مديريت شهري محلّه محور، گامي در جهت توسعه پايدار شهري

امروزه با رشد سريع و فزاينده ي شهرنشيني و افزايش وسعت شهرها، مديريت كلان شهريِ، با مشكلاتي روبرو شده است و با توجه به پيچيدگي و تنوع مشكلات شهري، ناهنجاري هاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي ، مشكلات محيط زيست شهري و ترافيك و ... مديريت شهري بايد رويكرد جديدي را در اين راستا در پيش گرفته و ارائه دهد.
يكي از كارآمدترين روش هاي مديريت شهري، كه امروزه مي تواند بسياري از موانع مديريتي را هموار ساخته و تسريع بخشد، مديريت محله محور در شهرهاست.
در گذشته، وجود فرهنگ مشاركت، مشورت و همفكري در حل مسائل و مشكلات محلات يكي از محورهاي اداره ي شهرها در كشور ما بوده است و  مردم براي تامين امنيت و توان افزايي خود و رفع مشكلات و كاهش آسيب هاي اجتماعي  از بزرگان و معتمدين محلات ياري مي گرفتند كه اين امر،يكي از ظرفيت هاي بزرگ در فرهنگ غني آذربايجان بوده است.
هرچند كه فرهنگ محله محوري امروزه نيازمند احيا و بازآفريني است، اما اين مهم از ديرباز مورد توجه شهروندان قرار گرفته است و هنوز هم در بعضي محلات شهر مي توان اين ديدگاه را در بزرگان و معتمدين محله ها ديد كه با بزرگ منشي و درايت بسياري از موانع موجود در محلات را با همراهي و همدلي هموار مي كنند.
محله ها به عنوان هويت اجتماعي و فرهنگي در شهرها، علاوه بر ابعاد كالبدي كه دارند، داراي ماهيت سنتي و هويت جمعي بوده و از عوامل كليدي توسعه ي محلي شهرهاي بزرگ نيز به شمار مي روند.
در ديدگاه محله محوري مديريت شهري، اداره ي بخشي از امكانات محله به ساكنين همان محله سپرده مي شود و مشاركت مردم در اين راه، از اهميت خاصي برخوردار است، چرا كه خودِ مردم به عنوان مصرف كنندگان اصلي خدمات، نسبت به پتانسيل ها و كاستي هاي موجود در محلاتِ خود، آگاهي بيشتري دارند و همواره مي توانند نقش گره گشايي داشته باشند.
راهبردهاي توسعه محله اي و اهميت محله محوري در مديريت شهري و شناسايي عوامل موثر در مشاركت مردم، در حقيقت از راهكارهاي توسعه ي پايدار اجتماعي محسوب مي شود.
محله محوري، يكي از راه هاي مناسب و مهم در بحث مراقبت ، نظارت و پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي در محلات شهري و همچنين نسخه ي فرهنگي قابل توجهي بر دردهاي اجتماعي شهروندان است.
جلب مشاركت مردم محله و ادغام اجتماعي در محلات، راه را براي توسعه هاي محله اي در شهرها هموار و مديريت شهري را در مسير رسيدن به اهداف اجتماعي و فرهنگي كمك مي كند.
تجربيات نشان داده است كه عدم مشاركت مردم در مديريت شهري، باعث تحميل زيان هاي زيادي بر شهر و شهروندان خواهد شد.
در بحث مشاركت اجتماعي هم، شهروندان با همكاري در امور محلات، علاوه بر تاثير مناسب و كاربردي، مي توانند در تقسيم مناسب منابع انساني و غير انساني تخصيص يافته هم تاثيرگذار باشند. امروزه با تغيير شكل زندگي هاي شهرنشيني، لزوم توجه بيشتر به فرهنگ عمومي  در محلات و حتي در مجتمع هاي مسكوني به عنوان نمادي از زندگي اجتماعي بيشتر حس مي شود.
هرچند تفاوت هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و ... در شكل گيري نوع مديريت محله اي شهرها موثر است، ولي در نهايت، ايجاد مديريت محله محور در شهرها مي تواند بسياري از سختي هاي اين روند را آسان تر سازد.

شبنم خداخواه - مشاور شهردار كلانشهر تبريز
انتهای پیام/