بیانیه هیات داوران پنجمین دوره جایزه ملّی کتاب سال تبریز

به گزارش نصر، متن بیانیه هیئت داوران این جایزه به این شرح است:
جایزه کتاب سال تبریز که به فضل خدای متعال، امسال پس از هفت سال تعویق و فترت، شاهد برگزاری پنجمین دوره آن هستیم، به عنوان میعادگاهی برای اصحاب فرهنگ و هنر، صاحبنظران و پژوهشگران و فعالان حوزه چاپ و نشر کتاب و یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی آذربایجان، هم اینک به یک نهاد علمی و فرهنگی بالنده در عرصه ملّی تبدیل شده است.
این جایزه با نگاه به ارزش های اسلامی، ایرانی و بومی و با هدف کمک به ارتقای کیفیت کتاب‌، حمایت از نویسندگان، تصویرگران و ناشران، شناسایی و رتبه بندی آثار ارزشمند و معرّفی آن به مخاطبان و جلب توجّه عمومی به موضوع کتابخوانی در آذربایجان و به منظور معرفی کتاب های برگزیده و شایسته تقدیر در حوزه های متنوع علوم و فنون برگزار می شود.
معیارهای ارزیابی و داوری آثار در این جایزه، تاثیرگذاری در ارتقای سطح علمی جامعه، پایبندی به ارزش های اسلامی، اخلاقی و انسانی، تازگی و نوآوری، رعایت استانداردها در فصل بندی، نگارش، پاکیزگی و آراستگی ظاهری کتاب از حیث کیفیت چاپ، ویراستاری، صفحه آرایی و طراحی جلد است.
هیات داوران و اعضای کمیته علمی پنجمین دوره جایزه ملّی کتاب سال تبریز، ضمن سپاس از تمامی نویسندگان، پدیدآورندگان و فعالان حوزه نشر، هشت نکته مهم را جهت یادآوری به فعّالان حوزه کتاب در آذربایجان بیان می کند:
1- همه آثار رسیده به دبیرخانه، توسط صاحبنظران هر بخش، از چهره های برجسته علمی داخل و خارج استان، در دو مرحله و منطبق با معیارهای مندرج در آیین نامه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران داوری شده است. در نخستین نگاه، آنچه که متأسفانه دریافت می شود این است که معدل سطح کیفی آثار در حوزه های مختلف، بالا نیست. می توان گفت یک سطح کیفی متوسط، در کلیه آثار قابل مشاهده است.
2- به نظر می‌رسد کتاب‌های تألیفی و تحقیقی در آذربایجان، از یک ضعف عمده رنج می‌برند و آن هم جای خالی ویراستار‌ی مجرّب و متن­شناس به عنوان همراه و راهنمای نویسنده در آثار است. حضور ویراستار، به خصوص در کنار نویسندگان تازه‌کار، می‌تواند به بهبود و ارتقای متن، کمک شایانی کند. متن را از اشتباهات پالایش نماید و به نویسنده برای دستیابی به اطّلاعات دقیق و روزآمد در موضوع کتاب یاری رساند.
3- بر اساس شواهد و قرائن و در مجموع، حال طراحی جلد در کتابِ آذربایجان خوب نیست. بسیاری از ناشران، در شرایط فعلی و با توجّه به اوضاع نامساعد صنعت نشر، می‌کوشند برای ایجاد تعادل در قیمت تمام‌شدۀ کتاب، هزینه‌های جانبی را به حداقل رسانند. بنابراین بودجۀ اندکی برای طراحی جلد در نظر می‌گیرند، از آن سو طراحان جلد نیز با کاهش دستمزد، تلاش می‌کنند حجم کار خود را افزایش دهند و زمان کمتری را به هر پروژه اختصاص دهند. نتیجه این  شده است که بر جلد بسیاری از کتاب‌ها، خصوصاً در حوزۀ علوم انسانی و کتاب کودک، که درک عمیق مطالب و مفاهیم شان دشوار است، صرفاً تصویری از قالب‌های پیش‌فرض و آماده نرم‌افزاری دیده ‌شود.
4- تعداد زیادی از آثار رسیده به دبیرخانه، فاقد استنادات و ارجاعات علمی و بدون درج مشخصات کتاب شناختی و فهرست منابع و مآخذ بودند که موجب شد اثر، امتیاز کمتری بگیرد، لذا پیشنهاد می شود مولّفان و ناشران، به این امر مهم توجّه بیشتری نمایند. در حوزه تصحیح متون و احیای میراث مکتوب، آثار رسیده، از ضعف علمی بسیاری برخوردار بودند. همچنین در موضوع رمان و شعر، اثر برگزیده و قابل توجهی توسط داوران شناسایی نگردید. بنابراین، انتظار می رود با توجه به اهمیت موضوع ادبیات و شعر در تبریز، این دو حوزه، مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
5- با توجه به بخش عظیم جمعیتی کودک ونوجوان، از پدید آورندگان این گروه سنّی، اعم از مترجمان و نویسندگان انتظار می رود در آفرینش و ترجمه آثار، نیازهای روان شناختی و اجتماعی امروز مخاطبان را جدّی تر مورد مداقه قرار دهند. همچنین نقاشی ها و طرح های روی جلد و مجموعه کتاب آرایی به گونه ای باشد که ضمن جلب گروه سنی کودک ونوجوان به کتاب، موجبات‌ رشد دانش و ارتقای ذوق ادبی و هنری آنان را فراهم آورد.
6- در بخش ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؛ آثار ارسالی، گاه در موضوع و گاه در روش، دچار ضعف‌های جدی بودند. باید توجه داشت که هر موضوع پژوهشی و هر خاطره و تجربه‌ زیسته‌ انسانی؛ به شرطی می‌تواند به روایتی ماندگار تبدیل شود که استناد و انسجام را در عین احاطه بر جزییات، رعایت کرده و با نثری رسا و روان در خدمت اینگونه از ادبیات مستند باشد. البته جای خرسندی ا‌ست که آثار بانوان اهل قلم تبریزی در این دوره از جشنواره در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، خصوصا در روش پرداخت به برخی خاطره‌نگاری‌ها، آثاری قابل توجه بود و نوید فصل‌های پرباری در فرهنگ این سرزمین می‌دهد. باشد که آثار این حوزه، نه‌فقط به صرف عنوان ارزشمندشان؛ بلکه با محتوای اصیل و روشمند، و پرداختن به موضوعات مغفول، بتوانند سطرهایی روشن و حقیقی بر تاریخ پرافتخار این سرزمین بیفزایند و محل اقبال امروز و فردای مردم باشند.
7- هیئت داوران پیشنهاد می کند در دوره های بعد، بخش ادبیات و علوم انسانی در جایزه کتاب سال تبریز، به دلیل گستردگی موضوعات و فراوانی آثار در این دو حوزه، به دو بخش مستقل و جداگانه تقسیم شود تا زمینه رقابت بیشتری فراهم گردد.
8-  اقدام شهرداری تبریز در برگزاری مجدّد این جایزه، امری مبارک و مغتنم است. امیدواریم بعد از این، برگزاری جایزه کتاب سال تبریز، بدون تعلیق و تعطیل، استمرار پیدا کند و اهل قلم آذربایجان اطمینان کنند که با کوچکترین تغییر در فضای مدیریتی و سیاسی کشور، اینگونه حرکت های علمی، فرهنگی و اجتماعی، دستخوش سلایق و تصمیم گیری های شخصی مسئولان نمی شود.
انتهای پیام/