انجام طرح غربالگری بانوان باردار یک ضرورت است / سوءاستفاده برخی افراد از طرح غربالگری

به گزارش نصر، دکتر "مرتضی بنیادی"، دکترای ژنتیک انسانی و هضو هیئت علمی ژنتیک دانشگاه تبریز، در گفتگو با خبرنگار نصر با تاکید بر ضرورت انجام غربالگری در بانوان باردار، گفت: تا 15 سال گذشته انجام غربالگری مسئله جدی و ضروری محسوب نمی شد، اما طی جلسات بسیار مستمری که در دانشگاه علوم پزشکی تبریز با حضور رییس وقت بیمارستان و همچنین رییس سازمان بهزیستی استان و متخصصین مربوطه برگزار شد، طبق آمار پزشکان اجتماعی حاضر در جلسات مذکور، مشخص شد که بیماری های مادرزادی دارای شیوع بیشتری در جامعه هستند و درصد کودکانی که با معلولیت به دنیا می آیند بسیار بیشتر است که تنها راه پیشگیری از آن غربالگری اعلام شد.

 

وی افزود: غربالگری در خانواده ها می تواند در حالت های متفاوت باشد: خانواده های عمومی و خانواده های دارای مشکلات ژنتیکی؛ خانواده های عمومی، آن دسته از خانواده هایی که در اقوام نزدیک آنان مشکل خاصی در تولد نوزادان وجود ندارد و در غربالگری نیز مشخص می شود که آیا مشکل خاص و یا ناهنجاری کروموزومی در جنین وجود دارد یا نه.
بنیادی ادامه داد: گروه دوم، خانواده هایی که در بستگان درجه یک آنان یا اعضای فامیل مشکلات ژنتیکی وجود دارد؛ که در این گروه انجام طرح غربالگری ضرورت بیشتری پیدا می کند و با تحت نظر قرار گرفتن در طی دوران حاملگی، اگر تشخیص داده شود که جنین دارای مشکلات خاصی است اقدام به سقط می شود.

وی اظهار داشت: از جمله بیماری های ژنتیکی، عقب ماندگی ذهنی یا کم خونی بتاتالاسمی است که از روی نوع موتاسیون در جنین می توان آن را تشخیص داد؛ اگر احتمال ابتلای جنین به ناهنجاری های کروموزومی بیشتر از یک درصد باشد و در کاریوتایپ هم تایید شود، مجوز سقط جنین صادر می شود.

نگهداری بچه معلول بسیار سخت است
بنیادی با بیان این که نگهداری بچه معلول بسیار سخت است، ادامه داد: اگر انجام غربالگری برای بانوان باردار ممنوع شود، شوک بزرگی به خانواده ها وارد می شود، مخصوصا برای خانواده هایی که امید به دنیا آوردن فرزند سالم دارند، ولی موقع دنیا آمدن فرزند، با فرزندی معلول مواجه می شوند.
وی افزود: عده ای که مخالف انجام غربالگری بانوان باردار هستند، ادعا دارند با انجام غربالگری از بین 100 خانم باردار، تنها پنج جنین با مشکلات ژنتیکی تشخیص داده می شوند؛ اما در صورت تولد این پنج جنین معلول، هم بهزیستی و هم جامعه متحمل هزینه های فراوان مالی می شوند. به عنوان مثال، کلی فرزند معلول دارای بیماری ناشناخته، از طرف سازمان بهزیستی برای توالی یابی کل ژنوم معرفی می شوند که هزینه انجام هرکدام از آن ها، 10 میلیون تومان می شود؛ که می بینیم سازمان بهزیستی برای مشخص شدن بیماری این کودکان چقدر هزینه می کند.

 

سوءاستفاده برخی افراد از طرح غربالگری
متخصص ژنتیک انسانی به سوءاستفاده برخی از افراد از مشکلات دیگران برای کسب درآمد خود اشاره کرد و اذعان داشت: لزوم انجام غربالگری بانوان باردار، باید از ابعاد متفاوت و به صورت منطقی بررسی شود و جلوی سوءاستفاده برخی از افراد و درآمدزایی آنان گرفته شود و حالتی اتخاذ شود که جامعه دچار صدمه نشود.
وی افزود: غربالگری باید به صورت علمی و دارای برنامه مشخصی انجام شود؛ نه آن که هر خانم باردارچندین بار به سونوگرافی و آزمایشات مختلف و... فرستاده شود که با سوءاستفاده های افراد مختلف، شرایط بدتر شد؛ اما برای جلوگیری از سوءاستفاده افراد سودجو، زمان مشخصی برای انجام سونوگرافی و آزمایشات بانوان باردار مشخص شود.
عضو هیئت علمی ژنتیک دانشگاه تبریز ادامه داد: به عنوان مثال در خانواده ای که بیمار سندرم داون دارد یا خانمی که در سن بالای 38 سال باردار می شود و همچنین خانواده ای که دارای معلولیت ذهنی و جسمی و... هستند، باید آزمایش ژنتیک و کاریوتایپ انجام دهد.  

 

وی به ریسک غربالگری برای بانوان باردار اشاره کرد و اذعان داشت: سونوگرافی یا اخذ نمونه از مادر باردار هیچ گونه عوارضی برای مادر باردار ندارد و در آمنیوسنتز نیز تا 5 درصد احتمال سقط جنین وجود دارد که  این مورد هم با رضایت پدر و مادر انجام می شود.
وی با بیان این که احتمال خطا در تمامی آزمایشات وجود دارد، اظهار داشت: در غربالگری نیز احتمال خطا وجود دارد و امکان دارد جنین سالم را بیمار و جنین بیمار را سالم تشخیص دهد، بنابراین هیچ وقت با اتکا به نتایج غربالگری، مجوز سقط داده نمی شود و اگر در مراحل بعدی به طور قطع مشخص شود که جنین دارای ناهنجاری خاصی است، مجوز سقط تشخیص داده می شود.
انتهای پیام/