دستاوردهای بخش کشاورزی آذربایجان شرقی در طول ۴۲ سال گذشته/
از انجام اولین برق رسانی به چاههای کشاورزی تا افزایش ۲۲۴ درصدی تولید محصولات
نصر: آذربایجان شرقی در طول ۴۲ سال گذشته شاهد پیشرفتهای بسیاری در حوزه کشاورزی بوده و دستاوردهای مهمی از انجام اولین برق رسانی به چاههای کشاورزی گرفته تا افزایش ۲۲۴ درصدی تولید محصولات کشاورزی در این استان تحقق بخشیده است.
به گزارش نصر، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در خصوص فعالیتهای جهاد سازندگی پیش از تاسیس جهاد کشاورزی، گفت: وزارت جهاد سازندگی از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۸۱ در راستای سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی برای تحقق اهدافی چون عدالت اجتماعی، محرومیتزدایی، کاستن فاصله شهر و روستا و ... فعالیتهای خود را سازماندهی کرده بود.
وی افزود: بر همین مبنا، روستاها جایگاه ویژهای در نظام برنامهریزی کشور داشته و اعتبارات عمرانی روستاها که در زمان پیش از انقلاب اسلامی تنها ۹ درصد کل اعتبارات را شامل میشد، به ۶۲ درصد افزایش یافت و در پرتو شعار "حمایت از اقشار محروم جامعه" و نیل به خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی، تغییر چهره نواحی روستایی و عمران آبادانی در آنها نسبت به سالهای پیش از انقلاب اسلامی از اهمیت بیشتری برخوردار شد.
وی در خصوص فعالیتهای عمرانی جهادسازندگی نیز گفت: از جمله اقدامات اصلی عمران روستایی جهاد سازندگی میتوان به تامین آب شرب مورد نیاز روستاییان، توسعه و بازسازی شبکههای آب آشامیدنی، ساماندهی راههای روستایی، برق رسانی به مناطق روستایی، بهسازی محیط روستایی، ایجاد زمینه و حمایت از سرمایهگذاریهای زیربنایی به منظور ایجاد فرصتهای شغلی جدید در واحدهای صنایع روستایی، انتخاب تکنولوژی مناسب صحیح صنایع روستایی و ... اشاره کرد.
وی در خصوص وضعیت تغییر روستاهای استان، ادامه داد: پیش از انقلاب، طول راه شوسه در روستاهای استان بالغ بر ۴۴۴ کیلومتر بود اما در پایان سال ۱۳۸۱ و با تلاش جهادگران سازندگی به ۶۷۳۹ کیلومتر رسید؛ همچنین تا پایان سال ۱۳۸۱ طول راه آسفالت روستایی که تا قبل از انقلاب وجود نداشت به ۶۳۱۱ کیلومتر افزایش یافت.
وی با بیان اینکه پیش از انقلاب، تعداد روستاهای دارای برق استان بالغ بر ۱۳۳ روستا بود، گفت: این تعداد روستا که نسبت به کل روستاهای استان رقم ناچیزی را شامل میشود، تا پایان سال ۱۳۸۱ با برق رسانی به مناطق روستایی به ۲۲۱۷ روستا یعنی ۹۸ درصد کل روستاهای استان رسید و در تامین برق پمپهای آب چاههای کشاورزی نیز ۲۰۲۲ مورد از چاههای کشاورزی برق دار شدند، در حالی که قبل از انقلاب این رقم صفر بود.
وی افزود: پیش از انقلاب، تنها ۲۸۰ روستای استان به آب آشامیدنی مناسب دسترسی داشتند در حالی که تا پایان سال ۱۳۸۱ در ۱۶۶۰ روستا، خانوارهای روستایی به آب آشامیدنی دسترسی پیدا کردند.
وی با اشاره به افزایش میزان تولیدات محصولات کشاورزی استان در طول ۴۲ سال گذشته، گفت: میزان کل تولیدات محصولات کشاورزی استان با افزایش ۲۲۴ درصدی همراه بوده و از رقم یک میلیون و ۴۸۱ هزار و ۱۱۹ تن محصول در سال ۱۳۵۷ به میزان چهار میلیون و ۸۰۰ هزار تن در سال ۹۸ رسیده و در حال افزایش است.
کاهش ۱۴ درصدی سطح زیرکشت محصولات زراعی با وجود افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی تولید
وی در خصوص وضعیت بهره وری بخش کشاورزی استان نیز اظهار کرد: در طول ۴۲ سال بعد از انقلاب، تولید محصولات زراعی با وجود کاهش ۱۴ درصدی سطح زیر کشت اراضی اما افزایش تولید بیش از ۱۰۰ درصدی داشته است.
وی، خرید تضمینی محصول گندم، افزایش عمر خرید محصول، افزایش زیرساختها، افزایش تولید بذور اصلاح شده، تهیه و توزیع کودهای شیمیایی و سموم موردنیاز، توسعه اجرای عملیات کشاورزی حفاظتی، بیمه آبیاری اراضی، توسعه مکانیزاسیون و توسعه آموزشهای اصول فنی کشاورزی را از جمله راهکارهای مهم جهادکشاورزی برای افزایش بهره وری دانست.
خرید تضمینی بیش از ۵۰ درصد کل گندم استان
وی افزود: خرید تضمینی محصولات کشاورزی مازاد بر مصرف کشاورزان، پیش از انقلاب وجود نداشت ولی طی سالهای اخیر این رقم به طور میانگین به بیش از ۵۰ درصد کل محصول تولیدی گندم استان رسیده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص افزایش توزیع بذر در میان کشاورزان استان، گفت: در این راستا اقدام به معرفی ارقام جدید در کنار بهره وری از ظرفیت بخش خصوصی کردیم؛ همچنین زیرساختهای شبکه توزیع بذر استان ایجاد شده و واردات بذور نسل اول موردنیاز کشور در کنار اطلاع رسانی و ترویج توسط مروجین کشاورزی، تسهیل شده است.
وی در خصوص اهمیت سیستم آبیاری مدرن بخش کشاورزی، گفت: سیستمهای نوین آبیاری به دلیل صرفهجویی در میزان مصرف آب و افزایش بهره وری به میزان ۵۵ تا ۹۵ درصد در روشهای مختلف آبیاری نوین و نیز کاهش هزینهها، جلوگیری از ایجاد هرزآبها و ... اعمال عمق آبیاری کم و قابلیت تنظیم، یکی از روشهای مفید آبیاری محسوب میشوند.
وی افزود: در این راستا وسعت اراضی دارای شبکههای آبیاری و زهکشی مدرن و اراضی تحت پوشش آبیاری تحت فشار که تا سال ۵۷ بالغ بر صفر کیلومتر بود، در سال ۹۸، بیش از ۴۸ هزار کیلومتر اراضی دارای زهکشی مدرن و ۶۳ هزار کیلومتر اراضی تحت پوشش آبیاری تحت فشار شدهاند.
وی با بیان اینکه سطح زیر کشت اراضی باغی استان در سال ۵۷ نزدیک به ۴۰ هزار هکتار بود، گفت: اما این رقم در سال ۱۳۹۸ با افزایش ۱۷۳ درصدی به بیش از ۱۸۰ هزار هکتار رسیده است و تولید محصولات باغی نیز با افزایش ۷۹۴ درصدی همراه بوده و از میزان ۱۱۵ هزار تن در سال ۵۷ اکنون به یک میلیون و ۲۹ هزار تن افزایش یافته است.
تولید گیاهان دارویی استان ۴۸۲۸ درصد رشد داشته است
وی متذکر شد: بیشترین میزان افزایش تولید محصول باغی استان نیز شامل گیاهان دارویی است که با افزایش ۴۸۲۸ درصدی تولید از ۸۰ تن در زمان پیش از انقلاب اکنون به ۳۹ هزار تن رسیده است. محصول سیب نیز در جایگاه بعدی قرار داشته و جزو محصولات باغی پیشرو در تولید استان است، به طوری که این میوه در سالهای پیش از انقلاب به میزان ۲۳ هزار تن در استان تولید میشد اما اکنون با افزایش ۲۳۲۹ درصدی، میتوانیم ۵۶۲ هزار تن سیب تولید کنیم.
وی در خصوص وضعیت استان در خصوص تاسیس گلخانهها، اظهار کرد: تعداد واحدهای گلخانهای استان که در سال ۵۷ تنها چهار واحد را شامل میشد، تاسیس آن در سالهای پس از انقلاب در دستور کار جهاد کشاورزی قرار گرفته و در نهایت با افزایش ۷۰۰۰ درصدی، ۲۸۱ واحد گلخانه در سال ۹۸ در استان وجود داشته است.
وی ادامه داد: مساحت این واحدها نیز از یک هکتار به ۲۲۰ هکتار رسیده که با این روند توسعه کشت گلخانهای، ضمن توسعه زمینه صادرات و اشتغال، زمینه تنظیم بازار برخی از محصولات سبزی و صیفی در غیر فصل زراعی در استان فراهم شده و از این طریق محصولی نزدیک به ۱۰ برابر کشت جالیزی در اختیار بهره برداران قرار میگیرد.
وی با اشاره به افزایش ۲۰۸ درصدی میزان تولیدات دامی و افزایش ۴۴ درصدی واحدهای دامی استان، بیان کرد: تولید گوشت سفید استان نیز با افزایش ۷۸۳ درصدی، تولید تخم مرغ با افزایش ۷۱۰ درصدی و تولید عسل با افزایش ۱۲۰۵ درصدی همراه بوده است.
وی با اشاره به عملکرد بخش شیالات استان در دوره ۴۲ ساله پیروزی انقلاب اسلامی، اظهار کرد: فعالیتهای شیلاتی استان از سال ۱۳۷۲ و با تشکیل اداره کل شیلات منطقه یک به مرکزیت آذربایجان شرقی با شدت بالایی رو به توسعه بوده و اقدامات مهمی در این راستا انجام گرفته است.
وی تشریح کرد: اقداماتی چون توسعه آبزی پروری با استفاده از آب کشاورزان به صورت دومنظوره، توسعه در حاشیه رودخانههای دائمی، سوق دادن مزارع سنتی به سمت مکانیزه شدن، مهندسی مجدد سازهها، کاهش ریسک تولید، افزایش بهرهوری آب، تولید محصولات فرآوری شده آبزیان، ایجاد صنایع تولید خوراک آبزیان و ... از جمله کارهای مهم جهاد کشاورزی در راستای توسعه آبزی پروری در منطقهای به دور از دریا بوده است.
تغییر سرانه مصرف آبزیان در استان از ۱۴۴ گرم به ۷ کیلوگرم
وی افزود: تولید ماهی در آبهای داخلی استان، قبل از انقلاب تنها نزدیک به یک درصد و شامل ۲۰ تن میشد، ولی اکنون آبزی پروری در استان با رشد سالانه بین ۱۴ تا ۱۵ درصد همراه بوده و به مرز تولید ۶۸۱۲ تن در سال ۹۸ رسیده و سرانه مصرف آبزیان در استان از ۱۴۴ گرم در سال ۷۶ نزدیک به هفت کیلوگرم در سال ۹۸ افزایش داشته است.
وی ادامه داد: تولید ماهیان زینتی در اوایل تشکیل شیلات استان بیشتر به صورت خانگی و تفریحی بود ولی اکنون این تولید به بیش از ۶.۲ میلیون قطعه انواع ماهی زینتی در تعداد ۳۴ مزرعه رسیده و حتی علاوه بر استانهای دیگر به کشورهای ارمنستان، عراق و جمهوری آذربایجان نیز ماهیهای خود را صادر میکنیم.
وی با اشاره به نگاه ویژه جهاد سازندگی و جهاد کشاورزی به بحث ترویج کشاورزی، گفت: در نظام نوین ترویج کشاورزی که در دوران پس از انقلاب به وجود آمده است، با ایجاد سیستم مروجین شبکه پهنه بندی روستاهای استان در ۲۱ شهرستان و ۷۰ مرکز، دفتر واحد جهاد کشاورزی با ۴۳۸ نفر مورد مروج مسئول پهنه مشغول به فعالیت هستند.
وی ادامه داد: این کارشناسان پهنه، مسئولیت توسعه کشاورزی در ۳۰۲۰ آبادی و هدایت بیش از ۳۲۰ هزار بهره بردار کشاورزی استان را بر عهده گرفتهاند؛ همچنین در این راستا انتخاب و آموزش زنان تسهیل گر روستایی، ایجاد صندوقهای اعتباری خرد زنان روستایی و شروع فعالیت تعداد ۸۸ شرکت خدمات مشاورههای فنی مهندسی کشاورزی نیز از جمله اقدامات مهم در راستای ترویج کشاورزی بوده است.
وی بیان کرد: فرآوری محصولات کشاورزی در زمان پیش از انقلاب نیز بسیار ناچیز بود ولی اکنون تعداد واحدهای صنایع تبدیلی و غذایی استان به ۷۸۰ واحد و ظرفیت فرآوری آنها به ۴.۸ میلیون تن رسیده است.
وی در خصوص وضعیت مکانیزاسیون کشاورزی استان نیز اظهار کرد: وضعیت ماشین آلات کشاورزی استان در طول ۴۲ سال بعد از انقلاب بسیار مطلوب تر بوده و رقم تعداد تراکتور مزارع کشاورزی ۴۸۹ درصد و تعداد کمباینها ۵۶۴ درصد افزایش یافته است؛ همچنین ضریب مکانیزاسیون استان نیز از ۰.۳۱ در سال ۵۷ به ۲.۱۲ اسب بخار در هکتار در پایان سال ۹۸ یعنی (۴۸۷ درصد) افزایش داشته است.
انتهای پیام/
خبرگزاری ایرنا