لزوم تعریف کارکرد جدید برای بازار ثبت جهانی شده تبریز در مراسمات

در سال های اخیر، تولید محتوا برای رویدادهای مختلف افول چشم گیری داشته است و متاسفانه بخاطر عدم درک جایگاه بازار بزرگ سنتی ثبت جهانی شده تبریز از طرف متولیان و هیئت امنای بازار تبریز به پدیده های پیش پا افتاده ای چون حضور گردشگران پاسخ مناسبی داده نشده است. بطوری که در ساعات گردش پذیر عصر، بازار سنتی تبریز تاریکخانه ای است پر از مغازه های بسته و گردشگران سرگردان.
مراسم سنتی عزاداری محرم یکی از آن محتوا سازی های تاریخی به یادگار مانده از گذشتگان جریان ساز و فکور ماست؛ که با وجود کم و کاستی های آن، همچنان می توان بعنوان اصلی ترین رویداد اجتماعی و فرهنگی بازار سنتی تبریز تلقی کرد.
 

 توضیح از نحوه برگزاری این رویداد بی نظیر مجال دیگری می طلبد و منظور نگارنده پرداختن به جزئیات آن نیست.
 متاسفانه با گذشت زمان و تغییر نسل، ما شاهد کارکرد ابتری از بازار تبریز بر اجرای این رویداد و حتی دیگر رویدادهای اجتماعی بر بستر بازار هستیم. اگر بر برچیده شدن برگزاری جشن های مختلف در  بازار تبریز به غیر از استثنائات کم رنگی چون جشن نیمه شعبان نگاهی بیاندازیم، در حال حاضر حتی در برگزاری مراسم سنتی بازار با مشکلات ساختاری زیادی روبرو هستیم. تعطیلی مساجد مهم چون مسجد جامع در روز تاسوعا و عاشورا و عدم برپایی مراسمات با وجود این که این محل بعنوان طالبیه تبریز و حوزه علمیه شهر شناخته می شود، جای تامل است.

از طرفی برگزار نشدن مراسمات عزای حسینی در صبح های بازار تبریز در این ایام در جای جای تیمچه ها و کاروانسرا که در قدیم الایام شاهد مراسمات وعظ و عزا بودند؛ نیز از مواردی است که نشانگر کاهش محتوا برای یک رویداد تاریخی مهم است. نبود سخنرانان مطرح و جلسات آنان در ایام غزا هم مزید علت دیگری برچیده شدن این گونه مراسمات است.
متاسفانه پدیده دیده شدن، دامان برخی از هیات حسینی شهر را گرفته است و حضور در خیابان های پرتردد محلات با راهبندی های غیر متعارف، توفیق حضور آنها را در جای جای بازار تبریز گرفته است در حالی که راسته ها و کاروانسراها و مساجد خالی در بازار تبریز در روزهای عزای حسینی در انتظار عزاداری های بی ریا و مداحان باصفای اباعبدالله الحسین است.
 

محل حضور بانوان از قدیم الایام در مراسم تاریخی بازار تبریز!
نقش بانوان در عزاداری های بازار تبریز با وجود موقوفه ای خیرالنساء محل مناقشه است و نقش جریان ساز و حتی تامین مالی این مراسمات از سوی برخی بانوان در گذشته مرسوم بوده است. از قدیم الایام با تعاریف خاصی که وجود داشته است بانوان شهر حتی در جریانات مشروطه در بازار تبریز حضور تاثیری گذاری داشته اند.
کج سلیقگی هیات امنای بازار این روزها تنها محل تجمع کوچک بانوان در انتهای راسته دباغخانه را از آنها گرفته و این محل با وجود بزرگی بازار تبدیل به موکب شده است!

با این همه پیشنهاد می شود در جهت احیای مراسمات بازار به ویژه سنت عزاداری محرم  بیشتر تحولات و رویدادهای شهر با در نظر گرفتن تمامی جوانب کارکردی یک رویداد برای این مجموعه عظیم برنامه ریزی و با در نظر گرفتن نظرات کارشناسان فرهنگی اجرا شود؛ و از طرفی برای رونق بازار ثبت جهانی شده تبریز و تحول در کارکرد محتوایی آن  می بایست فکری به تغییر و تحول در هیات امنای بازار تبریز و حضور جوانان در تصمیم گیری کرد.

به قلم نقی فرشباف
انتهای پیام/