ایجاد ایستگاه مازوت در خیابان‌های باغ شهر ایران!/ ۲۰ نیروگاه مازوت در تبریز
نصر: استادیار گروه آب و هواشناسی دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز از وجود 20 نیروگاه مازوت در تبریز خبر داد.
به گزارش نصر، بی‌تردید با توجه به تغییر اقلیم منطقه که یک موضوع بین‌المللی محسوب شده و مختص یک کشور خاص نیست در صورت عدم توجه به بحث بارندگی، آلایندگی همچنین ریزگردها، کشور ما نیز مانند سایر کشورها دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی شده و حتی امنیت غذایی کشورها نیز به خطر خواهد افتاد.
امروزه ابزارها و تجهیزات پیشرفته این امکان را فراهم آورده تا با استفاده از سیستم ماهواره‌ای و توابع ریاضی، سنجش و پیش بینی‌های دقیقی درخصوص میزان بارندگی، آلودگی، ریزگردها انجام شود و باتوجه به اینکه در فصل سرمای سال‌جاری که میزان بارندگی در استان به مراتب کمتر از سال‌های گذشته و میزان آلودگی هوا نیز بیشتر شده است، فرصت را غنیمت شمرده و گفت‌وگویی را با هاشم رستم‌زاده استادیار گروه آب و هواشناسی دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز و مسؤول سایت تحقیقات آب و هواشناسی کاربردی این دانشکده انجام داده‌ایم.
مهم‌ترین عامل تغییر اقلیم در ایران
مسؤول سایت تحقیقات آب و هواشناسی کاربردی دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی در تشریح انواع تغییرات اقلیمی میگوید: تغییر اقلیم انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین نوع تغییر اقلیم در منطقه ما عبارت است از پایین آمدن توده پرفشار سیبری و دلیل اصلی بارش برف در عربستان در هفته‌های اخیر نیز پایین آمدن توده پرفشار سیبری است که موجب انتقال موج سرما به سمت عربستان شده است. همچنین شهری مانند یزد که ما کمتر شاهد بارش برف در این شهر بودیم، به‌دلیل همین موضوع، امسال سفید پوش شد.
رستم‌زاده می‌افزاید: باتوجه به اینکه منطقه آذربایجان در حد فاصل بین منطقه نیمه خشک، مرطوب و نیمه مرطوب قرار دارد که اصطلاحا به این نوع آب و هوا، آب و هوای مدیترانه‌ای گفته می‌شود، میزان آسیب‌پذیری این منطقه به مراتب بیشتر از سایر مناطق است و مناطق خشک که کشاورزی سیفی ندارد یا منطقه‌ی شمال، کمتر دچار مشکل می‌شود. اما در منطقه آذربایجان با کوچکترین تغییرات، اقلیم منطقه به سمت نیمه خشک سوق پیدا می‌کند که این موضوع علاوه بر ایجاد مشکل در بحث امنیت غذایی، اثرات اقتصادی و اجتماعی از جمله مهاجرت از روستا به شهر را به‌وجود می‌آورد.
آلودگی منطقه، تحت تاثیر وجود سیستم پرفشار سیبری
مسؤول سایت تحقیقات آب و هواشناسی کاربردی دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی در ارتباط با موضوع آلودگی هوای کلان‌شهر تبریز نیز میگوید: تقریبا تمامی نقاط منطقه به‌دلیل نفوذ سیستم پرفشار سیبری دچار آلودگی شده است که البته میزان آلایندگی آذربایجان‌شرقی به مراتب بهتر از سایر مناطق است، به‌طوریکه شاخص آلایندگی هوا «AQI» تهران ۱۷۰، ایروان ۱۸۶، بغداد ۱۶۰، کویت ۱۳۰، دبی ۱۳۰، کراچی ۱۸۰ و...، که به‌دلیل نفوذ سیستم پرفشار سیبری اتفاق افتاده است. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا میزان AQI زنجان، اردبیل و ارومیه باوجود اینکه مانند تبریز تحت تاثیر تغییر اقلیم و سایر عوامل ذکر شده از جمله سیستم پرفشار سیبری قرار دارند، به مراتب پایین تر از تبریز است؟
او در پاسخ به این سوال اظهار می‌کند: اولین مشکل موجود عبارت است از توپوگرافی منطقه تبریز مانند دالانی است که از سمت شرق محدوده‌اش بسته ولی از سمت غرب باز است و موضوع بعدی چند برابر بودن میزان تردد خودرو در تبریز از ظرفیت برد محیطی است.
ایجاد ایستگاه مازوت در خیابان‌های تبریز!/ ۲۰ نیروگاه مازوت در تبریز
عامل آلودگی هوای تبریز کجاست؟
رستم‌زاده با بیان اینکه تبریز به‌عنوان یک کلان‌شهر خدمات زیادی را به استان‌های همجوار نظیر زنجان، آذربایجان‌غربی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه و سایر شهرستان‌های آذربایجان‌شرقی ارائه می‌دهد، می‌افزاید: ما به وفور شاهد فرآیند بلوکه شدن مسیر در خیابان‌های تبریز هستیم. شما یکی از این خیابان‌ها را تصور کنید که در ۳ خط خیابان، در مجموع حدود ۳۰۰ خودرو در ترافیک مانده است. اگر قطر اگزوزهای خودروها را ۵ سانتی‌متر در نظر بگیریم، ۳۰۰ عدد اگزوز به‌نوعی یک نیروگاه مازوت محسوب می‌شود که در خیابان‌های تبریز به‌وجود آمده است و اگر تمام خیابان‌های پرتردد و پرترافیک تبریز را در نظر بگیریم در واقع حدود ۲۰ نیروگاه مازوت در تبریز به‌وجود آمده است.
استادیار گروه آب و هواشناسی دانشکده‌ی برنامه‌ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز با تاکید بر ضرورت عملی کردن دولت الکترونیک، یادآور می‌شود: اولین قدم برای کاهش میزان تردد، حجم ترافیک و در نتیجه آلودگی، این است که ما باید علاوه بر نظام سلامت، در تمام زمینه‌ها به سمت عملی کردن دولت الکترونیک حرکت کنیم. مخصوصا در بازه زمانی هفته اول آذر تا هفته آخر دی که به‌دلیل استقرار سیستم پرفشار سیبری در این بازه زمانی، باید تمرکز بیشتری بر این موضوع داشته باشیم.
نحوه تشخیص سیستم پرفشار سیبری بدون تجهیزات و امکانات
رستم‌زاده در خصوص نحوه تشخیص سیستم پرفشار سیبری توسط مردم عادی بدون داشتن تجهیزات و امکانات میگوید: ما اگر در کنار یک درخت (با فاصله از آپارتمان) بایستیم و بعد از گذشت یک تا دو ساعت هیچ برگی از درختان تکان نخورده و به زمین نیفتد، این به معنی وجود سیستم پرفشار سیبری در آن منطقه است، چراکه در فصل پاییز برگ درختان از نظر بیولوژیکی هیچ وابستگی به درخت نداشته و باید برروی زمین بیفتد، از این‌رو در بازه زمانی هفته اول آذر تا هفته آخر دی، وجود سیستم پرفشار سیبری مانع از بارندگی می‌شود.
عراق و سوریه دو منشاء اصلی ریزگردهای استان
منشاء اصلی ریزگردهای آذربایجان‌شرقی کجاست؟
استادیار گروه آب و هواشناسی دانشکده‌ی برنامه‌ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز در ارتباط با ریزگردها نیز میگوید: ریزگردها پدیده جدیدی هستند که دو منشاء محلی و بین‌المللی دارند. منشاء محلی مربوط به اطراف دریاچه ارومیه و معادن و صنایع است که اصطلاحا به این منشاءها PM10 (گرد و خاک) گفته می‌شود. این منشاءهای محلی معمولا شهرهای اطراف دریاچه ارومیه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و معمولا بعد از بارش باران، به‌صورت گردوخاک روی بدنه‌ی خودرو مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده وجود ریزگردهای محلی است و در استان ما منشاء ریزگردهایی که دید را مسدود می‌کند، از سوی شمال غرب عراق و شمال شرق سوریه است.
رستم‌زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا باوجود تمام امکانات و پیشرفت‌های علمی، بازهم در برخی مواقع شاهد پیش بینی‌های اشتباه هستیم، اظهار می‌کند: پدیده‌های هواشناسی مباحثی پیچیده هستند و باوجود اینکه قوی ترین رایانه‌های دنیا در اختیار سازمان‌های هواشناسی قرار دارند و از تمام فرمول‌های ریاضی نیز برای پیش بینی‌ها استفاده می‌شود، بازهم به‌دلیل پیچیدگی و تاثیرگذاری عوامل مختلف، شاهد هستیم که بعضی از پیش‌بینی‌ها غلط از آب در می‌آیند.
رستم‌زاده در پایان این گفت‌وگو یک خبر خوشی را هم در ارتباط با راه اندازی «سامانه پایش هوشمند آلاینده‌های جوّی هوا با داده‌های ماهواره‌ای» داده و میگوید: این سامانه در هفته جاری رونمایی شد و ما افتخار می‌کنیم که دانشگاه تبریز به‌وسیله این سامانه برای اولین بار در کشور توانایی رصد و پایش آلاینده‌های جوّی را از روی داده‌های ماهواره‌ای را دارد و با دریافت داده‌ها، آنها را به سازمان‌های مرتبط ارسال می‌کند.
پایان پیام/
خبرگزاری فارس