به گزارش نصر، در روزگاری که مثل امروز سازمان پست و تلگراف و تلفن و رسانه های عمومی به صورت مدرن در نیامده بود و اداره پست وظیفه اطلاع رسانی و ارتباط جمعی به سبک قدیم را به عهده داشت برای دسترسی می آسان مردم به اداره پست و انجام ارتباط تلفنی، تلگرافی بین شهرهای ایران حتى خارجه، اداره پست تقریبا در مرکز شهر شروع به کار کرد که هم به بازار نزدیک بوده هم در محله اعیان نشین و اقلیت های خارجی باشد و هم از امنیت کافی برخوردار شده و مردم هم دسترسی مطمئنی داشته باشد.
در یکی از گذرهای قدیم شهر نزدیک بازار پست خانه دایر شد در یک عمارت قدیمی سه طبقه که بعدها به نام کوچه پستخانه معروف شد و بعد از احداث خیابان شریعتی شمالی این کوچه دو قسمت شد.
پستخانه سه طبقه بود: ۱- پست، ۲- تلفن، ۳- تلگراف، بعد تلگرافخانه از پست جدا شده در بازار و در خیابان ارتش شعبه ای ایجاد کردند.
1- از مکان های جالب توجه همسایه و همجوار کوچه پستخانه باید از چند مکان مهم نام برد که عبارتند از مسجد صمصام خان که روزگاری مرکز اجتماع مردم مبارز شهر در انقلاب مشروطه بود و یکی از کانون های مهم و ارزشمند پایگاه بزرگ بر علیه حکومت ستمشاهی محمد علیشاه بود.
در این مسجد، شادروان حاج شیخ علی اصغر لیلاوایی روحانی بزرگوار آقا میرکریم بزاز هر روز در اجتماع مردم حاضر شده حقایق بیشتری را از استبداد و ظلم و ستم صحبت می کردند حتی در روزی که ستارخان با هفده تن از یاران خود از خانه حاج مهدی آقا کوزه کنانی بپاخاسته و پرچم های تسلیم و شکست را سرنگون ساخت هزاران نفر در همین مسجد صمصام خان جمع ن شده به اتفاق به سوی اردوگاه رحیم خان هجوم آورده تبریز را از محاصره نجات دادند و بعد هم روس ها وقتی تبریز را تصرف کردند، حاج شیخ علی اصغر لیلاوایی آن روحانی بزرگوار را دستگیر کرده به زندان قفقاز برده و در آنجا به شهادت رسانیدند و آقا میرکریم بزاز را به دار آویختند و شهید کردند.
۲- در نزدیکی کوی پستخانه کوی آرامیان، سالن تئاتر آرامیان و خلیفه گری ارامنه و دفتر روزنامه آلیک قرار داشت و یکی از بزرگترین مراکز هنری تبریز، مرکز هنری آرامیان محسوب می شد و کلیساهای مریم مقدس هم در همین منطقه نزدیکی پستخانه قدیم قرار داشت.
۳- در خیابان تربیت قدیم که کوچه پستخانه در آن قرار داشت مقابل همین پستخانه کوچه انجمن بود که اولین انجمن ایالتی آذربایجان و اولین انجمن شهر در سال ۱۲۸۵ شمسی نزدیک به صد سال پیش به وجود آمد که در تاریخ ایران اولین انجمن ایالتی بود و نقش بسیار مهمی در جامعه مدنی ایران داشت . در نوشتن قانون اساسی ایران و نظارت بر انتخابات فعالیت می کرد و در انقلاب مشروطیت نیز در پیروزی ملت سهم بزرگی ایفا کرد و انجمن شهر تبریز اولین انجمنی در ایران است که یکصد سال از عمر آن می گذرد و به تشکیل انجمن های شهر اکثر شهرهای ایران کمک فراوان نمود.
قبل از تشکیل پستخانه این ساختمان در انقلاب مشروطه تبدیل به بیمارستان شده بود که قهرمانان مبارز مشروطه در آن بستری بودند و روزی مرحوم حاج علی دوا فروش که به دست روس ها به دار آویخته شد شیشه ای به دست گرفته و خون شهدا و جانبازان انقلاب را در آن شیشه می ریخت و می گفت که قانون اساسی ایران را با خون شهدا خواهیم نوشت.
در محدوده پستخانه قدیم، اکثر کنسولگری های خارجی مقیم بودند و معروف ترین بیمارستان شهر به نام بیمارستان خیریه نیز در این محدوده قرار داشته و الآن هم وجود دارد و دیک باشی یا میدان نماز هم یکی از مشهورترین میدان های نزدیک پستخانه بود.
انتهای پیام/