محله اعیان نشین ششگلان تبریز + تصاویر

به گزارش نصر، محله ششگلان یکی از محلات معروف تبریز است که از روزگاران قدیم محله اعیان و اشراف و شاهزادگان بود. نادر میرزا در مورد این محله می نویسد:
کویی است کوچک، بیشتر مردم آن جا اعیان و بزرگان می باشند و از برزن های باغمیشه است. شش کلان را به دفتر « درب ری » نویسند. 
به قول نادر میرزا، برزن های ششگلان هر چه بالاست از چشمه حسن پادشاه و هر چه در سواحل رود است از ینگی چشمه شش کلان است.
این چشمه ملک اغنیا و اعاظم و گردش آن شانزده شبانه روز است و آب آن به توسط قنات دیگر لبریز شاهزاده است.
این قنات را نواب نصرة الدوله به سال ۱۲۷۰ از هجرت که به آذربایجان حکمران بود احداث و حفر نمود.
آبی وافر دارد و اکنون مالک آن چند صیرفي (صراف ) است و به ماسوره و نوبه بفروشند و بیشتر برزن های ششکلان و بسیاری از کوی سرخاب را سیراب سازد.
نام این محله در بعضی از کتب قدیم از جمله روضات الجنان کربلایی تبریزی شش گیلان آمده و دولتخانه کهنه و تکیه درویش لاغری در آنجا بوده است.
به مناسبت اینکه این محل اعیان نشین بوده عمارتی عالی نیز در آن ساخته بودند. اعتمادالسلطنه می نویسد: از عمارات غير سلطانی در تبریز یکی عمارت عزیزخان سردار کل است که در محله شش کلان واقع و در زیبایی از روی حقیقت اولین عمارت شهر است.
تولد شاعر نامدار تاریخ شعر و ادب ایران و آذربایجان در محله ششگلان به این محله اعتبار خاصی بخشیده است.
پروین اعتصامی این بزرگ بانوی شعر معاصر ایران، زاده و پرورده شهر تبریز است.
وی در ۲۵ اسفند ماه ۱۲۸۵ شمسی در یک خانواده اصیل آذربایجانی در محله ششگلان تبریز پا به عرصه وجود گذاشت.
این شاعره نامدار، در سالی چشم به جهان گشود که در همان سال بر اثر مجاهدات ملت ایران فرمان مشروطیت صادر شده بود و در آن روزها، مردمان شهر زادگاهش تبریز، خود را برای رویارویی با استبداد آماده می کردند.
در این راستا، برای تأسیس نهادهای دموکراتیک، بسط آزادی و استقرار حاکمیت قانون، شب و روز در حال مجاهدت بودند و بالاخره بر اثر کودتای محمدعلی شاه و سقوط مجلس شورای ملی در دوم تیر ماه ۷ ماه ۱۲۸۷ شمسی، تبریز قهرمان به پا می خیزد و پس از ۱۱ ماه نبردهای بی امان و رهایی بخش، آزادی نوپا و مشروطیت را از نابودی حتمی نجات می دهد.
پروین در چنین حال و هوایی در یک خانوادۂ ادب دوست و معارف پرور رشد می یابد.
ابوالفتح اعتصامی برادر خانم پروین، در دیباچه مجموعه اشعار و دیوان وی در چاپ پنجم به سال ۱۳۴۱ شمسی از شاعر بزرگ و نامدار آذربایجان استاد محمد تقی ملک الشعرای بهار، چنین آورده است:
پروین در حجر تربیت پدر دانشمند و فاضل خود یوسف اعتصامی آشتیانی (اعتصام الملک) پرورش یافته، فارسی و عربی، و ادبیات این دو زبان را از آموزگاران خصوصی در خانه فرا گرفته و زبان انگلیسی را در تهران در مدرسه امریکایی دختران تحصیل کرده و دور آن را به پایان رسانیده است.

 

 

 

 

 

در این مدت اشتغال، ساختن دیوانی با این همه زیبایی ها و با این آب و رنگ دلفریب، خاصه با این یک دستی و فصاحت و روانی کار مردان فارغ البال نیست، تا چه رسد به مخدره ای که کمتر از درس و بحث فارغ بوده و شاید مشاغل خانوادگی بسیاری نیز داشته است.
در ایران که کان سخن و فرهنگ است اگر شاعرانی از قشر مردان پیدا شده اند که مایه حیرتند جای تعجب نیست، اما تاکنون شاعری از جنس زن که دارای این قریحه و استعداد باشد و با این توانایی و طی مقدمات تتبع و تحقیق اشعاری چنین نغز و نیکو بسراید از نوادر محسوب و جای بسی تعجب و شایسته هزاران تمجید و تحسین است.
پروین اعتصامی به تمام شرایط شاعری عمل کرده است.
اگر احیانا به قول نظامی عروضی، ۱۲ هزار بیت شعر از اساتید حفظ نداشته باشد باز به قدری که وی را بتوان با کلمات و اصطلاحات و امثال متقدمین تا درجه ای که ضرورت دارد آشنا خواند، آشنا است.
 

پروین در سال ۱۳۱۳ شمسی با پسر عموی خود ازدواج و در سال ۱۳۱۴ طلاق گرفت.
در سال ۱۳۱۵ وزارت معارف ایران، نشان درجه سه علمی را برای پروین فرستاد. پروین با این پیام که شایسته تر از من بسیارند، نشان را پس فرستاد.
این شاعر گرانقدر ایران و آذربایجان در 16 فروردین 1320 وفات یافت و در شهر قم در مقبره خانوادگی، کنار مزار پدرش به خاک سپرده شد.


انتهای پیام/