افتتاح پروژه به نژادی مولکولی، به نژادی سریع و بانک ژن گیاهی در دانشگاه تبریز

به گزارش نصر، در این مراسم مجیدی رئیس دانشگاه تبریز ضمن تبریک هفته دولت، اقدامات صورت گرفته در این پروژه را بعنوان نشانه‌های عملی مشارکت دانشگاه در حل مسائل جامعه برشمرد و افزود: دانشگاه‌ها با وجود مشکلات و تحریم‌های متعدد توانسته‌اند در عرصه بررسی و حل مشکلات موجود در بخش‌های مختلف جامعه فعالیت‌های عملی مفید انجام دهند و این اقدامات شایسته تقدیر و نیازمند اطلاع‌رسانی به آحاد مردم است.
 

مجیدی با اشاره به اینکه دانشگاه علاوه بر آموزش دانشجویان و چاپ مقالات علمی، رسالت مهمی در زمینه حل علمی و عملی مشکلات موجود در جامعه دارد افزود: مشکلات متعدد موجود در زمینه کشاورزی نیازمند توجه جدی متخصصین این حوزه است و دانشگاه تبریز افتخار دارد علاوه بر آموزش نیروی انسانی لازم و چاپ مقالات و نتایج پژوهشی در عرصه فعالیت‌های عملی اقدامات ارزنده و مفید در سطح کشور و استان انجام دهد و این اقدامات می­تواند به عنوان الگوی سایر رشته‌ها و گرایش‌ها قرار بگیرد. ایشان با تأکید بر اینکه ماهیت رشته‌های کشاورزی به صورت عملی و کار در محیط مزرعه است، افزود: صرفا" با استفاده از کامپیوتر و نظریه نمی‌توان آموزش مناسبی در این زمینه انجام داد و لازم است طوری برنامه‌ریزی گردد تا اساتید و دانشجویان دانشکده کشاورزی با استفاده از پتانسیل‌ها و امکانات طبیعی موجود در دانشگاه تحقیقات علمی و عملی انجام دهند.
 

در ادامه این مراسم، سید ابوالقاسم محمدی مجری طرح به نژادی سریع (Speed Breeding) با اشاره به تاریخچه و هدف این طرح در جهان افزود: این طرح برای اولین بار توسط ناسا (سازمان فضایی آمریکا) جهت تولید غذا در فضا طراحی گردید و سپس توسط دانشگاه کوئینزلند و مرکز استیوجونز در برنامه ­های تولید ارقام جدید مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر کشورهای زیادی سرمایه‌گذاری در این زمینه آغاز کردند. در این روش، با استفاده از نور LED و رژیم نوری ۲۲ ساعت روشنایی و 2 ساعت تاریکی در گلخانه و یا اتاقک رشد، شش نسل گندم بهاره، نخود و جو و چهار نسل کلزا در یک سال تولید می ­شود، در حالیکه در شرایط معمول گلخانه تولید دو یا سه نسل و در مزرعه یک نسل امکان­پذیر است. این روش بطور کاربردی در دانشگاه تبریز و موسسه تحقیقات دیم کشور در حال انجام است.
 

محمدی هدف از این روش را تسریع تولید محصولات گیاهی با کاهش زمان طول دوره رشد و افزایش تعداد نسل‌ها در یک سال برشمرد و افزود: به نژادی سریع در کنار به نژادی گیاهی مولکولی و ارزیابی­ های دقیق مزرعه­ ای، علاوه بر سرعت بخشیدن به برنامه ­های تولید رقم و کاهش هزینه­ های تولید، منجر به تولید تعداد بیشتری لاین یا جمعیت در مدت زمان کوتاه گردد. در این پروژه، 2 باب گلخانه با مساحت 160 متر مربع، 2 باب اتاقک رشد، هر کدام با مساحت 18 مترمربع با کنترل هوشمند نور، دما و رطوبت و بانک ژن گیاهی از محل اعتبارات معاونت فن‌آوری ریاست جمهوری (مبلغ 5 میلیارد ریال تحت طرح "به نژادی سریع تولید ارقام جدید گندم نان ودوروم")، مدیریت طرح‌های عمرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مبلغ 5/5 میلیارد ریال تحت پروژه "تجهیزات و تاسیسات به نژادی گیاهی مولکولی" با نظارت و همکاری مدیریت امور فنی دانشگاه)، قطب علمی اصلاح مولکولی غلات و کمک­های معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه (مبلغ 3 میلیارد ریال) راه­اندازی گردید.
 

مجری طرح با اشاره به راه‌اندازی بانک ژن گیاهی هم‌زمان با اجرای پروژه­های به نژادی سریع و به نژادی گیاهی مولکولی در دانشگاه تبریز افزود: در بانک ژن گیاهی حدود 4000 ژنوتیپ و لاین گندم، 400 ژنوتیپ و لاین جو، 100 لاین و هیبرید ذرت، 400 نمونه خویشاوندان وحشی گندم و بیش از 500 نمونه گیاهان دارویی نگهداری و در پروژه­های دانشجویی و تولید ارقام جدید گیاهی مورد استفاده قرار می­ گیرد.
استاد گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز با اشاره به اینکه برای انجام تحقیقات عملی و ارزیابی‌های مزرعه ­ای، علاوه بر ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه تبریز از ایستگاه تحقیقاتی تاسیس شده در منطقه آزاد تجاری ماکو به مساحت 5 هکتار که در تیرماه سال جاری مورد بازیدی هیات رئیسه و مدیران دانشگاه تبریز قرار گرفت، استفاده می­ شود.
از دستاوردهای پروژه و پروژه‌های قبل مجری می­توان به تولید تعداد 18 لاین جدید گندم نان و گندم دوروم به همراه 70 جمعیت در حال تفرق اشاره کرد که 11 و 6 لاین گندم نان به ترتیب برای کشت­ های دیم و آبی و یک لاین گندم دوروم توسط کارشناسان موسسه تحقیقات دیم کشور و موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کشور مور تأیید قرارگرفته است و بذرهای آن‌ها برای انجام آزمون‌های نهایی و ثبت رقم به موسسه تحقیقات بذر و نهال کشور ارسال خواهد شد. از مشخصات این لاین­ های جدید می ­توان به افزایش طول سنبله بلندتر، وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله بیشتر مقایسه با ارقام شاهد، تحمل به کم آبی و مقاومت به بیماری­ ها اشاره کرد که تولید انبوه آن‌ها می‌تواند به خودکفایی در شرایط تغییر اقلیم و کم آبی موجود کشور کمک کند.
محمدی ضمن قدردانی از بنیاد ملی نخبگان کشور که زمینه حضور فعال دانشجویان نخبه را در این پروژه ­ها تحت دو دوره هسته­ های نخبگانی فراهم کرده است را به عنوان یکی از نقاط قوت این طرح­ها شمرد و افزود: این دانشجویان با توجه کسب تجارب ارزنده و عملی درزمینه به ­نژادی گیاهی مولکولی، به نژادی سریع، انجام تلاقی‌ها و کارهای مزرعه­ ای، می ­توانند به عنوان مجموعه ­های توانمند در برنامه­ های تولید و خودکفایی محصولات کشاورزی موثر باشند.
در پایان این مراسم فرخ رحیم زاده خوئی استاد بازنشسته دانشکده کشاورزی ضمن تجلیل از اقدامات صورت گرفته به بیان نکاتی درزمینهٔ تحقیقات علمی و عملی در دانشگاه پرداخت.
انتهای پیام/