لزوم بهبود وضعیت نامطلوب تغذیه ای فضای سبزشهری تبریز

عدم تغذیه مطلوب گیاهی در فضای سبزی شهر تبریز باعث شده که در اکثر نمونه برداری های صورت گرفته  از برگ در درختان در پارک های عمده مشکلات عدیده تغذیه ای نظیر نیتروژن فسفر پتاسیم وروی وآنهن ومنگنز به طور محسوس ومعنی مشاهده گردد.این مشکلات تغذیه ای عمدتا به خاطر ماهیت خاکهای موجود در فضای سبزی تبریز و از طرف دیگر نبود مدیریت مطلوب وبهینه کوددهی وتغذیه گیاهی در مجموعه می باشد.
کمبود   آب   و رطوبت  هوا  همراه  با  افزایش  دمای  هوا  علاوه  بر  کاهش جذب  عناصرغذایی  مانند  نیتروژن  و  فسفر  موجب  افزایش غلظت  املاح  محلول  خاک  در  اثر  کمبود  آب  و  تبخیر  و تعرق   زیاد   گیاه،   خاک   و   همچنین   نمک   پاشی   زمستانه، موجب  افزایش  حلالیت  آهک  موجود  در  خاک  شده  که ضمن  کاهش  حلالیت  فسفر  در  خاک  و  رسوب  آن  با  یون های  محلول  کلسیم  شده،  و  به  طبع  آن  اکثر درختان فضای سبز  که گیاهی حساس به آهک است میتواند تنش جدی دیده و به رشد گیاه آسیب وارد شود وما این عوارض را به عینه در فضای سبز تبریز مشاهده می کنیم.
با  افزایش  شوری  خاک  در  اثر نمک  پاشی  یخبندان  زمستانه،  قدرت  یونی  محلول  خاک افزایش   یافته   و   در   نتیجه   ضریب   فعالیت   املاح   محلول حاویCaکاهش  یافته  که  جهت  جبران  آن  میزان  حلالیت املاح   حاوی   کلسیم   از   جمله   آهک   افزایش   مییابد   که موجب   افزایش   تنش   حاصل   از   حضور   آهک   در   خاک خواهد شد.
در برخی از درختان فضای سبز شهری باید از روش چالکود استفاده کنیم. روش چالکود، شکل خاصی از جایگذاری موضعی کودهای آلی و شیمیایی در خاک میباشد. چالکود زمستانه باعث آماده شدن کود در زیر خاک برای استفادة درخت در اول فصل رشد گیاه میباشد. به دلیل حضور آهک فعال در خاکهای آهکی، زیادی بیکربنات در آبهای آبیاری، کمی مواد آلی، مصرف غیر صحیح (پخش سطحی) کود در سایه انداز درختان، کمی تحرک اکثر کودهای مصرفی بخصوص کودهای فسفاته و ریز مغذی ها و عدم رعایت مصرف بهینه کود و آب، درختان عمدتاً دچار انواع کمبودها خواهند شد.  راندمان و کارآیی مصرف کود در روش چالکود به مراتب بیشتر از روش پخش سطحی کود میباشد. از مزایای دیگر این روش میتوان به قابلیت جذب بهتر کود توسط ریشه، تهویه بهتر و نیز نفوذ بهتر آب از طریق چاله های اطراف ریشه درخت اشاره کرد.در قسمت عمده ای از فضای سبز شهری بعلت محدودیت مساحت مورد نیاز امکان چالکود مهیا نبوده وباید از روشهای دیگری نظیر برگ پاشی یا تزریق کود استفاده نمود. انتخاب کود مناسب برای هر گیاه خاص بسیار مهم است؛ چراکه مدل های خاصی از گیاهان، درختان و درختچه ها نیازهای غذایی بسیار خاصی دارند که کاملا متفاوت از درختچه ها و بوته های زینتی و ساده تر است.
چون در سیستم مدیریتی فضای سبز تبریز اعتقادی به خرد جمعی دیده نمی لذا معلوم نیست نحوه مصرف کود در سیستم به چگونه می باشد از هزار برند کودی موجود در بازار به چه صورت وبا کدام فرمول کودی استفاده می شود؟در حالیکه شهر متعلق به همه هست وهمه در قبال آن احساس مسولیت می نمایند ونباید محیط هایی که در اختیار عموم مردم هست به صورت متمرکز اداره گردد.
اقدامات نمایشی مثل کشت گسترده درختان بدون توجه به شرایط اقلیمی وآب وخاک منطقه دردی از فضای سبز شهری تبریز درمان نمی کند مهمتر از کاشت نگهداری صحیح واصولی گونه های کشت شده در فضای سبز شهری می باشد.بعنوان مثال وقتی با استمرار وحاکمیت تنش سرما مواجه می شویم برای جلوگیری از یخ زدگی پوشش گیاهی موجود درفضای سبز از ترکیبات پتاسیم واسید آمینه استفاده نمایم .امید است با تغییر نگرش اساسی مدیران واهمیت وتوجه به خرد جمعی وتجربیات محققین ذیربط وخودداری از تمرکز گرایی شاهد شکوفایی در این زمینه باشیم.

احمد بایبوردی/ عضو هیات علمی
انتهای پیام/