کمک های اولیه در مقابل مسمومیت منواکسیدکربن

اين گاز، گازي است بي‌بو و بي‌رنگ و به طور ظاهري قابل مشاهده نيست و در اثر سوخت ناقص مواد سوختي و عموماً در فضاي بسته ايجاد مي‌شود.
در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی به‌خصوص در محیط های دربسته و فاقد اکسیژن ممکن است این گاز تولید شود. گازی بسیار سمی بی رنگ وبی بو که به علت عملکرد نامناسب وسیله گرمایشی (در اثر )سوخت ناقص، نصب نادرست ویا استفاده ناصحیح از آن ایجاد می شود غلظت منو اکسید در مقادیر بسیار پائین نیز برای انسان خطرناک وکشنده است .
تمام وسایل گاز سوز یک قایل باالقوه هستند، حتی اگر تولیدکنندگان وسایل گاز سوز بارها و بارها تبلیغ کنند که این وسایل خطری ندارند! آنچه باید در برخورد با شرایط گاز گرفتگی بدانیم و به آن عمل کنیم : هوشیار باشیم چون : حادثه‌ های بد، ناگهان و فقط یک بار رخ می ‌دهند و قابل جبران نیستند.. علائم گازگرفتگي بستگي به ميزان منوكسيدكربن موجود در فضاي حادثه دارد در ابتدا علائم به صورت خفيف است و به صورت گيجي، كرختي مزمن و در واقع علائمي شبيه يك آنفلوانزا خود را نشان مي‌دهد كه افراد در مواجهه با چنين علائمي، بايد به وجود گاز منوكسيدكربن در فضا شك كنند. علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ، بیهوشی، تشنج و اغماست.
در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد. يكي از مهمترين اعضاي بدن كه به اكسيژن نياز دارد، مغز است، اين علائم به تدريج به صورت سردردهاي ناگهاني شبيه ميگرن بروز مي‌كند و اگر تشديد شود مي‌تواند فرد را دچار دردهاي شديدتر مثل تشنج، ضعف، بي‌حالي شديد و نهايتاً حالت كما كند. عوارض قلبي مانند اختلال در عملكرد عضلات قلب و نارسايي كليه و در ساير موارد تغيير در رنگ پوست، از علائم مسموميت با گاز منوكسيد كربن است.
در صورت مشاهده علايم گاز گرفتگی چه اقداماتي بايد صورت گيرد؟ بهترين كار در مواجهه با فرد گازگرفته اين است كه با حفظ خونسردي فرد را از شرايطي كه دچار مسموميت شده خارج و درها و پنجره‌ها را سريع بازكنند و اجازه دهند اكسيژن كافي به او برسد.
بايد از تجمع در كنار مريض جداً خودداري كنند زيرا اين عمل از رسيدن سريع اكسيژن به فرد جلوگيري مي‌كند. لباس تنگي كه مانع رسيدن تنفس مناسب به فرد مي‌شود را به سرعت آزاد كنند و با 115 تماس گرفته و اجازه دهند تا آنها، اقدامات اوليه مناسب را انجام دهند.
البته بايد توجه داشت اين اقدامات زماني تأثيرگذار است كه فرد مدت زمان كمي را در مواجهه با گاز باشد. در بسياري از موارد كه افراد در خواب هستند و مدت زمان طولاني با گازمنوكسيد كربن قرار دارند، غلظت اين گاز سبب آسيب مغزي شديد بر فرد و منجر به يك آسيب برگشت‌ناپذير و مرگ مغزي مي‌شود.
افرادي كه به مصدومان كمك مي‌كنند، خود نيز در معرض گازگرفتگي قرار دارند، توصیه می شود: بلافاصله در بدو ورود، درها و پنجره‌ها را بازكرده و به تهويه مناسب هوا كمك كنند. اولین برخورد با مصدوم هوشیاری که به مسمومیت با گاز منواکسیدکربن دچار شده است، انتقال فرد گاز گرفته شده به محیط باز با هوای تازه است که در آن محیط هوا جریان دارد.
میزان، شدت و وخامت گاز گرفتگی به عوامل متعددی چون مدت زمان قرارگیری در برابر گاز، سن مصدوم نوزاد، سالمند یا فرد جوان ابتلاء به انواع بیماری های ریوی نظیر آسم و... بستگی دارد و سردرد و سرگیجه از نخستین نشانه ها و علایم مسمومیت با گاز منواکسیدکربن است.
احساس صدا در گوش، ضعف، سستی و بیحالی، احساس خفگی و در موارد شدیدتر کبود شدن انگشتان و لب را از دیگر علایم مسمومیت با گاز منوکسید کربن است و پس از انتقال فرد مصدوم به محیط آزاد باید هر آنچه که سبب انسداد، فشار و خفگی می شود نظیر کمربند، کراوات و لباس های تنگ را باز کرد و برای تنفس راحت تر مصدوم را در وضعیت نشسته یا نیمه نشسته قرار داد.
در مصدومان بی هوش خطر برگشت مواد به نای و آسپیراسیون وجود دارد، به همین علت، این افراد باید به پهلوی چپ خوابانده شوند.
افراد مسموم با گاز سمی منواکسیدکربن نباید در محیط سرد نگهداری شوند، تجویز دارو یا احیای قلبی- ریوی در صورت ایست قلبی باید با توصیه پزشک انجام شود.

جعفر سامی نوخت
انتهای پیام/