آذربایجان و تبریز مهد آزادی خواهی و مشروطه خواهی است / شیخ محمد خیابانی عالمی آگاه به زمان و مسائل روزگار بود / قیام شهید محمد خیابانی حلقه‌ی گمشده در تاریخ آذربایجان و تبریز است

به گزارش نصر، نشست تخصصی «نگاهی به دستاوردهای مطبوعاتی نهضت آزادیستان» با محوریت شهید شیخ محمد خیابانی در تالار خاقانی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور مسئولین برگزار شد.
ناصر صدقی، محمد عزیزی راد، زهرا کاظمی از پژوهشگران تاریخ جریان نهضت آزادیستان بودند که در این مراسم سخنرانی کردند.

نهضت آزادیستان رنگ و بوی نظامی نداشت
"محمد عزیزی راد" ضمن تقدیر از زحمات میرتاج الدینی اقدام وی را در راستای تلاش برای معرفی کردن شیخ شهید موثر دانست و افزود: شهید محمد خیابانی در نهایت مظلومیت به شهادت رسید، وی کسی بود که در حین ورود اسمعیل فضلی، با این‌که می‌توانست از خود دفاع کند ولی هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد.
وی با اشاره به این‌که نهضت آزادیستان، نهضتی سیاسی، اجتماعی، ادبی و غیرنظامی بود، گفت: این نهضت رنگ و بوی نظامی نداشت و حتی منتقدان شیخ را به دلیل غیرنظامی بودن این نهضت سرزنش می‌کردند.
عزیزی راد درباره یکی از دلایل اصلی به فراموش سپردن نهضت شیخ محمد خیابانی تصریح کرد: مخبرالسلطنه در دوره‌ی پهلوی صاحب مسئولیت شد و این امر بعد از شهادت شیخ، باعث فراموشی نهضت شیخ محمد خیابانی شد و کسی نتوانست به دستاوردهای نهضت آزادیستان پرداخت کند.
وی با اشاره به هدف نهضت آزادیستان گفت: وقتی شیخ شهید مشاهده کرد کسانی که به عنوان مشروطه خواه و نماینده‌ی مردم این مسئولیت را برعهده گرفته وهیچ توجهی به اصل موضوع ندارند، نهضت را آغاز کرد.
 پژوهشگر تاریخ مطبوعات با بیان این‌که شیخ محمد خیابانی کنش خوبی با اطرافیان خود داشت ولی برخورد خوبی با منتقدان خود نداشت، گفت: با مطالعه‌ی مطالب دوران شیخ محمد خیابانی می‌توانیم درس‌هایی از آن دوره کسب کنیم.

قیام شهید محمد خیابانی حلقه‌ی گمشده در تاریخ آذربایجان و تبریز است
در ادامه این نشست تخصصی "ناصر صدقی" با اشاره به اینکه بعد از انقلاب به جریان نهضت شیخ محمد خیابانی توجهی نشده است، گفت: مشروطه در سه مرحله اتفاق افتاد و در هرمرحله آذربایجان جزو اولین‌ها بود، با صدرو فرمان مشروطه توسط مظفرالدین شاه و با توجه به ولیعهدنشین بودن تبریز، نقش مشروطه خواهان تبریز پررنگ ترشد.
وی با بیان این‌که قیام شهید محمد خیابانی حلقه‌ی گمشده در تاریخ آذربایجان و تبریز است، اظهار کرد: آثارجریان مشروطه از تبریز و آذربایجان به سایر شهرهای ایران نیز کشیده شد.
وی با بیان این‌که با وقوع انقلاب روسیه در سال 1917، روس‌ها قشون خود را از تبریز عقب کشیدند، گفت: شیخ محمد خیابانی از تبریز و آذربایجان جریان مشروطه را آغاز کرد و در مقابل مخالفانی که با لباس مشروطه در تهران بودند، ایستاد و در نتیجه سومین جریان مشروطه خواهی را به راه انداخت.
وی با اشاره به شخصیت علمی شهید خیابانی گفت: شیخ محمد خیابانی به عنوان عالم دینی جوان در 41 سالگی به شهادت رسید و در 41 سالگی، علوم زیادی را کسب کرده بود، سخنرانی‌های زیادی از شیخ در روزنامه‌ی تجدد به چاپ رسید.
وی افزود: زمانی که از نهضت آزادیستان سخن گفته می‌شود، دو نظر متفاوت مطرح می‌شود که چرا شیخ محمد خیابانی نام ایالت آذربایجان را به آزادیستان تغییر داد.

آذربایجان و تبریز مهد آزادی خواهی و مشروطه خواهی است
وی ادامه داد: دولت مشیر الدوله، مخبر الدوله را به عنوان والی به آذربایجان فرستاد با فرستادن او، افراد زیادی در این دوره ضرباتی را به آذربایجان وارد کردند، وحتی مخبرالسلطنه ادعا کرد که شیخ محمد خیابانی تجزیه طلبی می‌طلبد و آزادیستان را به این مفهوم تعبیر کردند.
وی اضافه کرد: شیخ محمد خیابانی به صراحت گفت، آذربایجان و تبریز مهد آزادی خواهی و مشروطه خواهی است وبخش عمده‌ی قوانین مشروطه ایالتی بوده است.
صدقی با اشاره به روزنامه تجدد افزود: بخشی از رسالت روزنامه تجدد، ترویج ارزش‌های آزادی خواهی و مشروطه خواهی بود، همچنین آگاه سازی در جامعه، آموزش و تعلیم و تربیت، حقوق اجتماعی زنان و غیره بود.

باید حق و حقوق مردم را به درستی شناخت
در ادامه این نشست "زهرا کاظمی" استاد دانشگاه تبریز با اشاره به انتشار روزنامه تجدد گفت: همزمان با انتشار روزنامه‌ی تجدد، روند تغییر یافت و رسالت یک خبرنگار و روزنامه نگار به شکل متدهای روز به تحریر درآمد.
وی در این رابطه ادامه داد: روزنامه‌ی تجدد نسبت به سایر روزنامه‌ها در تداوم روشن فکری آذربایجان قلم می‌زد و شیخ محمد خیابانی همواره تاکید می‌کرد باید حق و حقوق مردم را به درستی شناخت.
زهرا کاظمی-مدرس دانشگاه تبریز با بیان این‌که شیخ محمد خیابانی، فرزند زمان خود بود اما دیدگاه او بسیار وسیع بود، گفت: مردم آمادگی فکری برای درک اندیشه‌های شیخ نداشتند علی رغم این‌که شیخ فردی روحانی بود و می‌توانست به راحتی با مردم ارتباط برقرار کند اما در مدت زمان کوتاه و با توجه به فضای التهاب دوره نتوانست این ارتباط را برقرار کند.

شیخ محمد خیابانی عالمی آگاه به زمان و مسائل روزگار بود
در پایان این نشست دبیر همایش ملی بزرگداشت شیخ محمد خیابانی با اشاره به شخصیت گسترده شیخ محمد خیابانی به شخصیت او در حوزه مطبوعات و ورزنامه نگاری اشاره کرد و افزود: ساختمان روزنامه‌ی تجدد نیز محلی برای تجمع مبارزان تبریز بود.
وی افزود: روزنامه‌ی تجدد در دوره‌ی شیخ محمد خیابانی محل انتشار افکار مبارزان تبریز و شیخ خیابانی بود.
"سید محمدرضا میرتاج الدینی" با اشاره به ثبت نطق های شیخ محمد خیابانی گفت: تمامی نطق‌های شیخ محمد خیابانی ترجمه و در روزنامه‌ی تجدد به چاپ می‌رسید.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو که در این نشست به صورت ویدئو کنفرانس حضور داشت با اشاره به سخنرانی های شهید خیابانی در مسجد کریم خان گفت: زمانیکه شیخ محمد خیابانی در مسجد کریم خان تبریز سخنرانی می‌کرد پای سخنرانی او بیش از هزاران نفر مردم جمع می‌شدند.
وی با اشاره به بی بصیرتی برخی افراد گفت: کسانی که در تاریخ نتوانسته‌اند کاری انجام دهند از بی بصیرتی بوده است، بی بصیرتی باعث می‌شود فرد حرکتی نکند یا منحرف شود، شیخ محمد خیابانی عالمی آگاه به زمان و مسائل روزگار بود و هیچ شبهه ای او را از مسیر صحیح خارج نمی‌کرد.
انتهای پیام/