بحران محیط زیست و جای خالی پیمان منطقه‌ای

به گزارش نصر، در یادداشت سردبیر روزنامه اطلاعات آمده است: «تهران و چند شهر دیگر از روز گذشته درگیر گرد و خاک ناشی از تغییرات اقلیمی در کشور عراق شده‌اند؛ به طوری که شرایط پایتخت خطرناک‌تر اعلام شده و دولت از مردم خواست از خانه بیرون نیایند. این همان غباری است که از چشمه های غبار عمدتاً در عراق و نیز سوریه و شمال عربستان برمی‌خیزد و در چند سال اخیر استان‌های غربی و جنوبی را آلوده می‌کرد و اینک دو - سوم کشور را گرفتار کرده است. کارشناسان هواشناسی می گویند این تازه اول کار است و دست کم تا پایان مرداد باید به طور متناوب در این هوا دم زنیم؛ هوایی که بوی مرگ می‌دهد.
بعد از آلودگی هوا و کرونا، حالا شهروندان تهرانی و لااقل دوازده استان دیگر باید با گرد و خاک هم مقابله کنند. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی وضع هوا درباره وضعیت نامطلوب آب‌وهوا می‌گوید: همان طور که قبلاً هشدار داده بودیم یک توده گرد و خاک از سوی سوریه و عمدتاً از سمت کشور عراق که تحت تأثیر این پدیده است؛ به علاوه وزش باد شدیدی که از دیروز در تهران و سایر نقاط داشتیم دست‌ به‌ دست هم دادند که گرد و خاک را به وجود بیاورد.
کارشناسان هواشناسی معتقدند، کاهش بارندگی ها و خشک‌شدن فزاینده خاورمیانه از جمله عراق، ایران، سوریه، عربستان، کویت علت اصلی بلندشدن خاک‌های نرم از زمین است و این اتفاق هم تکرار و هم تشدید خواهد شد.
کاهش فزاینده بارندگی‌ها در منطقه ما تحت تأثیر تغییرات اقلیمی است که اینک به‌واقع در زمره خطرناک‌ترین پدیده‌ها، جدای از جنگ شناخته می‌شود. ناسا گزارش داده است که تا ۱۵ سال آینده مناطق وسیعی از خاورمیانه از جمله بخش‌های قابل توجهی از ایران غیر قابل سکونت می‌شود.
بنا به گفتۀ دانشمندان، دمای زمین در حال حاضر نسبت به آغاز قرن بیستم بیش از ١.١ درجۀ سانتیگراد افزایش یافته اما با توجه به روند صنعتی‌شدن و افزایش جمعیت در قاره‌های آسیا، آفریقا و تا حدی آمریکای لاتین سرعت افزایش دما در حال شتاب‌گرفتن است. هر یک درجه افزایش دما منجر به تغییرات وسیع اقلیمی از جمله خشک‌شدن مناطقی از جهان و وقوع توفان، سیل و آتش‌سوزی خواهد شد. کارشناسان سازمان ملل پیش‌بینی کرده‌اند اگر دولت‌ها به تعهداتی که در اجلاس گلاسکو در خصوص کاهش گازهای گلخانه‌ای و کربن داده‌اند، عمل کنند می‌توان امیدوار بود دمای زمین تا سال ۲۱۰۰ حدود ۱.۵ درجه سانتیگراد افزایش یابد که نسبت به سرعت فعلی افزایش دما، میزان کمتری است. در غیر این صورت یک فاجعه اقلیمی اتفاق می‌افتد.
بیش از ۱۱۰ کشور در اجلاس گلاسکو موافقت کرده‌اند که تا سال ۲۰۳۰ جنگل‌زدایی را متوقف کنند، ۸۰ کشور جهان قرار است تا سال ۲۰۳۰ دست‌ کم شش درصد تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهند و ۱۸ کشور جهان (از جمله کانادا و آمریکا) قرار است تا پایان سال آینده میلادی سرمایه‌گذاری در پروژه‌های سوخت‌های فسیلی را پایان دهند اما با توجه به قرائن موجود در اولویت‌دادن منافع آنی بر منافع بلندمدت، نمی‌توان امید چندانی داشت که تا نیمه قرن حاضر تولید کربن به صفر برسد. کارشناسان معتقدند برای فزون‌ترنشدن افزایش دما از سطح ۱.۵ درجه باید میزان تولید کربن تا سال ۲۰۳۰ میلادی ۲۵ درصد و تا سال ۲۰۷۵ معادل ۱۰۰ درصد کاهش یابد وگرنه دمای زمین تا سه درجه افزایش می یابد که این یک فاجعه اقلیمی است.
واقعیت آن است که اگر برای اروپا و آمریکا با آن منابع عظیم آب، فاجعه اقلیمی پنجاه سال دیگر رخ دهد، برای ما از هم‌اکنون رخ داده است. هیچ جای جهان به اندازه خاورمیانه و مشخصاً منطقه ما درگیر فاجعه اقلیمی نیست. کاهش فزاینده و مستمر منابع آب، خشک‌شدن دریاچه‌ها، رودها، تالاب‌ها، قنات‌ها و سفره‌های آب‌های زیرزمینی مدت‌هاست که در کشور ما آغاز شده است و روند خشکسالی هر سال شتابان‌تر از سال قبل می‌شود. بازتولید آب‌های شیرین به خاطر کاهش بارندگی هر سال کمتر می‌شود و این در شرایطی است که جمعیت کشورهای منطقه طی ۵۰ سال اخیر چهار برابر شده است. در این وضع که قابل رویت‌ترین عارضه‌اش هوایی است که نمی‌توان در آن دم زد، اصلاً نمی‌توان منتظر نتایج اجلاس گلاسکو نشست. ما باید به عنوان کنشگری فعال، بانی پیمان منطقه‌ای برای کنترل تغییرات اقلیمی، کنترل روند تخریب محیط زیست و کنترل مصرف آب شیرین و کنترل بیابان‌های‌ غبارآفرین شویم تا جان شهروندانمان به ثمن بخس از دست نرود.»
انتهای پیام/