زنگ خطر آب، بیخ گوش تبریز است / مسئولان سریعا عمل کنند

هزینه سرمایه گذاری اولیه طرح انتقال آب ارس برای اجرای طرح‌های آبگیری، خط انتقال، تونل انتقال، راه دسترسی، ایستگاه های پمپاژ، تصفیه خانه، مخازن ذخیره، سیستم انتقال پیام با احتساب هزینه های استملاک اراضی و نیرو رسانی بر اساس برآورد سال ۱۳۹۲ بالغ بر ۱۲ هزار میلیارد ریال و با احتساب بازپرداخت اصل و سود فاینانس، در حدود ۳۵ هزار میلیارد ریال بود.
در آن زمان اعلام شد که طرح انتقال آب ارس شامل آبگیری در حاشیه رودخانه ارس در شهر جلفا با ظرفیت ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال، خط انتقال فولادی به قطر دو هزار میلی متر و به طول ۱۳۴ کیلومتر با ظرفیت انتقال هفت متر مکعب در ثانیه و یک رشته تونل انتقال ۵/۵ کیلومتری به قطر ۲/۳ متر و هشت باب ایستگاه پمپاژ است.
همچنین سیستم تامین برق ۱۰۰ مگاواتی، ۱۳ مخزن ذخیره به حجم کل ۳۹۰ هزار متر مکعب، تصفیهخانه مقدماتی به ظرفیت ۱/۹ متر مکعب در ثانیه در محل برداشت و تصفیهخانه اصلی به ظرفیت ۶/۶ متر مکعب در ثانیه در شمالغرب صوفیان از دیگر مشخصات فنی این طرح بزرگ است.
مطالعات طرح انتقال آب ارس به شمال شرق دریاچه ارومیه از سال ۱۳۸۵ آغاز و ضمن تائید آن در سال ۱۳۹۰، جزو مصوبات سفرهای استانی ریاست جمهوری وقت قرار گرفت؛ بر این اساس اولویت اول این پروژه تامین نیازهای آب شرب ۲۲ شهر و ۲۸۶ روستای محدوده طرح بوده، جبران کسری سفرههای آب زیرزمینی و تعادل بخشی به تراز دریاچه ارومیه اولویت دوم و بهبود اراضی کشاورزی موجود در محدوده طرح به روش آبیاری مدرن نیز اولویت سوم این پروژه ملی محسوب می شود.

تا انتقال آب ارس به تبریز، به منابع آبی نیاز داریم
"محمد خانی" مدیرعامل آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در گفتوگویی با «نصر» در ارتباط با نیاز آبی استان، گفت: تولید آب تبریز کفاف مصرف آن را نمی دهد، بر اساس مطالعات انجام شده ۵۰۰ لیتر در ثانیه کمبود، تامین یا استحصال آب در این کلانشهر وجود دارد.
وی ادامه داد: علاوه بر آن سالانه ۵۰۰ لیتر بر ثانیه دیگر نیز به علت افزایش جمعیت و توسعه صنعت به نیاز آبی این شهر افزوده می شود.
خانی افزود: تامین این میزان آب ممکن نیست چون برای حفر چاه مکان جدیدی نیست و سایر منابع آبی نیز در اطراف تبریز تمام شده و تنها راه چاره آبرسانی خارج از حوزه و انتقال از آب ارس به تبریز است که جزو اصلی ترین برنامه دراز مدت برای تامین آب این کلانشهر و شهرهای مسیر است.
وی یادآورشد: این طرح از طرف شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی در حال پیگیری است و در ۳ تا ۴ سال آینده به بهره برداری می رسد ولی تا آن زمان نیاز به منابع آبی داریم و بر این اساس سالانه ۱۰ تا ۱۵ چاه عمیق با پنج میلیارد تومان برای هر چاه و ظرفیت ۱۵ تا ۲۰ لیتر بر ثانیه باید تجهیز و آماده بهره برداری شود.

اجرای پروژه انتقال آب ارس نیازمند پشتیبانی دولت است
روح‌الله متفکر آزاد با اشاره به مشکلات قطعی مکرر آب در مناطق مختلف تبریز، این مساله را موجب ایجاد مشکلات جدی برای مردم تبریز دانست و اظهار کرد: در جلسات متعدد با مدیران عامل آب منطقه ای و آب و فاضلاب، این مشکل و ضرورت تسریع در انتقال آب ارس به تبریز پیگیری و تاکید شده است. 
وی گفت: در این زمینه از مسئولان وزارت نیرو پیگیری‌های جدی داشتیم که خواستار تسریع در انتقال آب ارس به تبریز و حل مشکل جدی تامین آب درآینده شدیم.
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی گفت: اولین کاری که دولت روحانی انجام داد، ابطال مصوبه دولت ماقبل در مورد اجرای پروژه انتقال آب ارس به تبریز بود و تاکنون هم مانع اجرای این پروژه حیاتی استان شده‌اند.
احمدعلیرضا بیگی افزود: اجرای پروژه انتقال آب ارس نیازمند پشتیبانی دولت است و ردیف اعتباری آن باید برقرار باشد؛ حتی می‌تواند به عنوان یک پروژه سرمایه‌گذاری مشارکتی نیز تعریف شود.
بیگی توضیح داد: همان طور که در اجرای پروژه‌های آزادراهی از مشارکت مردم و بخش خصوصی استفاده می‌شود و عوارض دریافتی تحت عنوان منابع مالی به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد، می‌توانستیم آب ارس را هم انتقال دهیم و منافع آن را در اختیار مردم قرار دهیم.

تحریم ها جلوی فاینانسر خارجی را گرفت!
"یوسف غفارزاده" مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی، عصر یکشنبه 9 مهر 1397 در شورای حفاظت از منابع آب شهرستان مرند که با حضور فرماندار ویژه مرند برگزار شد، با اشاره به سهم مرند از انتقال آب از سد ارس به تبریز گفت: انتقال آب ارس به تبریز یکی از حساس ترین اقداماتی است که در طول تاریخ تبریز در حال انجام است که در این مسیر ۲۱ شهر و ۴۵۰ روستا قرار دارد که از آب شرب بهره مند خواهند شد.
غفارزاده در آن جلسه گفته بود: فاینانس خارجی طرح انتقال آب ارس به تبریز به ارزش ۶۸۰ میلیون یورو نهایی شده است و به زودی کلنگ ادامه خط انتقال آب ارس به زمین زده خواهد شد.
اما نهایتا فاینانس خارجی بدلیل تحریم ها امکان ادامه پروژه را نداشت و آنچه چشم انداز تسریع در تکمیل خط انتقال آب ارس به تبریز را مبهم می کرد، منوط کردن آن به وجود فاینانسر بود که به گفته ناظران محلی، تحقق آن در شرایط کنونی اعمال تحریم های نامشروع آمریکا و ضیق مالی دولت و بخش خصوصی دشوار به نظر می رسید.

عقد قرارداد با قرارگاه خاتم‌الانبیاء
اواخر اردیبهشت 1400  که "محمدرضا پورمحمدی" استاندار سابق استان با اشاره به مسئله تنش آبی گفت: کارهایی برای رفع تنش آبی تبریز در کوتاه مدت صورت می‌گیرد، اما مهم‌ترین پروژه در این ارتباط انتقال آب ارس به تبریز است که طی دو تا سه سال مسئله تنش آبی تبریز را برای حداقل ۲۵ سال حل خواهد کرد.
وی متذکر شد: حدود ۳۵ کیلومتر از این پروژه اجرا شده ولی از هرزندات تا تبریز که ۱۰۵ کیلومتر است، متأسفانه از سال ۹۲ تا کنون معطل مانده؛ چرا که کنسرسیوم برنده مناقصه متعهد بودند منابع مالی را تأمین کنند ولی نتوانستند و خط اعتباری ایران و چین هم به مشکل برخورد.
پورمحمدی توضیح داد: بالاخره سال گذشته قرارداد این کنسرسیوم لغو شد و با هماهنگی وزارت نیرو قرار شد، قرارداد اجرای پروژه با قرارگاه خاتم‌الانبیاء بسته شود.
وی اضافه کرد: این پروژه از دو بعد تأمین آب و نقش پدافندی آن برای استان بسیار مهم است؛ چرا که در صورت بروز مشکل در هر یک از خطوط انتقال زرینه‌رود و ارس می‌توانند جایگزین هم شوند.

هفت پروژه کوتاه‌مدت برای جلوگیری از بروز تنش آبی در سال آینده پیش بینی شده است
"یوسف غفارزاده"  19 بهمن 1400 در نشست خبری با حضور خبرنگاران در خصوص آخرین وضعیت بارش در آذربایجان شرقی در فصل آبی سالجاری اظهار کرد: میانگین بارش در استان تا روز گذشته ۱۱۳ میلی‌متر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۲ درصد و نسبت به میانگین دراز مدت ۱۰ درصد پایین‌تر است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی با اشاره به پروژه‌های آبی استان گفت:  طی جلسات برگزار شده با مسئولین وزارت نیرو این ۱۳ طرح در آذربایجان شرقی به‌عنوان طرح‌های اولویت‌دار وزارت مشخص شده‌است که سال‌ها دست به گریبان این طرح‌ها بوده‌ایم و سه هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل این طرح‌ها لازم است.
وی یادآور شد: معمولاً عمر اجرای پروژه‌های آبی در کشورهای دنیا چهار الی پنج سال است اما در کشور ما این میزان مابین ۱۰ الی ۱۵ سال است که عوامل متعددی در تاخیر اجرای پروژه‌ها تاثیر دارد و این طرح‌های اولویت‌دار که شامل سد ونیار، سد شهریار، شبکه آبیاری و زهکشی خداآفرین، گرمی‌چای میانه، پیغام‌چای کلیبر، تکمیل سد حاجیلار چای، شبکه‌ی پایاب و زهکشی آی‌دوغموش، شبکه‌ی آبیاری و زهکشی سد سهند، شبکه‌ی آبیاری و زهکشی قلعه چای عجبشیر و همچنین انتقال آب ارس به دشت شبستر و دریاچه ارومیه است که باید طی دو الی سه سال به نتیجه برسد.
غفارزاده در تشریح آخرین وضعیت پروژه انتقال آب ارس به دشت شبستر، تبریز و دریاچه ارومیه گفت: طول این پروژه ۱۴۰ کیلومتر است که ۳۵ کیلومتر از سمت ارس تا هرزندات با پیشرفت ۹۵ درصدی همراه بوده‌است و ۱۰۵ کیلومتر باقی‌مانده نیز حدود ۵۱۰ میلیارد یورو اعتبار نیاز دارد.
وی افزود: در این مسیر ۱۰۵ کیلومتری یک تونل به اندازی هفت کیلومتر، یک ایستگاه پمپاژ به میزان هفت لیتر در ثانیه، یک تصفیه‌خانه آب شرب و تعدادی مخازن وجود دارد و لوله‌های استفاده‌شده در این مسیر لوله‌های ۲۰۰۰ فولادی خواهد بود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی خاطرنشان کرد: در چند سال گذشته به‌دلیل اعمال تحریم‌ها موفق نشدیم سرمایه‌گذار خارجی را برای تامین فاینانس مورد نیاز جذب کنیم که خوشبختانه با پیگیری‌های استاندار مقرر شد این پروژه با توجه به ظرفیت و تجارب قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه پاسداران به این قرارگاه سپرده شود و به‌زودی مجوز ترک تشریفات نیز صادر خواهد شد البته ما منتظر صدور مجوز نشدیم و کارهای اولیه ازجمله نقشه‌برداری و تعیین محل‌های پرتال ورودی و خروجی از سوی قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) آغاز شده‌است.
وی اضافه کرد: در ۲۰ روز آینده باقیمانده‌ی پروژه انتقال آب ارس به تبریز به‌صورت رسمی کلنگ‌زنی خواهد شد که امیدواریم با انجام این پروژه‌ی زیربنایی و مهم، آب بخش صنعت، آب شرب حدود سه میلیون جمعیت استان و ۸۰ درصد پساب حق‌آبه دریاچه ارومیه تامین شود.
غفارزاده همچنین در ارتباط با جلسات برگزار شده بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان در خصوص سد و نیروگاه‌های خداآفرین و قیزقلعه‌سی گفت: جلساتی ما بین مؤسسه انرژیکا به‌عنوان نماینده جمهوری آذربایجان و شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی به‌عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در در خصوص پرداخت هزینه‌ی ساخت سد از سوی جمهوری آذربایجان و همچنین ساخت دو نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی در خداآفرین و دو نیروگاه ۴۰ مگاواتی در قیزقلعه‌سی انجام شده است.
وی در بخش دیگری از این نشست خبری در ارتباط با بحث تنش آبی در سال ۱۴۰۰ و راه‌های پیشگیری از وقوع این تنش در سال آینده خاطرنشان کرد: تنش آبی سال ۱۴۰۰ علی‌رغم تمامی حواشی و مشکلاتی که به‌وجود آورد و با وجود اینکه تنش بسیار بزرگی بود، با کمترین آسیب و میزان قطعی آب رد شد و اکنون برای پیک سال ۱۴۰۱ آماده هستیم و کارهایی باید انجام دهیم تا پیک سال آینده را نیز با کمترین آسیب و قطعی آب رد کنیم.
مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی افزود: حدود هفت پروژه کوتاه‌مدت برای جلوگیری از بروز تنش آبی در سال آینده پیش‌بینی شده‌است که قسمتی از این پروژه‌ها مربوط به بخش توزیع و قسمتی نیز مربوط به بخش تامین آب است که مابین شرکت آب و فاضلاب استان و آب منطقه‌ای تقسیم‌شده است و بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده ۱۹۶ میلیارد تومان هزینه برای انجام این پروژه‌های کوتاه‌مدت نیاز است.
وی در پایان به حقابه استان اشاره کرده و خاطر نشان کرد: رودخانه مرزی ارس دارای پروتکل برداشت حقابه و حفاظت کیفی بین کشورهای مجاور رودخانه می‌باشد و سهم حقابه جمهوری اسلامی از آن سال‌ها قبل براساس سند تنظیمی تخصیص توسط وزارت نیرو بعنوان متولی حاکمیت بین استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان‌شرقی و اردبیل تعیین و مشخص شده است، پروژه انتقال آب ارس در قالب سقف تخصیص و سهم استان آذربایجان‌شرقی اجرا می‌گردد. حتی یک متر مکعب بیشتر از حقابه استان برداشت و پروژه اضافی تعریف نشده است.

طرح ملی مسکن بدون آب لازم در سهند و شهریار مردود است
آذربایجان شرقی تا 2 دهه قبل با قله های برف گرفته، رودخانه های خروشان و دشت های سرسبزش شناخته می شد و تبریز به عنوان باغ شهر در قاموس شهرشناسی ایران مطرح بود، اما سال هاست که این تصویر از ذهن ساکنان این دیار و خاطرات میهمانان آن روزهایش رخت بربسته است.
به رغم تلاش‌های صورت گرفته بخشی از مشکلات به خصوص مشکلات کم آبی با توجه به افزایش جمعیت تبریز و محدودیت منابع آبی همچنان باقی است.
در سال 1400 همزمان با شروع انتخابات و به کار آمدن دولت سیزدهم، یکی از وعده های دولت رئیسی ساخت یک میلیون مسکن در قالب "طرح ملی مسکن" از مهم ترین وعده های این دولت بود، که در قالب طرح ملی مسکن ثبت نام از متقاضیان آغاز شده است، در واقع این طرح برای تکمیل کردن طرح قبلی (طرح مسکن مهر) است که درطی چند مرحله اجرا شد.
در حالی طرح اقدام ملی مسکن در کشور در حال اجراست که کم آبی در بزرگترین استان کشور به حدی چالش برانگیز شده که این طرح ملی را تحت تاثیر قرار داده و امکان اجرای آن در برخی شهرهای استان وجود ندارد.
هدف از احداث شهر جدید سهند، اسکان دادن سرریز جمعیت تبریز بوده که با استقبال گستردۀ مردم این کلان‌شهر رو به رو شد، نوین شهر سهند در تاریخ ۵ تیر ۱۳۸۷ خورشیدی، با افتتاح ساختمان شهرداری و انتخاب شهردار، به عنوان پنجاه و هشتمین شهر استان آذربایجان شرقی و سومین شهر شهرستان اسکو محسوب می شود.

آب، مهمترین مشکل سهند است
"علی علایی" شهردار سهند در مصاحبه ای با خبرنگاران نصر، مشکل تامین آب شرب در سهند را یکی از مسائل مهم این شهر جدید عنوان کرد و ادامه داد: در حالی که احداث 53 هزار واحد مسکونی دیگر در قالب طرح های حمایتی مسکن دولت برای سهند برنامه ریزی شده است، مشکل آب شرب سهند هنوز حل نشده است و لازم است دستگاه های استانی متولی موضوع با اولویت بخشی و سرعت بیشتری حل مشکل آب شرب سهند را در دستور کار داشته باشند.

راهکار اول قطع آب صنایع است
مدیر عامل سابق شرکت آب و فاضلاب استان در گفتگو با نصر در واکنش به احداث طرح ملی مسکن در این شهر، گفت: قرار بود دو خط از زرینه رود کار شود که از خط دوم آن 330 لیتر در ثانیه در نظر گرفته شده، چون خط دوم اجرا نشد قرار شد این سهم از خط اول داده شود اما در این صورت باید از آبی که به تبریز می آید به سهند داده شود.
"علیرضا ایمانلو" به راه حل این مشکل پرداخت و گفت: اگر قرار نباشد که از سهمیه تبریز به سهند داده شود راهکار این است که در آینده آب یک سری از صنایع قطع شود و حجم زیاد شود تا بتوان به سهند نیز آب داد، این راهکار اول است.

سهند جایی برای توسعه ندارد
ایمانلو اظهار داشت: به مسئولان مافوق نامه کتبی در این راستا نوشته و نگرانی خود را اعلام کرده ایم که سهند فعلا برای توسعه جایی ندارد، اگر توسعه داده شود آب لازم را نمیتوان به آنجا داد.
وی ادامه داد: راهکار دوم آن است که آب ارس به تبریز سریعا انتقال یابد تا بتوان بار تبریز را کم کرد و از این خط به سهند آب رسانی کرد.

تلاش برای اجرای پروژه حداکثر تا سه سال آینده
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی با مقدمه ای بر سرنوشت طرح انتقال آب ارس به تبریز گفت: موضوع انتقال آب ارس به تبریز از آنجایی که از منابع دیگری امکان جایگزینی برای تامین آب شرب تبریز در حال حاضر وجود نداشته و مقرون به صرفه هم نیست در گذشته مطالعاتی برای انتقال آب ارس به تبریز برای شرب و صنعت و سایر مصارف مطرح بوده است، این پروژه در سال های گذشته در دولت قبل از طریق فراخوان به یک شرکت کنسرسیوم داخلی با تامین اعتبار بصورت فاینانس خارجی که در شورای اقتصاد هم مصوب شده بود بدلیل تحریم ها نتوانست منابع مالی را وارد ایران کند و خط اعتباری این اجازه را نداد، نهایتا علی رغم این موضوع متاسفانه پروژه نتوانست اجرایی شود.
"جواد رحمتی" اضافه کرد: با استقرار دولت جدید و با پیگیری های آقای استاندار موضوع انتقال آب ارس به تبریز که یکی از مهمترین پروژه های استان آذربایجان شرقی و از ضروری و زیرساختی ترین پروژه های عمرانی استان به حساب می‌آید، این پروژه در حدود 500 میلیون یورو با تصویب هیئت دولت و شورای اقتصاد اجازه فاینانس داده شد که به دلیل تحریم ها امکان اجرایی پیدا نکرد اما با پیگیری های آقای استاندار قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء نهایتا مقرر شد این پروژه از طریق این نهاد ابتدا با حدود هزار میلیارد تومان از طرف خود قرارگاه شروع شود.
وی ادامه داد:قرارگاه بلافاصله با ترک تشریفاتی که از استان و از وزارتخانه تایید و از سازمان برنامه و بودجه کشور پیگیری شد نهایتا قرارگاه پروژه را با ابلاغ وزارت نیرو شروع کرد.
وی خاطرنشان کرد:اکنون در حال حاضر با توجه به اینکه برای انتقال آب چند کیلومتر در مسیر بصورت تونل خواهد بود در وسط راه ساخته خواهد شد، برای ساخت پل نیاز به یک TBM (دستگاه حفاری تونل) بود که قرارگاه در حال حاضر تجهیز کارگاه می‌کند تا بتواند دستگاه TBM را مستقر نماید، امیدواریم بتوان سریعا پروژه را اجرایی کرد. 
رحمتی با اشاره به مدت زمان پروژه گفت:در قرارداد بر اساس مطالعات لازم و سختی کار پروژه 5 ساله دیده شده است اما استان پیگیر این است که پروژه را حداکثر 3 ساله به بهره برداری برساند، این مسیر علاوه برانتقال آب به شهر تبریز بیش از بیست شهر و دویست روستا از این برای آب شرب استفاده خواهند کرد و با احداث یک تصفیه خانه مستقل موضوع کمبود آب تبریز را با تمهیداتی که دیده شده است با تلفیق آب موجود و از جمله انتقال آب از زرینه رود و چاه هایی که در شمال سهند تعبیه شده است، آب شرب تبریز مشکلی در آینده نخواهد داشت.
گزارش نصر در پایان یادآور می شود که،هدر رفت آب در ايران بيش از ميانگين جهاني است براساس گزارشات موجود ميزان هدر رفت آب در كشور ما 28 تا 30 درصد است درحالي كه اين مقدار اتلاف در دنيا 9 تا 12 درصد گزارش شده است كه يكي از عوامل اصلي آن برداشت هاي غيرمجاز از شبكه آب رساني و فرسودگي تاسيسات آب و شبكه هاي آبرساني است. اصلاح الگوي مصرف، تنها راه براي گذر از بحران كم آبي، باتوجه به مصرف بيش از حد انرژي در كشور و همچنين كاهش منابع آبي، اصلاح الگوي مصرف در بخش هاي مختلف، مناسب ترين و منطقي ترين راه حل براي گذراز بحران‌هاي موجود به نظر مي‌رسد.
بحران آبی و وضعیت آب در تبریز همسو با سایر کلانشهر ها موضوعی مهم و جدی است، وضعیت آبی استان به گفته مسئولین شرایط مناسبی ندارد و برای این مهم که از اهمییت بسیار بالایی برخوردار بوده لازم است مسوولان استانی و نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی با هم افزایی و پیگیری جدی برای انتقال هر چه سریعتر از زمان موعد انتقال آب ارس به تبریز اهتمام داشته باشند.
علاوه بر تسریع در طرح انتقال آب ارس به تبریز، سیاست گذاری های آبی در استان، وجود تصفیه خانه، اصلاح الگوی مصرف، کارگاه های آموزشی برای شهروندان – باغداران – صاحبان صنایع و اجبار شهرداری ها برای استفاده از آب پساب جای آب خام شهری که متاسفانه با وجود فقر فضای سبز بی برنامگی و سو مدیریت این حوزه در تبریز به نسبت با سایر کلانشهر ها بطور کامل واضح و روشن است که متاسفانه شاهد اهمال شهرداری کلانشهر تبریز در استفاده از منابع آبی هستیم
برداشت‌های بی رویه موجب کاهش چشمگیر سطح آب‌های زیرزمینی شده است، لذا منابعی که تشکیل آنها سالیان متمادی طول می‌کشد، حتی با چندین سال بارندگی نسبتاً مناسب جایگزین نخواهد شد، در چنین شرایطی اصلاح الگوی مصرف آب و صرفه جویی توسط مردم و نهادهای دولتی و عمومی، یک ضرورت قلمداد می‌شود.
بخش کشاورزی با 92 درصد بزرگترین و مهمترین مصرف کننده آب در کشور به شمار می رود، بیش از 80 درصد اتلاف منابع آب به دلیل عدم استفاده از تکنولوژی های پیشرفته آبیاری در این بخش به هدر می رود که باید طراحی الگوی کشت متناسب با منابع آبی کشورو برنامه‌ریزی توسعه صنعتی از اولویت دار ترین موضوعات مسئولان این حوزه قرار گیرد؛ اما مساله اساسی در حکمرانی آب کشور، موضوع قیمت‌گذاری آب به عنوان یکی از نهاده‌های اصلی کشاورزی و بخشی از صنایع است. تا زمانی که قیمت آب آن‌قدر پایین باشد که برای تولید نابهره‌ور، به منابع زیرزمینی دست برده شود و خطر فرونشت و منازه‌های اجتماعی را به جان بخریم، نمی‌توان به فاصله گرفتن از ورشکستگی آبی امیدوار بود.
ارائه بهترین راهکارهای ارتقای فرهنگ مصرف صحیح و بهینه آب در بخش کشاورزی نیاز به زیر بنایی فرهنگی صحیح و مطمئن و فرهنگ سازی در جامعه کشاورزی دارد که در این زمینه دو بخش دولتی و غیر دولتی که همان کشاورزان و متخصصان این بخش را شامل می شود باید به وظایف خود آگاه و عمل کند.
با این وجود، نباید تلاش‌هایی که در حوزه مدیریت مصرف صورت می‌گیرد محدود به مصارف خانگی باشد و برای آنکه بحث مدیریت مصرف آب را به سایر سطوح مصرفی نیز شامل مصارف صنعتی، کشاورزی و مصارف دیگری که در شهرها اتفاق می‌افتد تسری دهیم، احتیاج به هماهنگی فرابخشی داریم.

محمدرضا اخگرگداز
انتهای پیام/