به گزارش نصر به نقل از ایسنا، این زندان دارای دیواره بلند و پرشیبی است که از لایه †های نازک تروارتن نواری تشکیل شده است و پایین رفتن از این دیواره بدون طناب و دیگر تجهیزات ممکن نیست.
احتمالا وجود آب های گاز کربنیک دار در ته دهانه این چشمه باعث خورندگیبیشتر دیوار شده و قطر آن را بیشتر ساخته است. در شمال زندان برنجه دهانه یک چشمه در حال خشک شدن دیده می †شود که قطر آن زیاد نیست و از ۱۰ متر تجاوز نمی †کند.
یک شکاف تقریبا شمالی ـ جنوبی در شمال آن دیده می †شود که در نگاه اول یک شکاف کلی به نظر می †آید. این شکاف که به صورت یک دره به عمق ۱۰ متر و عرض چهار متر دیده می †شود، احتمالا مجرای خروج آب چشمه بوده که بصورت یک کانال زیرزمینی بوده و در اثر انحلال لایه †هایزیری بخش †های بالایی فرو ریخته و دره †ای عمیق تشکیل داده †اند.
زندان برنجه در ۲۸ کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در روستای برنجه از دهستان چمن بخش تخت سلیمان واقع شده است از نظر زمین شناسی پیدایش مشابهی مثل دریاچه تخت و زندان سلیمان را دارد و آن محل نیز از انباشته شدن رسوبات آهکی بوجودآمده است.
گفته می شود که خان های محلی برای تنبیه روستائیان و مخالفان خود، به پایشان سنگ می بستند و آنها را به درون این چشمه ژرف می انداختند و علت نامگذاری زندان برنجه همین بوده است.
از نظر زمین شناسی تاریخچه پیدایش مشابهی مثل دریاچه تخت و زندان سلیمان را دارد و آن محل نیز از انباشته شدن رسوبات آهکی، تل های بلند و در مواردی دهانه های وسیع آتشفشانی مانند بوجود آورده اند و در عمق نسبتا زیاد دهانه یکی از این تپه ها دریاچه ای در میان صخره سنگی وجود دارد که به علت عمق زیاد سطح آب از دهانه امکان دسترسی به آن غیر ممکن بوده و آب دریاچه بعد از گذشتن از میان سنگ های رسوبی و آهکی و تراورتن در جنوب شرقی به رودخانه مجاور در روستای برنجه واریز می شود.
جلیل جباری مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی در خصوص این زندان در گفت و گو با ایسنا افزود: بایستی از فعالیت تعدادی از معادن پیرامون این اثر جلوگیری شود تا گسل و گودال های پیرامونی و مرتبط با آن بشکل طبیعی حفظ و صیانت شود.
وی تصریح کرد: در صورت معرفی زندان برنجه توسط کوهنوردان و متخصصین صخره نوردی شاهد حضور گردشگران طبیعت دوست بوده و مطمئنا" این منطقه یکی از مناطقی خواهد بود که دفاتر خدمات مسافرتی فعال استان آذربایجان غربی و سراسر کشور بعنوان مقصد تورهای گروهی خود انتخاب خواهند کرد .
جباری خاطر نشان کرد: زندان برنجه شهرستان تکاب در سال 1394 به شماره 295 در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت ملی رسیده است.
انتهای پیام/