لزوم بازنگری در نحوه ارائه آمار تصادفات

به طوری که براساس مطالعات پیشین انجام یافته در این زمینه هزینه متوسط تصادفات منجر به فوت 19 برابر هزینه متوسط یک تصادف جرحی و 111 برابر هزینه متوسط سک تصادف خسارتی تعیین شده است و این گونه آثار اقتصادی در تصادفات خسارتی در مقابل اثر اقتصادی دو نوع تصادف دیگر قابل صرفنظر کردن تشخیص داده شده است.
بنابراین اهمیت فوق العاده زیاد دانستن هر چه دقیق تر تعداد مجروحان و کشته شدگان تصادفات ترافیکی بدیهی بوده و هر گونه تحقیقات و تصمیمات مربوط به ایمنی ترافیک مستفیما تحت تاثیر تعداد مجرحان و کشته شدگان منعکس شده در آمار و اطلاعات مورد تحلیل قرار داد. اما خود این آمار از سه قسمت جداگانه تشکیل می شود. قسمت اول آمار کسانی است که در صحنه تصادف فوت می کنند، دسته دوم مربوط به افرادی است که در راه انتقال به بیمارستان جان خود را از دست می دهند و دسته سوم آنهایی هستند که در بیمارستان فوت می کنند.
فوت به علت تصادفات ممکن است در صحنه حادثه یا در راه رساندن مصدوم به بیمارستان رخ دهد و یا آن که مصدوم به بیمارستان برسد و حتی درمان های اولیه برای وی انجام پذیرد ولی به علت شدت صدمات فوت نماید. گاهی مصدوم از بیمارستان مرخص می شود و هفته ها بلکه ماه ها پس از تاریخ وقوع حادثه فوت می نماید که در این گونه موارد تعیین دقیق علت فوت به وسیله کالبد شکافی و مشخص نمودن رابطه علیت بین فوت و حادثه تصادف نهایت اهمیت دارد.
بدین جهت در کشورهای توسعه یافته پلیس با پیگیری وضعیت مصدومان تصادفات ترافیکی که از صحنه تصادف به مراکز درمانی انتقال یافته اند آمار کشته شدگان ترافیکی را در گزارش های خود تصحیح می نماید.
اما متاسفانه در ایران هیچ سیستمی برای پیگیری وضعیت مجرحان تصادفات ترافیکی پس از وقوع حادثه و تصحیح آمار کشته شدگان در گزارش های پلیس وجود نداشته و بدین ترتیب آمار مزبور فقط در بردارنده کشته شدگان در صحنه تصادف بوده و با تعداد واقعی تلفات ناشی از تصادفات ترافیکی فاصله زیادی دارد. بدیهی است که این فاصله زیاد موجب اختلاف زیاد در ارزیابی وضعیت ایمنی ترافیکی در کشور و اخذ نتایج دست پایین در آثار نامطلوب تصادفات می شود.
براساس مطالعات اخیری که صورت پذیرفته است فقط 38 تا 48 درصد فوت شدگان در محل حادثه و 52 تا 62 درصد فوت شدگان سوانح رانندگی در راه انتقال به بیمارستان یا در خود بیمارستان فوت کرده اند. براساس این مقادیر می توان نتیجه گرفت که باید تعداد کشته شدگان مندرج در آمارهای پلیس ایران را در ضریب تصحیح 2 تا 4 ضرب نمود تا تعداد واقعی و کل برای کشته شدگان سوانح ترافیکی حاصل شود.
در مورد مجروحان نیز آمارها را باید در ضریب تصحیح 2 ضرب نمود. طبق آمار پلیس ایران تعداد کشته شدگان و مجروحان تصادفات ترافیکی (در صحنه) برای نوروز 1401 به ترتیب 746 و 15 هزار و 116 می باشد و اعلام شده است که نسبت به مدت مشابه سال پیش (نوروز 1400) کاهش 23 و 4.4 درصدی در آمار کشته شدگان و مجروحان مشاهده می شود.
اگر با دقت بیشتری آمارها را بررسی نمائیم مشاهده می شود که آمار پلیس (کشته شدگان در صحنه نوروز امسال) با کل آمار اعلام شده توسط سازمان پزشکی قانونی (برای مدت مشابه پارسال یعنی یک هزار و 80 نفر فوتی) که شامل تمامی کشته شدگان در صحنه، در مسیر انتقال به بیمارستان و در خود بیمارستان می باشد مقایسه شده و به این ترتیب مقادیر کاهشی را نشان می دهد.
در حالیکه براساس مطالب پیشگفته، پیش بینی می شود با تصحیح آمار پلیس تعداد کشته شدگان نوروز امسال بالاتر از حدود یک هزار و 500 نفر و تعداد مجروحان نیز بالاتر از حدود 30 هزار نفر باشد. لذا توجه به تصحیح آمار کشته شدگان و مجرحان تصادفات ترافیکی بسیار مهم بوده و اعمال یک ضریب تصحیح 2 تا 4 به کلی چهره محاسبات گذشته و وضعیت ایمنی ترافیکی در ایران را تغییر می دهد.
لذا ضرورت دارد کلیه مجامع علمی و تخصصی و همچنین کلیه مسئولین تصمیم گیر و تصمیم ساز که به هر نحو با مساله ایمنی حمل و نقل سروکار دارند نسبت به تصحیح این آمارها و نیز انجام مطالعات پژوهشی بیشتر و استفاده از نیروهای جوان و متخصص در زمینه ایمنی حمل و نقل توجه بیشتری داشته باشند.
بدیهی است اهمیت تصحیح این آمارها و اعلام آمارهای دقیق تر در سایر موارد از جمله محاسبه هزینه تصادفات، تحلیل اقتصاد مهندسی پروژه های راهسازی و راهداری و شهرسازی، تخصیص بودجه های مناسب برای ایمن سازی هر چه بهتر محورهای درون شهری و برون شهری و نیز تصمیم گیری در مورد اجرا یا عدم اجرای هر پروژه ای که روی ایمنی ترافیک اثر داشته باشد نیز فوق العاده نتایج تحلیل ها و تصمیم گیری ها را دگرگون می سازد.

علیرضا معتمدنیا – عضو هیئت علمی دانشگاه
انتهای پیام/