آموزش سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان‌شرقی
منتشر شده در شماره چهارم ماهنامه نصر آذربایجان
نسخه دیجیتال سومین شماره ماهنامه نصر آذربایجان به دنبال استقبال مخاطبان به عنوان اولین ماهنامه گویای ایران در دسترس عموم قرار گرفته است. برای مشاهده نسخه دیجیتال و مطالعه مطالب این ماهنامه این لینک را کلیک کرده و ورق بزنید.
انتهای پیام/
نصر