زباله بیولوژیکی که زندگی می‌بخشد/ ذخیره ۴۲۰۰ واحد خون بندناف در انتقال خون

به گزارش نصر، نسیم عزتی در گفت‌وگویی، با اشاره به روز جهانی خون بند ناف، گفت: ۲۶ آبان ماه مصادف با هفدهم نوامبر از سوی مجامع بین­‌المللی به عنوان روز جهانی خون بندناف نام­‌گذاری شده است. باید توجه کرد که خون بند ناف یک زباله بیولوژیک بوده و خونی است که پس از تولد نوزاد، در جفت و بند ناف باقی می­‌ماند. پس از تولد نوزاد، پزشک، بندناف نوزاد را قطع کرده و نوزاد را از مادر جدا می­‌کند. سپس با انجام اقدامات لازم طی یک فرآیند استریل و فوری، خون بندناف با استفاده از کیسه­‌های مخصوص، قابل جمع­‌آوری است. این فرآیند در مدت زمان کوتاهی که پنج تا هفت دقیقه است، انجام می‌شود و برای مادر و نوزاد بدون درد است.
وی افزود: پروفسور الین گلوکمن از شناخته‌ترین و تاثیرگذارترین افراد این حوزه  است که با انجام اولین پیوند موفقیت‌آمیز خون بندناف بر روی یک کودک پنج ساله مبتلا به آنمی‌فانکونی در سال ۱۹۸۸، اثربخشی سلول‌های بنیادی خون بندناف را نشان داد و تحول عظیمی را در حوزه پیوند، رقم زد. باید توجه کرد که تا پیش از سال ۱۹۸۸، جفت و بندناف نوزادان به عنوان ضایعات بیولوژیک محسوب می‌شدند و بعد از تولد نوزاد، امحا می‌شدند. پس از اینکه مشخص شد سلول‌های بنیادی موجود در خون بندناف، از قابلیت خون­سازی و ایمنی‌زایی برخوردارند، اولین بانک خون بندناف در جهان تاسیس شد.
عزتی ادامه داد: تا کنون در دنیا بیش از ۴۰ هزار پیوند با استفاده از خون بندناف برای درمان بیماری‌های مختلف بدخیم و غیر بدخیم انجام شده است. بر این اساس در حال حاضر، تاسیس و تثبیت بانک‌های خون بندناف، امکان نگهداری ایمن و استاندارد و نیز دسترسی سریع به خون بندناف را به عنوان یکی از منابع ارزشمند سلول­‌های بنیادی خون­‌ساز در نقاط مختلف دنیا فراهم کرده است. یکی از مزایای بارز خون بندناف، دسترسی آسان به آن و امکان انجام به موقع پیوند در بیماران نیازمند پیوند اورژانس است. زیرا مدت زمان جست‌وجو برای پیدا کردن اهداکننده غیرخویشاوند سازگار با بیمار و انجام آزمایشات تاییدی، آماده­‌سازی اهداکننده و ارائه فرآورده سلولی جهت تزریق به بیمار، طی مدت دو هفته قابل انجام است؛ چرا که فرآورده­‌های حاوی سلول­‌های بنیادی خون بندناف، آماده و به صورت منجمد در بانک­‌های خون بندناف موجود هستند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از پنج میلیون نمونه خون بندناف در بانک­‌های عمومی و خصوصی در دنیا نگهداری می­‌شود، اظهار کرد: از ویژگی­‌های بیولوژیک بارز نمونه­‌های خون بندناف، قابلیت ذخیره­‌سازی و نگهدای مطلوب نمونه برای مدت زمان طولانی است. به طوری که می‌توان خون بند ناف را حدود ۲۵ سال نگهداری کرد. از طرفی، با توجه به ماهیت عملکرد ایمیون خون بندناف، خطر واکنش های پیوند علیه میزبان کمتر است و بنابراین می­‌توان از خون بندناف با درجاتی از ناسازگاری بافتی  نیز استفاده کرد.
وی درباره وضعیت بانک خون بندناف و سلول­‌های بنیادی سازمان انتقال خون ایران، گفت: در ایران نیز در راستای تحقق ماده دو اساسنامه سازمان انتقال خون ایران مبنی بر تولید فرآورده­‌های مختلف خونی اعم از فرآورده­‌های پلاسمایی، سلولی و ... همچنین با توجه به دستاوردهای این سازمان در راستای جذب و حفظ مشارکت اهداکنندگان فرآورده­‌های خونی سالم، رسالت تاسیس و راه­‌اندازی یک بانک خون بندناف عمومی از سوی وزارت بهداشت کشور در سال ۱۳۸۷ به سازمان انتقال خون ایران محول شد. به این ترتیب بانک خون بندناف و سلول­‌های بنیادی سازمان انتقال خون ایران در تیر ماه سال ۱۳۸۹ به طور رسمی فعالیت­‌هایش را آغاز کرد.
عزتی با بیان اینکه هدف اصلی این بانک، تامین، فرآوری و ذخیره­‌سازی سلول­‌های بنیادی خون­‌ساز برای بیماران نیازمند به پیوند سلول­‌های بنیادی خون­‌ساز است، گفت: بانک خون بندناف سازمان، در حال حاضر تنها بانک خون بند­ناف عمومی و داوطلبانه فعال در کشور است که واحدهای خون بند­ناف را با اخذ رضایت از داوطلبان اهدای خون بندناف یعنی مادران باردار سالم جمع­‌آوری و پس از فرآوری و انجماد، نگه­داری می­‌کند. در این راستا، چند بیمارستان در سطح شهر تهران با توجه به آمار بالای موالید روزانه، به عنوان مراکز جمع­‌آوری خون بندناف انتخاب شدند و جذب اهداکنندگان خون بندناف و جمع­ ‌آوری خون بندناف نوزاد آن­ها، روزانه توسط پرسنل آموزش دیده بانک خون بندناف سازمان انتقال خون، در حال انجام است.
وی افزود: بر این اساس واحدهای خون بندناف، روزانه از بیمارستان­‌های همکار، جمع­‌آوری و به آزمایشگاه پردازش در ستاد مرکزی سازمان انتقال داده می­‌شوند و نمونه­‌های واجد استانداردهای لازم به عنوان نمونه­‌های دارای کیفیت مطلوب، انتخاب و وارد مرحله پردازش شده و پس از انجام فرآیندهای پردازش و انجماد تدریجی، در دمای فوق سرد نگهداری می­‌شوند.
عزتی درباره میزان خون بند نافی که در بانک خون سازمان انتقال خون ایران نگهداری می‌شود، گفت: از زمان تاسیس بانک خون بندناف انتقال خون تاکنون حدود ۲۰ هزار واحد خون بندناف اهدایی جمع‌آوری شده که از بین آن‌ها، تعداد چهار هزار و 200 واحد خون بندناف که واجد کیفیت استاندارد و مطلوب بودند، فرآوری و در این بانک نگهداری می‌شود. همچنین تعداد ۲۷ مورد پیوند نیز از واحدهای ذخیره شده انجام پذیرفته است که همگی جهت کودکان بیمار به مصرف رسیده است.
وی تاکید کرد: باید توجه کرد که بانک‌های خون در دنیا به دو نوع خصوصی و عمومی تقسیم می‌شوند. نگهداری خون بندناف در بانک خون بندناف سازمان انتقال خون ایران که بانک خون غیرانتفاعی و عام المنفعه است، هیچ­‌گونه هزینه‌ای برای اهداکننده و دریافت کننده یعنی بیماران کاندید پیوند، ندارد. این درحالی‌ست که در بانک‌های خصوصی هزینه پردازش و نگهداری را خانواده پرداخت می‌کند.
انتهای پیام/