خرابی ۴۴ درصد شریان های حمل و نقل/ خطر فرونشست پیش روی فرودگاه‌ها

به گزارش نصر، با توجه به اهمیت موضوع حفظ و نگهداری ساختمان‌ها و زیرساخت‌های حمل و نقل به عنوان بخش بزرگی از سرمایه‌های ملی، نشست شورای تخصصی دفتر مطالعات امور زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس با محوریت نگهداشت ابنیه و زیرساخت‌های حمل و نقل در این مرکز برگزار شد.
در این جلسه نمایندگانی از حوزه‌های مختلف حمل و نقل کشور اعم از سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور، شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران، شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، سازمان بنادر و دریانوردی ایران، شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور و جمعی از اساتید دانشگاهی حضور داشتند که به بیان نقطه نظرات و چالش‌های حوزه‌های تخصصی خود پرداختند.
علیرضا رهایی مدیرکل دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این جلسه با توجه به اهمیت موضوع، عنوان کرد: امروزه ساخت و راه اندازی خطوط حمل و نقل هزینه بسیار زیادی در بر دارد و همین امر سبب شده است که زیرساخت‌های حمل و نقل اعم از زمینی، دریایی و هوایی جزء دارایی‌های مهم  هر کشور به شمار آیند.

نیاز به تدوین برنامه ای منسجم  در حفظ زیرساخت‌های حمل و نقل‌
وی افزود: حفظ این سرمایه های ارزشمند، نیازمند تدوین برنامه ای منسجم و هدفمنـد چه در زمینه سـاخت و چه به منظور بهـره بـرداری و نگهداری از آنها است.
مدیرکل دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس، خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت بحث نگهداری در بخش های مختلف اعم از ساختمان ها و زیرساخت های شهری، ایجاد شبکه جامع اطلاعات و برنامه ریزی منسجم کلان در این بخش بسیار ضروری است. فعالیت های ارزشمندی در این زمینه طی چهار دهه اخیر انجام شده است که در عین حال با شرایط مطلوب مورد نظر فاصله دارد.

30 هزار میلیارد ریال، ارزش زیرساخت ها در بخش جاده‌ای
وی در تبیین ارزش زیرساخت‌های حمل و نقل کشور، گفت: طبق برآورد موجود ارزش زیرساخت ها فقط در بخش جاده‌ای حدود ۳۰۰۰۰ هزار میلیارد ریال است که بنا به استانداردهای جهانی باید ۳ تا ۶ درصد آن صرف امور نگهداشت زیربناها شود ولی تاکنون حدود ده درصد این اعتبارات تخصیص پیدا کرده است. در همین راستا لازم است جایگاه ویژه ای برای این مبحث در قانون پنجساله برنامه هفتم توسعه و بودجه ۱۴۰۲ در نظر گرفته شود.

فقدان اطلاعات منسجم در نگهداری صحیح و پیشگیرانه از زیرساخت‌ها
علی اکبر شیرزادی مدیر گروه عمران و شهرسازی دفتر مطالعات زیر بنایی مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه این جلسه، تصریح کرد: کیفیت زیرساخت‌ها به عنوان سنگ‌بنای یک جامعه پیشرفته، رابطه مستقیمی با تولید ناخالص داخلی دارند که با چالش‌هایی همچون فقدان اطلاعات منسجم، عدم یکپارچگی داده‌ها و سامانه‌ها، ضعف همکاری برخی دستگاه ها در ارائه اطلاعات و نبود عزم جدی در جهت نگهداری صحیح و پیشگیرانه از زیرساخت‌ها در کشور مواجه هستند.
علیرضا سیاهپور مدیر کل نگهداری راه و ابنیه فنی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای نیز در این نشست عنوان کرد: در حال حاضر، طول راه های برون شهری اعم از آزادراه، بزرگراه، راه اصلی، فرعی و روستایی در کشور حدود ۲۹۳ هزار کیلومتر است که ارزش مجموع آن در حدود ۲۳۰۰۰ هزار میلیارد ریال برآورد می شود.
۴۴ درصد شریان‌های حمل و نقل دارای خرابی متوسط تا شدید هستند
وی افزود: نگهداری سالیانه از زیرساخت ها طبق استاندارد های جهانی نیاز به اعتباری در حدود ۳ تا ۶ درصد ارزش دارایی های زیرساختی دارد. مجموع دارایی های سرمایه ای حوزه حمل و نقل جاده ای بالغ بر 30 هزار میلیارد ریال برآورد می شود که به طور متوسط ۴.۳ درصد از این رقم باید سالانه صرف نگهداری از این مجموعه شود. بر اساس نتایج تحلیل سال ۱۴۰۱، حدود ۵۶ درصد راه های شریانی دارای خرابی کم یا بدون خرابی و باقی مانده آن ها دارای خرابی متوسط تا شدید گزارش شده اند.

نیاز به ۸۰۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای بهسازی و نگهداری رویه راه های شریانی
مدیر کل نگهداری راه و ابنیه فنی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، با بیان اینکه سالانه حدود ۱۳ درصد رویه شبکه راه های شریانی و اصلی کشور وارد محدوده خرابی شدید و متوسط می‌شود، گفت: بر اساس خروجی سامانه مدیریت روسازی PMS، بهسازی و نگهداری رویه راه های شریانی و اصلی با فرض تامین ۱۴۵۰ هزار تن قیر، حدود ۸۰۰ هزار میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است که میزان در دسترس آن کمتر از ۱۰ درصد است.

7 هزار میلیارد ریال ارزش کل دارایی های موجود در حوزه زیرساخت های ابنیه فنی راه‌ها
وی با بیان اینکه در حوزه نگهداری ابنیه فنی راه ها سازمان راهداری و حمل و نقل کشور جاده ای متولی نگهداری و تعمیر بالغ بر ۳۶۰ هزار دستگاه پل و آبرو و  ۳۹۴ دستگاه تونل به طول ۲۲۰ کیلومتر در سطح کشور است، توضیح داد: ارزش کل دارایی های موجود در حوزه زیرساخت های ابنیه فنی راه های کشور بالغ بر ۷۰۰۰ هزار میلیارد ریال است. در حالی که در سال جاری اعتبار نگهداری و تعمیرات ابنیه فنی صرفا حدود ۷۰۰۰ میلیارد ریال بوده است که حدود یک دهم درصد از ارزش دارایی ها و معادل ۵.۶ درصد از کل اعتبارات مورد نیاز احصا شده از سامانه BMS معادل حداقل ۱۲۵۰۰۰ میلیارد ریال است.
سیاهپور با توجه به محدودیت اعتبارات در سال های اخیر و همچنین انباشت خسارات سیل، یادآور شد: رویکرد سازمان راهدای و حمل و نقل جهت حفظ پل ها به سمت تعمیرات اضطراری و گران قیمت سوق داده شده است در صورتی که باید نگهداشت پیشگیرانه و به هنگام ابنیه فنی ملاک عمل قرار گیرد.
مصطفی داوودی معاون فنی و زیربنایی راه آهن جمهوری اسلامی ایران، نیز در این جلسه عنوان کرد: طول کل خطوط شبکه ریلی کشور حدود ۱۵ هزار کیلومتر است که با در نظر گرفتن سازه های فنی متعدد اعم از تونل، پل، ترانشه، گالری و ... به بیش از ۲۲۰۰۰ کیلومتر می رسد.

نیاز به 60 هزار میلیارد ریال برای حذف نقاط بحرانی خطوط حمل و نقل ریلی کشور
وی افزود: نگهداری و تعمیرات شبکه خطوط حمل و نقل ریلی کشور در دو بخش خط و سازه های فنی و ارتباطات و علائم الکتریکی آن هم صرفا در قسمت های بحرانی و الزام آور سالانه اعتباری بالغ بر ۶۰۰۰۰ میلیارد ریال بر اساس حفظ حداقل ضریب ایمنی سیر و حرکت و حذف نقاط بحرانی نیاز دارد.

۹۰ درصد کمبود اعتبار در زمینه بهسازی و نگهداری شبکه ریلی
داووی با بیان اینکه میزان اعتبار مورد نیاز برای بهسازی، نوسازی و نگهداری خطوط راه آهن ۱۱۰ هزار میلیارد ریال است، گفت: صرفا ۱۱ هزار میلیارد ریال آن تامین شده است و حدود ۹۰ درصد کمبود اعتبار در زمینه بهسازی و نگهداری شبکه ریلی وجود دارد.
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران،  در این جلسه با بیان اینکه ۳۸ کیلومتر اسکله در بنادر کشور وجود دارد، تصریح کرد: در بودجه سال ۱۴۰۱ صرفا ۵ هزار میلیارد ریال اعتبار در نظر گرفته شده است در حالی که پیش بینی نیاز موجود برابر با ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار است.

خطر فرونشست و تهدیدهای پیش روی فرودگاه ها و ابنیه مرتبط با آن
علی رستمی مشاور امور عمرانی مدیرعامل شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران، با توجه به مبحث فرونشست و تهدیدهای پیش روی فرودگاه ها و ابنیه مرتبط با آن، خاطرنشان کرد: نیاز است متناسب با نوع سازه، وضعیت آب و هوایی و نوع بهره برداری و زمان ساخت، دستورالعمل یا پیوست ویژه نگهداری و مقاوم سازی برای سازه ها و ساختمان های مختلف تهیه گردد.
در ادامه این نشست مباحثی در خصوص اهمیت نگهداری و لزوم تدوین دستورالعمل های بهره برداری و نگهداری از ساختمان ها و زیرساخت ها و همچنین ضرورت وجود سامانه های برخط و هوشمند برای هشدار و کنترل زیرساخت ها جهت جلوگیری از خسارات احتمالی ناشی از عدم نگهداشت مناسب و به موقع، عنوان شد.

برگزاری همایش نگهداری ابنیه و زیرساخت های حمل و نقل
مرکز پ‍‍ژوهش های مجلس شورای اسلامی با توجه به اهمیت موضوع نگهداری ابنیه و زیرساخت های حمل و نقل، در نظر دارد همایش جامعی در این زمینه با حضور دستگاه های اجرایی، مجلس شواری اسلامی به عنوان قانون گذار، متخصصین بخش خصوصی و نخبگان دانشگاهی برگزار نماید. برپایی این همایش با توجه به برنامه ریزی های انجام شده به صورت یک روزه و در اوایل زمستان سال جاری انجام خواهد شد که جزییات آن متعاقبا از طریق تارنمای این مرکز به اطلاع عموم خواهد رسید.
انتهای پیام/