حفاظت از محوطه ۷۰۰ ساله ربع رشیدی مهمترین ماموریت میراث فرهنگی است

به گزارش نصر، وحید نواداد روز یکشنبه در گفت و گویی، بر مسئولیت بسیار سنگین مدیران، مسئولان و مردم در انتقال این ذخیره بسیار گران سنگ تاریخی به نسل های آینده، اظهار کرد: اکنون تمام همت و تلاش میراث فرهنگی بر این است تا محوطه سایت باستان شناسی ربع رشیدی در وضعیت موجود به خوبی نگهداری شده و آسیبی به آن وارد نشود.
وی با اشاره به اقدامات میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در حداقل ۱۰ سال گذشته برای حفاظت و نگهداشت این اثر بسیار فاخر تاریخی، تملک بسیاری از اراضی و منازل مسکونی اطراف حریم ربع رشیدی را از جمله این اقدامات برشمرد و اظهار کرد: در این زمینه مبالغ هنگفتی از سوی میراث فرهنگی و شهرداری تبریز هزینه شده است و هم اکنون نیز به دلیل باقی ماندن تعدادی از منازل در حریم، باید نسبت به تملک آنها اقدام شود.
نواداد با تاکید بر اینکه ربع رشیدی به عنوان اثری ۷۰۰ ساله که بقایای آن هنوز در دل صدها تن خاک مدفون است باید به طرز ماهرانه و دست نخورده به نسل آینده انتقال داده شود، یادآور شد: بر همین اساس هر گونه درختکاری و ایجاد فضای سبز در این محوطه تاریخی ممنوع است تا آسیبی به آنچه که به احتمال بسیار زیاد در دل زمین نهفته است، وارد نشود.
وی جلوگیری از ساخت و سازها در حریم محوطه و تلاش برای تملک تعداد قلیلی از امکان واقع در حریم از جمله پمپ بنزین خیابان عباسی را از رویکردها و اهداف اصلی معاونت میراث فرهنگی آذربایجان شرقی برشمرد و اضافه کرد: در امتداد همین اهداف، تلاش بر این است تا حد امکان نسبت به اکتشاف و بیرون آوردن آثار زیرزمین این محوطه تاریخی اجتناب کنیم.
نواداد اراضی محوطه ربع رشیدی را بسیار مهم و حساس از نظر باستان شناسی یاد کرد و گفت: به دلیل اهمیت موضوع راه دسترسی از کف خیابان تا برج ربع رشیدی با پلکان های چوبی و با فاصله از سطح خاک پوشانده شده است تا مراقبت های لازم و کافی از این محوطه به عمل آید.
وی اظهار کرد: هر گونه اقدام مرمتی و ایجاد امکانات رفاهی برای گردشگران در ربع رشیدی با استفاده از سازه های برگشت پذیر به طبیعت ممکن است.
این مقام مسئول ایجاد محدودیت برای گردشگران در ربع رشیدی را لازمه حفاظت از این مجموعه مهم دانست و با اشاره به برنامه ریزی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در این زمینه، گفت: در نظر داریم در صورت درخواست از آژانس های مسافرتی و ورود گردشگران داخلی و خارجی راهنمایانی همراه کنیم تا با حساسیت ویژه بازدیدهای خود را انجام دهند.
نواداد امکان بازدید همه روزه از ربع رشیدی به دلیل اهمیت این پایگاه میراثی توسط گردشگران را ناممکن دانست و ادامه داد: بدون تردید برای حفاظت از محوطه این مجموعه نیازمند نیروی انسانی کافی برای مراقبت هستیم که بدون تامین چنین زیرساخت هایی امکان بازدیدهای روزانه وجود ندارد.
محوطه تاریخی ربع رشیدی که از آن به عنوان نخستین دانشگاه بین المللی جهان یاد شده و قدیمی ترین موقوفه ایران است، در قرن هشتم هجری قمری به دستور خواجه رشیدالدیـن فضل الله همدانی ساخته شد و به همین علت این شهرک را رشیدیه یا ربع رشیدی نامیدند که در حال حاضر به جز چند بنای فرو ریخته آن هم باقی مانده از دوره صفویه، چیز دیگری از آن همه عظمت و زیبایی باقی نمانده است، اما باستان شناسان بر این موضوع اشتراک نظر دارند که در اعماق زیرین این محوطه آثاری بس عظیم و وزین مدفون است که با علم و روش های کنونی کاوش های تاریخی، امکان حفاری وجود ندارد.
هم اکنون تپه ای گردمانند در قسمت شمال شرقی تبریز و در دامنه کوه سرخ و سر به فلک کشیده عینـالی ( عون بن علی ) و در انتهای خیابان عباسی به چشم می خورد که حدود ۷۰۰ سال پیش شهرکـی زیبا و باشکوه، دارای ۳۵ هزار واحد مسکونی و یکهزار و ۵۰۰ مغازه و حمام بهداشتی و کارخانه های نساجی، رنگرزی، کاغذسازی و ضرب سکه بود و جمعیتی بالغ بر ۱۵۰ هزار نفر در آن سکونت داشت.
این شهرک دانشگاهی در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد در سطح جهان بـود، چون به عنوان یک مرکز علم، صنعت، پرورش طبیبان و دانشمندان زبانــزد تاریخ نویسان است.
محوطه باستانی و کاوشگاه ربع رشیدی با شماره ۹۴۳ در سال ۱۳۵۴ شمسی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و آنچه که امروز از این اثر ملی مشاهده می‌شود، بخشی از بازمانده‌های مجموعه ابواب البرّ ایلخانی خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی مربوط به قرن هشتم و نیز بقایایی از یک قلعه متعلق به اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری است که بنا به گفته کارشناسان، کاوشگاه ربع رشیدی بیشتر به لحاظ مجموعه ابواب‌البرّ رشیدی روزگار خواجه رشیدالدین در عالم اسلام اشتهار دارد.
انتهای پیام/