وضعیت بحرانی مسجد جامع تسوج

به گزارش نصر، فرهادآخوندی، عضو هیات علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز پس از بازدید میدانی از مسجد جامع تسوج که به عنوان تنها مسجد تاریخی بازمانده از دوران ایلخانیان از آن یاد می شود با ابراز نگرانی از وضعیت این مسجد از نظر نگهداشت آن گفت: متاسفانه ترک های دیوارها تا خود گنبدهای بلند آن ادامه یافته و اگر چنانچه سریعا به وضع آن رسیدگی نشود با کوچکترین حرکت سقف و گنبدهای مسجد فرو خواهد ریخت و خسارات جبران ناپذیری را بر پیکره این اثر تاریخی و منحصر به فرد ایران و آذربایجان وارد خواهد کرد.
دانشیار دانشگاه هنر تبریز با بیان اینکه در مشاهدات میدانی شاهد تغییر شکل های خارج از صفحه در دیوارهای ضلع غربی بودیم گفت: این تغییرشکل ها به هیچ وجه طبیعی نبوده و نشانه های خوبی برای یک بنای تاریخی نیست بنابراین لازم است یک تیم متخصص و حرفه ای مطالعات علمی خود را در این باره شروع کنند و در ادامه سریعا چاره جویی شود.
و موسس رشته ارشد استحکام بخشی بناهای تاریخی در ایران افزود: استحکام بخشی این بنا نباید به دست افراد معمولی و چند بنا و کارگر سپرده شود بلکه نیازمند مداخلات علمی و تخصصی است و در ادامه نیازمند طراحی و اجرای یک پروژه عظیم مرمت و مقاوم سازی است.

 

وی افزود: با توجه به کشف چند قبر در زیر این مسجد تردید نباید داشت که این اثر دارای تاریخچه ای منحصر به فرد و حاوی اطلاعات گران قیمتی است که در زیر آن مخفی است. به عبارت دیگر چیزی که الان ما مشاهده می کنیم همه آن چیزی نیست که این مسجد در دل خود نهان دارد!
وی افزود: متاسفانه در مورد بناهای تاریخی آنچه که در مورد مرمت و مقاوم سازی بناهای تاریخی کشور شاهد آن هستیم مشاهده عینی یک تَرَک ساده و سپس پوشاندن صوری آن ترک است و کمتر به عمق ترک و عوارض جانبی آسیب ها توجه می شود.
وی در ادامه افزود: مداخلاتی که در مورد بناهای تاریخی باید انجام شود مانند درمان های پزشکی است. یعنی بعد از ویزیت اولیه باید مطالعات لازم از نظر آسیب وارد شده به پیکره شناسایی شود. از این رو لازم است میزان آسیب وارد شده به دیواره ها و سقف این بنا از طریق دستگاه های ویژه آندوسکوپی، اسکن لیزری، توموگرافی، اولتراسونیک انجام شود .
دکتر آخوندی تصریح کرد: متاسفانه بناهای تاریخی زیان گویا و بلندی برای بیان دردهای خود ندارند از این رو لازم است کارشناسان تخصصی بر اساس مشاهدات عینی خود در مورد بیماری و عوارض آسیب های وارد شده سخن بگویند. شاید برخی از این تست ها و دستگاه ها را در ایران نداشته باشیم اما قدمت و اهمیت این بنا ایجاب می کند که حتی اگر لازم شد از طریق شرکت های بزرگ خارجی و کارشناسان یونسکو برای انجام این مطالعات از کشورهای دیگر کمک گرفت.
این استاد دانشگاه در پاسخ به سوال خبرنگار ما در مورد وضعیت درخت قدیمی چنار که در جوار مناره این مسجد سر به فلک کشیده گفت: یکی از ویژگی های برجسته و منحصر به فرد این مسجد، وجود همین اثر طبیعی در کنار مسجد است. متاسفانه به این اثر نیز توجه چندانی نشده است. حتی شاخه بزرگی که چندی پیش از این درخت جدا شده و شکست باید برای مطالعات بعدی حفظ می شد که متاسفانه این اقدام صورت نگرفته است.
وی افزود: چندی پیش یکی از درختان تاریخی شهر گیمارش پرتقال که ثبت جهانی می باشد با قدمت چندصدساله مورد صاعقه قرار گرفت و از بین رفت اما مسئولان این شهر، این اثر تاریخی اما سوخته را به موزه شهر منتقل کرده و به شدت از باقی مانده این درخت سوخته صیانت می کنند و حتی آن را معرض دید گردشگران قرار داده اند. بنابراین توصیه من این است که در کنار توجه به بنای تاریخی مسجد، به این اثر تاریخی و طبیعی هم توجه شود و اقدامات و مداخلات تخصصی لازم برای حفظ آن انجام شود.
دکتر آخوندی در پایان، با هشدار نسبت به وضعیت فعلی مسجد جامع تسوج، از کلیه مسئولان ارشد استان، مسئولان میراث فرهنگی، خیرین محلی و گروه های مردم نهاد و رسانه های گروهی درخواست کرد تا نسبت به ابن تنها یادگار مذهبی دوران ایلخانی حساسیت بیشتری به خرج دهند.

گفتگو از محمد امین خوش نیت
انتهای پیام/