گزارش نصر از پیامد وخیم بحران روانی در جهان پسا کرونایی؛
افزایش " خودکشی " ماحصل کرونا / کمیاب شدن داروهای اعصاب و روان در داروخانه ها
نصر: همان طور که در تهیه واکسن عقب افتادیم، متاسفانه در پیش بینی و برنامه ریزی برای سلامت روان مردم جامعه نیز تاخیر داریم. بعد از اپیدمی کرونا، ویروسی به نام «خودکشی» کاسه داغ تر از آشی خواهد بود که جان انسان را تهدید خواهد کرد.
به گزارش سرویس اجتماعی نصر، «وقت خالی نداریم، نزدیک ترین تاریخی که می توانم به شما وقت بدهم آخر اردیبهشت است. به دلیل شرایط کرونا فقط تعداد محدودی بیمار می توانیم پذیرش کنیم. دکتر بین مریض هم ویزیت نمی کنند.» سعید با ناامیدی گوشی را می گذارد و از دوستانش می خواهد روانپزشک دیگری معرفی کنند.
سعید می گوید: از وقتی سروکله کرونا پیدا شد، استرس و اضطرابم بیشتر شد و حالا خواب و خوراک هم ندارم. وسواس فکری گرفته ام. فکر می کنم ویروس کرونا روی دست هایم نشسته. هر شب کابوس می بینم و با اولین سرفه تپش قلب می گیرم. این مدت هیچ لذتی از زندگی نمی برم. اگر کرونا هم تمام شود، فکر نمی کنم دیگر زندگی راحتی داشته باشم. برای درمان با مطب هر روانپزشکی تماس می گیریم، می گویند وقتشان پر است. بیمار روحی و روانی آن قدر زیاد شده که بعد از پزشکان متخصص عفونی و ریه، مطب روانپزشکان از همه جا شلوغ تر است. داروهای اعصاب و روان هم کمیاب شده و با هر کسی صحبت می کنی استرس و اضطراب دارد.
سعید یکی از صدها بیماریست که در طول یک سال گذشته به یکی از اختلالات روان مبتلا شده است. می گوید خیلی از اطرافیان او نیز دچار این اختلالات شده اند. اواخر بهمن سال گذشته رئیس سازمان نظام روانشناسی هشدار داد سونامی اختلالات روانی در دوران پساکرونا حتمی است و باید هر چه سریع تر چاره ای اندیشید.
هر چند در کشور ما تحلیل جامع و کاملی از وضعیت پیامدهای اپیدمی کرونا که فراتر از بررسی شاخص های بهداشتی باشد، در دست نیست اما همه می دانیم بیش از 14 ماه است کرونا سراسر کشور را فرا گرفته و ارابه مرگ خود را در میان شهرها و روستاها با سرعت حرکت می دهد.
افسردگی پنهان در لایه های مختلف جامعه واقعیت تلخی است که بسیاری از جامعه شناسان مدام به آن اشاره می کنند و معتقدند وقتی همبستگی اجتماعی و روابط دوستانه و خانوادگی کمرنگ می شود و خیلی ها مجبور به دورکاری و دورماندن از جمع های دوستانه می شوند، افسردگی پنهان شدت می گیرد.
تاکنون نزدیک به 70 هزار ایرانی بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده و بیش از دو میلیون نفر این بیماری را تجربه کرده اند. اما مسئله حائز اهمیت این است که برای جلوگیری از پیشرفت اپیدمی و پیشگیری از شیوع هرچه سریع تر بیماری، مردم باید از یکدیگر فاصله گرفته و دور از همدیگر بمانند یا در خانه بمانند و تنهایی و انزوا را تجربه کنند؛ یعنی استرس های منفی متعددی را تجربه کنند که این شرایط خود تهدیدی جدی برای سلامت روان افراد و خانواده ها و با توجه به جمعیت آسیب دیده چند میلیونی از اپیدمی، هشداری جدی برای مسئولین و برنامه ریزان کشور است. به خصوص که همه می دانیم عوامل خطر پنهان و پیدای آسیب های روانی و اجتماعی چقدر در هم تنیده و وابسته به هم هستند.
کرونا و افزایش میزان افسردگی در جامعه
نازی عبدالهی، روانشناس بالینی با اشاره به نقش کرونا در افزایش میزان افسردگی در جامعه و نمایان شدن آن در لایه های مختلف جامعه، اقدام ملی برای پیشگیری از بحران روانی در دوران پساکرونا را یک اقدام مهم و اساسی دانست و گفت: این که در جهان پساکرونا جامعه با بحران روانی مواجه می شود، تنها مختص کشور ما نیست. در کشورهای توسعه یافته که امکانات مالی و زیرساختی بیشتری برای مقابله با کرونا هم دارند پیش بینی می کنند اختلالات روانی بعد از همه گیری کرونا بیشتر شود. باید این را هم در نظر بگیریم همان طور که در تهیه واکسن عقب افتادیم، متأسفانه در پیش بینی و برنامه ریزی برای سلامت روان مردم جامعه نیز تاخیر داریم.
وی افزود: امروز هیچ ابتکار عمل معینی برای سلامت روان جامعه وجود ندارد. حجم مشکلات آن قدر بزرگ است که نیاز به یک برنامه ملی و مشارکت جدی داریم. بنابراین فردا که تعداد خودکشی ها و بستری ها زیاد شد، دیگر فرصتی برای برنامه ریزی نداریم. همین امروز هم با مسائل جدی و مشکلات بزرگ روانی مواجه هستیم که شاید به چشم نیاید اما در زمان خودش می تواند مساله ساز باشد.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: براساس تحقیقاتی که اخیرا در ایران انجام شده، ۲۰ تا ۲۵ درصد مردم دچار اختلالات عصبی و روانی هستند و نیاز به مشاوره و درمان های فوری روانشناسی دارند.
بر همین اساس به نظر می رسد موضوع سلامت روان از اهمیت بسزایی برخوردار باشد، زیرا سلامت روان اثر مستقیمی بر سلامت جسم دارد، به طوری که جسم و روح مانند تار و پود یک پارچه به هم تنیده شده اند و اگر یکی از این دو آسیب ببیند، دیگری نیز آسیب خواهد دید.
عبدالهی ارتقاء سطح اجتماعی را خواسته عموم مردم و لازمه زندگی دانست و اظهار کرد: زمانی که خشونت و فقر به عنوان آسیب وارد جامعه شد، به دنبال آن افسردگی و اضطراب سلامت اجتماعی و سلامت روان را به چالش کشیده شد، از این رو برای حفظ تعادل در جامعه نیاز است که سطح سواد افراد جامعه با ارائه آموزش های اجتماعی افزایش یابد.
روانشناس بالینی ابراز کرد: شواهد نشان می دهد، در خانه ماندن های مکرر، فقدان ناشی از مرگ نزدیکان و وابستگان و مشکلات خانوادگی به دلیل از دست دادن شغل و کسادی کسب و کارها در دوران پاندمی کرونا تشدید شده است. یکی از راهکارهای موثر برای دور ماندن از ابتلا به افسردگی در دوران کرونا، داشتن برنامه منظم در حوزه «فعال سازی رفتاری» است.
وی افزود: فعال سازی رفتاری به نوعی یک برنامه ریزی است که در آن برای ساعات روز یعنی از صبح تا شب و به طور منظم برای هر روز برنامه ریزی خاصی پیاده کرده و آن را به روی کاغذ بیاوریم. برنامه هایی که انگیزشی هستند، حتما باید در برنامه روزانه افراد وجود داشته باشد. مثلا زمان های رفتن به بیرون از خانه البته با رعایت کلیه پروتکل های بهداشتی که ارائه می شود و قرار دادن برنامه های شادی آور می توانند در فعال سازی رفتاری نقش مهمی بازی کنند.
عبدالهی «غربالگری سلامت روان» را یکی از ضروریات فضای پساکرونا عنوان کرد و گفت: هم اکنون لازم است دست به یک غربالگری ملی بزنیم تا از طریق آموزش و پرورش، نهادهای خدماتی، ارگان ها و نهادهای دولتی برای تمام شهروندان «شناسنامه سلامت روان» تدوین کنیم و مردم تحت آموزش های مهارت های زندگی قرار بگیرند؛ همچنین برای کودکان، نوجوانان و خانواده ها بسته های آموزشی تولید کنیم.
این روانشناس بالینی در پایان اظهار کرد: گفت و گوی هدفمند روان شناختی با مردم باید به طور سراسری از طریق مراکز خدمات روان شناسی و مشاوره در رسانه ها شروع شود. همچنین انتظار می رود مجلس و دولت در کوتاه ترین زمان ممکن بحث بیمه های پایه و تکمیلی که در قانون برنامه ششم توسعه بند «ج» ماده (102) مبنی بر استفاده همگانی خصوصا خانواده ها از بیمه های پایه و تکمیلی اجرایی کنند تا تمام اقشار کم درآمد در معرض خطر بتوانند از خدمات روان شناسی و مشاوره استفاده کنند.
انتهای پیام/
سحر مغفرت