به گزارش نصر، می نویسند و نقل است که در پایان عمر حکومت ساسانیان و زوال دین زرتشت در ایران، با تصرف ایران به دست اعراب مسلمان، در آن زمان در کل آذربایجان ۱۲۰۰ قلعه بود و در حوالی تبریز 50 قلعه و تبریز از کوه چرنداب تا کوه سرخاب ( عینالی ) بیشه و جنگل بود.
در محله چرنداب چهار قلعه بود در قرب یکدیگر چنانچه زنجیر بر اطراف آنها کشیده بودند و زنگ های عظیم به زنجیرها مترتب ساخته بودند که به شب اگر دزدی و کسی خواهد داخل بشود معلوم می شد و همه از حال یکدیگر واقف بودند.
قلعه سرخاب چهار عدد: گرآب ( گرو )، فرقانه، آهنین درو در غرب شهر هامان حصار، اسبيس آباد در حوالی سرخاب، اسکندره در اسکندان، قلعه بیو در مهرانرود و قلعه کلاغ، قلعه طوس، قلعه بهرام آباد در حوالی ده خوارقان....( آذرشهر )
چرنداب را در کتاب های تاریخی این چنین تعریف کرده اند:
از محلات قدیم تبریز است و در جنوب شهر قرار دارد از شمال به مهاد مهین ( میارمیار ) و از جنوب به تپه های یانیق داغ و از شرق به نوبر و از مغرب به محله لیلاوا محدود است.
این محله را چندین کوی و برزن است که معروفترین آنها، درویشلر، طوماس، عین الدوله، تاجرباشی، سیدلر، کرداوغلی، گورانلار، اسکولی لر، عزبدفترلر ...
این محله را ۱۳ مسجد است که معروفترین آنها مسجد خانم امامزاده و قانلی مسجد است که میدان و مرکز محله در جلوخان آنها است.
قنات های معروف چرنداب قنات حسین، میرزمان، سراج، سلطان، طوماس، هیبت، پهلوان، زعفرانچی بودند.
نادر میرزا در باره این محله می نویسد که چرنداب از کوی های دیرین تبریز است و نام آن را در کتاب ها برده اند به ویژه قبرستان آنجا را که شمس الدین صاحب ديوان بدانجا آسوده است. این کوی را که کدخدا حبیب اله خان است.
نادر میرزا در جای دیگر می نویسد: گورستان چرنداب مشهورترین مزارات در جنوب غربی شهر و مدفن بسیاری از وزرا و بزرگان است از جمله آن بزرگان قطب الدین محمود بن مسعود شیرازی، شمس الدین مظفر، ناصرالدین عبداله مشهور به قاضی بیضاوی و خواجه سلمان ساوجی، خواجه عبداله صیرفی و خواجه شمس الدين جوینی را بر می شمارد.
ابن الفوطی در تلخيص جمع الاداب آورده که قبور جمعی از خاندان جوینی در چرنداب است اینان در رباط شیخ فخرالدین ابوالفتح تبریزی در مقبرهای اختصاصی پهلوی یکدیگر مدفون شده اند.
اکنون در چرنداب زیارتگاهی است معروف به نام خانم امامزاده و در تاریخ اولاد اطهار آمده که چرنداب از محلات اصلی تبریز نیست بلکه از توابع محله نوبر و مهاد مهین بوده و دو چرنداب وجود داشته یکی چرنداب نوبر و دیگری چرنداب میارمیار.
انتهای پیام/