مسیر دشوار توسعه بومگردی آذربایجان شرقی

به گزارش نصر، بومگردی در آذربایجان شرقی به دلیل طبیعت و معماری ویژه این خطه در سال های گذشته روند رو به رشدی داشته، به گونه ای که تعداد اقامتگاه های بومگردی این خطه از سه چهار مورد در چهار سال پیش به ۲۴۰ واحد در زمان حاضر رسیده است.
تامل در این رقم نشان می دهد که اقبال صنعت گردشگری به ظرفیت های بومگردی آذربایجان شرقی به دلیل ویژگی های اقلیمی، داشتن هر چهار فصل به طور همزمان، و شاخص های خاص فرهنگی و اجتماعی آن روندی رو به رشدی را طی می کند. 
البته فعالان این حوزه به دلیل نوپایی آن با مشکلاتی از قبیل سودده نبودن واحدها یا سوددهی ناچیز آنها در مقطع فعلی، ناهمخوانی قوانین و مقررات مربوط به آنها با واقعیات بیرونی و کمبود نقدینگی و منابع مالی برای توسعه فعالیت ها نیز مواجه است که امید می رود با گذشت زمان برطرف شوند.

۶۰ درصد اقامتگاه‌های بومگردی آذربایجان‌شرقی فعال است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌شرقی گفت: در حال حاضر ۶۰ درصد اقامتگاه‌های بومگردی این استان فعال است.
احمد حمزه زاده در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، مجموع واحدهای مجوزدار بوم گردی در آذربایجان شرقی را ۲۴۰ مورد اعلام و اضافه کرد: متاسفانه به دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی بسیاری از سفرهای گردشگری به استان، تعداد زیادی از این واحدها به حالت تعطیل و نیمه تعطیل درآمده اند.
وی اظهار داشت: هرچند کمبود مشتری یکی از دلایلی اصلی و عمده غیرفعال شدن واحدهای بوم گردی آذربایجان شرقی است، اما در پاره ای از موارد نیز اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به دلیل جلوگیری از گسترش کرونا و در راستای عمل به پروتکل های بهداشتی مانع از فعالیت آنها شده است.
حمزه زاده، رونق و توسعه صنعت گردشگری با فروکش کردن ویروس کرونا طی ماه های آینده را بسیار محتمل دانست و ادامه داد:  در این زمینه  از هم اکنون حوزه گردشگری آذربایجان رقی را برای دوران پساکرونا آماده می‌کنیم که استانداردسازی واحدهای بومگردی را شروع کرده ایم و با قدرت پیش می بریم.
به گفته وی بررسی ها نشان می دهد از نوروز امسال روند حضور گردشگران در استان های مختلف به خصوص آذربایجان شرقی و متعاقب آن در فصل تابستان ۱۴۰۱ روند افزایشی به خود گرفته است و آماده سازی ها باید از هم اکنون در سطح استان شروع شود.
حمزه زاده از آذربایجان شرقی به عنوان یکی از استان های پیشقراول در توسعه صنعت گردشگری بومگردی دانست و اضافه کرد: با توجه به توسعه این حوزه طی سال های اخیر و با بازگشت شرایط عادی در صنعت گردشگری شاهد درآمدزایی این واحدها خواهیم بود.
وی بیشترین تعداد واحدهای بومگردی در آذربایجان شرقی را متعلق به شهرستان های اسکو ( روستای گردشگری کندوان)، خداآفرین، کلیبر و ورزقان و مراغه اعلام کرد.
حمزه زاده، استانداردسازی هتل ها و اماکن اقامتی را از جمله طرح های مهم میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی برای پیک مسافرت ها با آغاز سال جدید بیان و اضافه کرد: این طرح از هفته ها قبل شروع شده و ارزیابی های اولیه نشان می دهد که بیشتر این اماکن از سطح مناسب برخوردار بوده و بالاترین سطح رعایت پروتکل های بهداشتی را دارا هستند.
وی افزایش کیفیت خدمات گردشگری روستایی با استانداردسازی را مورد تاکید قرار داد و گفت: به دنبال بازدید از محل اقامتگاه‌ها و دیدار با مالکان بوم‌گردی‌ استان، توانمندی‌های واحدهای اقامتی با محوریت افزایش کیفیت خدمات بر اساس استانداردهای ابلاغی وزارتخانه متبوع و همچنین لزوم بازاریابی و تبلیغات در این اماکن مورد بررسی قرار می گیرد.
حمزه زاده افزود: با توجه به اینکه روستای ملی «کندوان» در شهرستان اسکو یکی از مقاصد اصلی گردشگری کشور است و همه ساله پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بیشماری می باشد، لذا تقویت زیرساخت‌های گردشگری و توانمندسازی واحدهای بومگردی آن در دستور کار قرار دارد.

توسعه بوم گردی اولویت آذربایجان شرقی در حوزه گردشگری است
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه یکی از سیاست‌های این اداره کل در راستای تجلی چهره‌ای متفاوت از آذربایجان شرقی برای گردشگران، توسعه گردشگری روستایی و بوم‌گردی است، گفت: یکی از مهم‌ترین اهدافی که در دستور کار این اداره کل قرار گرفته، تلاش در راستای توزیع متناسب سفر در اقصی نقاط استان با تکیه بر ظرفیت بالای بوم گردی و طبیعت گردی است که به همین منظور ۵۶ روستای هدف و ۲۰۰ مسیر گردشگری در سطح استان معرفی شده است.
بایرام زاده با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت گردشگری روستایی و عشایری در توسعه اقامتگاه‌های طبیعت گردی و بوم گردی، گفت: در این راستا با بهره گیری از ظرفیت‌های ۵۶ روستای هدف گردشگری، ۲۳۲ اقامتگاه بوم‌گردی در سطح استان مشغول به فعالیت هستند که پس از شکست ویروس کرونا میزبان گردشگران خواهند بود.
وی افزود: با توجه به مسیرهای گردشگری معرفی شده، از میان ۲۳۲ اقامتگاه فعال بوم‌گردی بیشترین میزان پراکندگی این واحدها به ترتیب در شهرستان‌های کلیبر با ۸۶ مورد، اسکو ۳۴، خداآفرین ۲۶ و مراغه با ۱۸ مورد است.

فعالان بومگردی با مشکلات متعددی دست به گریبان هستند
یک فعال حوزه بومگردی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به گرفتاری این بخش گردشگرپذیر در چنبره مشکلات متعدد به دلیل نوپا بودن آن گفت: صنعت بومگردی علاوه بر کرونا، با مشکلاتی در تعریف آن و اعمال استانداردهای مورد نظر بر آن دست به گریبان است؛ واقعیت این است که استانداردهای درخواستی از اقامتگاه های بومگردی در خود هتل های پنج ستاره نیز دست نیافتنی است؛ البته این مشکل کشوری است.
جواد طاهری اصل تشریح کرد: به عنوان نمونه گفته می شود آتش نشانی مرکز باید به اقامتگاه های بومگردی تاییدیه بدهد، در حالی که اعمال این استاندارد در یک خانه روستایی ناممکن است، زیرا خانه روستایی به دلیل معماری چوبی و هشت و گلی آن برای بومگردی مناسب است.
وی توضیح داد: در بحث استانداردهای بهداشتی نیز همین موضوع صدق می کند؛ هر چند اصل رعایت همه جانبه و دقیق بهداشت در یک اقامتگاه بومگردی غیرقابل اغماض است، اما اگر قرار باشد مثل یک اقامتگاه یا مرکز رفاهی شهری از پایین تا بالا کاشی شوذ، موضوعیت خود برای بومگردی را از دست می دهد. یا مساله بهداشتی که در مورد بوم گردی محلی از اعرابی ندارد، 
وی با اشاره به همراهی و حمایت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی از توسعه بومگردی، از درجه بندی به عنوان یکی دیگر از چالش های این حوزه یاد کرد و گفت: تنها اعزام کارشناس برای درجه بندی یک اقامتگاه بومگردی بیش از ۲ میلیون تومان هزینه دارد که فعالان این بخش در این شرایط اقتصادی و همه‌گیری کرونا از عهده تأمین آن برنمی آیند.
طاهری اصل ادامه داد: با توجه به رکود ناشی از کرونا، فعالان این حوزه در بازپرداخت اقساط بانکی خود نیز با مشکلات اساسی دست به گریبان هستند؛ در حالی که بر اساس قانون به دلیل شرایط کرونایی باید وام ها استمهال شود، اما بانک های عامل حتی جریمه دیرکرد یکروزه را نیز دریافت می کنند. 
وی اضافه کرد: تعیین نرخ اقامت در واحدهای بومگردی نیز با واقعیات جامعه همخوانی ندارد و بسیار پایین تر است. 
این فعال حوزه بومگردی آذربایجان شرقی گفت: ثبت نام فعالان این حوزه در سامانه دانا مستلزم وارد باطل کردن تمبر مالیاتی است، در حالی که این واحدهای نوپا هنوز به مرحله سوددهی نرسیده اند که بخواهند مالیات نیز پرداخت کنند؛ به عنوان نمونه من خودم با توجه به اینکه زمین مال خودمان بود، با دلار ۳۵۰۰ تومانی ۵۰۰ میلیون تومان برای احداث اقامتگاه بومگردی هزینه کرده ام، 
وی انتظار استخدام در اقامتگاه های بوم‌گردی را نیز به دلیل سود ده نبودن آنها غیرمنطقی خواند و گفت: همه کارهای من با موافقت اصولی انجام شده، اما حالا می گویند چون تو کارمندی باید یک نفر مدیر برای اقامتگاه استخدام‌کنی؛ مگر من چقدر درآمد دارم؛ وقتی من موافقت اصولی برای احداث اقامتگاه می گرفتم، می دانستند که من کارمندم. اگر منع قانونی داشت نباید موافقت اصولی می دادند. همه می دانند که قانون عطف به ماسبق نمی شود.

سرمایه گذاری ۶۰ میلیارد تومانی در حوزه بومگردی آذربایجان شرقی
رییس انجمن بومگردی آذربایجان شرقی نیز در تعریف بومگردی به ایرنا گفت: در یک جمله ی ساده و تعریف واضح، بوم گردی یعنی آشنایی با زیست و بوم سنتی و دست نخورده روستایی و عشایری و به تبع این تعریف اقامت گاه بوم گردی یعنی تجربه سکونت در یک محیطی که در بالا تعریف آن خدمت تان ارائه شد.
سیدرحیم حسینی افزود: خوشبختانه استان ما از پیشگامان صنعت بوم گردی کشور بوده و در سال های اخیر نیز این زیربخش گردشگری رونق چشم گیری داشته است؛ هرچند اپیدمی کرونا تاثیر عمیق منفی روی این صنعت هم چون سایر رشته های صنعت گردش گری کشور گذاشته است.
وی تشریح کرد: در حال حاضر ۱۰ درصد اقامتگاه های بومگردی ما غیرفعال هستند، ضمن اینکه بالای ۶۰ درصد این واحدها در شهرستان کلیبر و مابقی به ترتیب در کندوان و اسکو، ورزقان، مراغه و خداآفرین و سایر شهرستان ها فعالیت دارند.
وی میزان سرمایه گذاری انجام شده در حوزه ی بومگردی آذربایجان شرقی با لحاظ مجتمع های درحال احداث را  بالای ۶۰ میلیارد تومان با ظرفیت اشتغال زایی حداقل ۶۰۰ نفر در سطح استان اعلام کرد.
رییس انجمن بومگردی آذربایجان شرقی با بیان اینکه جایگاه استان ما در حوزه بومگردی  در سطح کشور خوب است، ادامه داد: متاسفانه  فعالان این حوزه انگیزه و اشتیاق زیادی برای ارتقای شاخص های آن با احیای سنت های بومی و محلی ندارند؛ به عنوان مثال در کرمان، شیراز، یزد و خیلی از استان های دیگر از فرهنگ و آداب و سنن محلی به عنوان بهترین پتانسیل و جاذبه در این حوزه استفاده شده است که امیدواریم  این مهم در دستور کار و اولویت شغلی همکاران عزیز و اداره کل محترم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قرار گیرد.
وی یادآوری کرد: آذربایجان شرقی در مقایسه با سایر استان ها از تنوع آداب و سنن بیشتری برخوردار است اما متاسفانه نه خود اهالی و مدعیان بوم و فرهنگ و نه تشکل های مردم نهاد و نه سازمان ها و نهادهای فرهنگی ذیصلاح هیچ کدام در ثبت کردن آنها همت به خرج نداده اند.
حسینی افزود:  به زبان ساده ما در بومگردی گنجینه گران بهایی را که با دست خود از دست داده ایم، اکنون در کوران زندگی در حالی که مردم از ظاهر تمدن خسته شده اند، با شمع و فانوس دنبال پیدا کردن آن هستیم و این می تواند جایگاه آذربایجان شرقی را در حوزه بوم گردی امروزه در صدر به نمایش بگذارد
وی گفت: متاسفانه امروزه هر صنعتی به نسبت حوزه فعالیت خود از یک مجموعه ای مشکلات رنج می برد و حوزه بومگردی نیز  که از شاخه های صنعت گردشگری به عنوان پاک ترین صنعت دنیا  محسوب می شود، با توجه به وجود ناهماهنگی های بین بخشی  در برخی ادارات و از طرفی نوپا بودن این صنعت، دارای مشکلاتی در پیمودن راه خود می باشد.
وی تشریح کرد: از جمله مشکلات فعالان حوزه بومگردی بحث تسهیلات و یا استمهال اقساط برخی از همکاران در این وضعیت کرونایی به رغم تاکید جدی و بخشنامه های موجود بانک مرکزی و مصوبات ستاد کروناست؛ در بخش صدور و تمدید مجوز ها و پروانه های بهره برداری این اقامت گاه ها نیز عزیزان همکار ما واقعا به دلیل پاره ای از ضوابط دست و پاگیر واقعا در منجلاب گرفتاری ها گرفتار شده اند.
وی اضافه کرد: سخن آخر به عنوان مسئول اقامتگاه های بومگردی استان و عضو جامعه اقامت گاه های بومگردی کشور و نیز فعال این این حوزه، از علاقمندان اسکان و اقامت در چنین مراکز اقامتی عاجزانه می خواهم به فرهنگ و آداب محلی روستائیان احترام بگذارند و در رعایت حال آن ها و رونق این صنعت، گامی هر چند کوچک برداشته و در این امر خطیر سهیم و شریک باشند.
انتهای پیام/