روزهای آلوده تبریز تمامی ندارد

به گزارش نصر، هوای تبریز برای گروه‌های سنی حساس ناسالم شد؛ خبری که نیاز نیست در فضای مجازی به دنبال آن باشیم و تنها با نگاهی به آسمان تیره و تار کلانشهر تبریز، آن‌را می‌بینیم.
نیروگاه تبریز گر چه یکی از عوامل تشدید کننده آلودگی کلانشهر تبریز به شمار می‌رود اما تنها عامل نیست بلکه عوامل اقلیمی و انسانی متفاوتی از قبیل فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی و کمبود فضای سبز نیز از عوامل دخیل در آلودگی کلانشهر تبریز به شمار می‌رود.

لزوم تنظیم مصرف سوخت در منازل و واحدهای صنعتی
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی گفت: بر اساس مطالعات انجام گرفته در کلانشهر تبریز و شرایط خاص توپوگرافی، خودرو و منابع متحرک از عمده‌ترین عوامل آلودگی کلانشهر تبریز به شمار می‌رود.
رضا فدایی ادامه داد: نیروگاه تبریز و نوع سوخت آن نیز، در کیفیت هوای کلانشهر تبریز، بی تأثیر نیست و از این رو یکی از عوامل تشدید کننده هوا است.
وی افزود: در چنین شرایطی تنظیم مصرف سوخت در منازل و واحدهای صنعتی، کاهش تردد و سفرهای غیرضروری، استفاده از وسایل نقلیه عمومی مطرح می‌شود که در چنین شرایط بحرانی، محدودیت و یا کاهش فعالیت واحدهای صنعتی، نوسازی وسایل نقلیه عمومی در زمره اقداماتی است که باید در راستای کاهش آلودگی هوا انجام گیرد.
فدایی بیان کرد: تشدید آلودگی هوا در کلانشهر تبریز حدوداً از اواسط آذرماه (همزمان با سرمای زودرس) و تا اوایل اسفند ماه رخ می‌دهد که بر اثر کاهش و وارونگی دماست که موجب می‌شود آلاینده‌ها پایدار مانده و به سمت بالا حرکت نکنند.
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی گفت: در فصول گرم سال آلاینده‌ها سبک‌تر شده و رو به بالا حرکت می‌کنند و در نتیجه آلایندگی رخ نمی‌دهد.
وی ادامه داد: در حال حاضر، آلودگی هوا در کلانشهرها بر اثر تغییرات دما رخ می‌دهد که موجب پایداری آلاینده‌ها در سطح شهرهاست.
فدایی افزود: خوشبختانه شاخص کیفی هوای تبریز برابر ۸۰ بوده و با توجه به اینکه حدود یک هفته‌ای است که سوخت نیروگاه تبریز گازسوز شده است و میزان sox، بالای ۷۰ درصد کاهش یافته است.

کاهش وزش باد و ضریب تهویه
عضو هیأت علمی، رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی گفت: در زمستان، جو در اکثر روزها دارای شرایط جوی پایدار است و در شرایط جوی پایدار نور خورشید به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد و حتی سرعت ورزش باد نیز در اکثر مواقع پایین است.
احمد بایبوردی ادامه داد: کاهش تابش خورشیدی موجب می‌شود که همرفت هوا در راستای قائم جو به خوبی انجام نشود و که این بدین معنی هست که آلاینده با سرعت بسیار کم در راستای قائم صعود می‌کند که این موضوع باعث انباشت آلاینده‌ها می‌شود. از طرفی هم کاهش ورزش باد باعث می‌شود ضریب تهویه کاهش یافته و آلاینده به خوبی در راستای افقی پخش نشود.
وی افزود: یک فاکتور دیگر که بسیار در بالا رفتن غلظت در زمستان تأثیرگذار هست عمق اختلاط می‌باشد؛ عمق اختلاط حداکثر میزان صعود آلاینده‌ها را مشخص می‌کند یعنی آلاینده قابلیت صعود تا ارتفاع مشخصی را دارد که در تابستان این عمق در حدود ۳۰۰۰ متر است ولی در زمستان، عمق اختلاط به ۸۰۰ متر و حتی کمتر هم می‌رسد.
بایبوردی بیان کرد: با توجه به این فرض که میزان انتشار آلاینده‌ها در زمستان برابر با تابستان باشد (که ممکن است بیشتر باشد)، در تابستان آلاینده‌ها می‌توانند تا ۳۰۰۰ متری جو پخش شوند ولی در زمستان تا ۸۰۰ متری؛ این یعنی انباشته شده آلاینده‌ها بر روی هم و بالا رفتن شدید غلظت آنها.

عدم ارائه راهکار مناسب برای مقابله با آلودگی در ایران
عضو هیأت علمی، رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی گفت: در ایران راهکار قابل ملاحظه‌ای برای مقابله با آلودگی هوا ارائه نشده اما در کشورهای اروپایی طرحی به نام بسته آب و هوایی ۲۰-۲۰-۲۰ ارائه داده است که می‌گوید برای تمام کشورهای اروپایی افزایش ۲۰ درصدی میزان اثربخشی انرژی، کاهش ۲۰ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش ۲۰ درصدی میزان انرژی‌های تجدیدپذیر زیستی را تا سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی می‌کند.
وی افزود: انباشت آلاینده‌ها و غلظت ذرات معلق در هوا در زمستان باعث می‌شود که هوا آلوده‌تر شده و در وضعیت ناسالم قرار بگیرد.
بایبوردی ادامه داد: در قانون هوای پاک ۱۴ نهاد مسئول شدند که به بهبود هوای کلانشهرهای کشور کمک کنند، اما نهاد اصلی مرجع ناظر و نهادی که مسئول است گزارش دهد که آیا این ۱۴ نهاد به وظیفه خود عمل می‌کنند یا نه سازمان حفاظت محیط‌زیست است.

خطرات آلودگی هوا و حملات قلبی و تنفسی
وی بیان کرد: سوختن مازوت همچنین باعث تشکیل سولفات‌ها و نیترات‌ها به شکل آئروسل می‌شود که با تشدید آلودگی هوا خطر حملات قلبی و مشکلات تنفسی از جمله آسم را افزایش می‌دهند. این آلودگی‌ها باعث ایجاد باران اسیدی شده و اکوسیستم‌های زمین را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مازوت نوعی نفت کوره به شمار می‌آید که کیفیت پایین و ویسکوزیته بالایی دارد و در نیروگاه‌های حرارتی و موارد مشابه از آن استفاده می‌شود.
عضو هیأت علمی، رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی توضیح داد: در اروپا و ایالات متحده، ترکیب مازوت شکسته به گازوئیل تبدیل می‌شود؛ در گذشته، مازوت برای گرم کردن خانه‌ها در شوروی سابق و شرق دور مورد استفاده قرار می‌گرفت چراکه آن‌ها تجهیزات لازم برای تبدیل مازوت به سایر محصولات پتروشیمی را نداشتند. در کشورهای غربی به کوره‌هایی که از مازوت استفاده می‌کنند، کوره‌های ضایعات‌سوز نیز می‌گویند.
وی ادامه داد: مازوت که به طور عمده توسط کشورهای روسیه، قزاقستان، آذربایجان، ترکمنستان و ایران تولید می‌شود برای گرم کردن بویلرها (دیگ بخار) جهت تولید بخار مورد استفاده قرار می‌گیرد چراکه این ماده، گرمای سوختن بسیار بالایی دارد. از عوامل مهم در درجه‌بندی این سوخت باید به محتوای گوگرد آن اشاره کرد که متأثر از منبع اصلی آن است.
بایبوردی افزود: روزی ۴۰۰ هزار بشکه ‎مازوت در پالایشگاه‌های ایران تولید می‌شود که این مازوت حداقل ۳.۵ درصد گوگرد خالص دارد.
وی گفت: مازوتی که ما مصرف می‌کنیم ۷ برابر استانداردهای جهانی آلوده کننده‌تر است و با توجه به آلودگی که این مازوت ایجاد می‌کند ۱۰۰ درصد باعث ایجاد سرطان در افراد می‌شود تنها در یک بازه زمانی کوتاه ۳۰۰ نفر از مردم منطقه، به دلیل فعالیت نیروگاه شازند اراک مبتلا به سرطان شده‌اند. این مازوت که در نیروگاه‌های ایران سوزانده می‌شود حداقل ۳.۵ درصد گوگرد خالص دارد؛ استاندارد جهانی این است که حتی برای مصرف توسط کشتی‌های اقیانوس پیما هم مازوت نباید بیشتر از نیم درصد گوگرد داشته باشد.

فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی تبریز
بایبوردی افزود: با توجه شرایط توپوگرافی خاص تبریز، گسترش و تنوع صنایع، توسعه شهری و جمعیتی در دو دهه اخیر، فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی، عدم توزیع بنزین و گازوئیل یورو ۴ به شکل استانی، تردد بیش از ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو شخصی و عمومی، آنها را از جمله عوامل آلودگی هوا می‌توان نام برد و عوامل اقلیمی (مانند سرعت و جهت باد و دما) و هم‌چنین عوامل انسانی (مانند ازدحام جمعیت، کمبود فضای سبز، ترافیک سنگین، معابر نامناسب و…) تأثیر زیادی در آلودگی هوا دارند.
وی ادامه داد: ارتباط بین مواجهه با آلودگی هوا و ابتلاء به کرونا و مرگ ناشی از کرونا را اثبات شده است. بخصوص با افزایش غلظت NO۲ و ذرات PM۲.۵. در واقع مواجهه این دو ارتباط معناداری با افزایش تعداد موارد ابتلاء و مرگ ناشی از کرونا داشت.
عضو هیأت علمی، رئیس مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در پایان گفت: میانگین غلظت ذرات معلق PM۲.۵ در شهرهای کشور در سال قبل ۲۹ میکروگرم بر متر مکعب بوده است که تقریباً ۶ برابر استاندارد سازمان جهانی بهداشت است.
نیروگاه تبریز و یا فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی، هر چه که باشد هوای کلانشهر تبریز را برای تمام شهروندان به خصوص گروه‌های حساس ناسالم می‌کند و ممکن است با تشدید آلودگی، افراد به حملات قلبی و مشکلات تنفسی نیز دچار شوند.

آناهیتا رحیمی
انتهای پیام/