معرفی گل ارکیده گلدانی (گیاه ارکیده) و روش نگهداری از آن

جالب است بدانید بیش از 20 هزار نوع ارکیده در سراسر جهان وجود دارد و به جرات می‌توان گفت از نظر تنوع در صدر جدول گیاهان است.
وفق پذیری این گیاه با محیط‌های مختلف و همچنین فصل گلد‌هی طولانی آن باعث شده این گیاه به یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی و اداری تبدیل شود که جلوه‌ی خاصی به محیط اطراف می‌بخشد.
ارکیده روش مراقبت متفاوتی نسبت به اکثر گیاهان دارد و نگهداری گل ارکیده مقداری صبوری می خواهد اما شرایط نگهداری بعضی از گونه‌های آن مثل فالانوپسیس آسان تر است و می توانید آن را مثل بقیه ی گیاهان در منزل تان نگهداری کنید.
جهت خرید گل ارکیده و مشاهده قیمت ها می تواند به گل فروشی آنلاین گُل سِتان مراجعه نماید تا کمتر از 3 ساعت این گلهای زیبا در خانه شما باشد.

روش نگهداری گل ارکیده گلدانی
قبل از هر چیز شاید لازم باشد روش نگهداری گیاهان آپارتمانی را مطالعه کنید و سپس بدانید که گیاه ارکیده در حالت طبیعی در کشو‌‌رهای مانند مالزی و تایلند بر سر شاخه‌ها رشد می کند، پس می توان فهمید که گل ارکیده در حالت طبیعی در خاک نیست و رطوبت را از هوا و بارش‌های باران دریافت می کند.
و البته همانطور که از شرایط آب و هوایی زادگاهش پیداست این گیاه به رطوبت بالایی نیاز دارد.
از تمام این موارد می توان نتیجه گرفت که ارکیده را نباید در خاک عادی کاشت و خاک خاص خودش را می‌خواهد، نیاز به رطوبت و البته نور غیر مستقیم خوبی دارند.

خاک مناسب گیاه ارکیده
مهم ترین ویژگی خاک ارکیده این است که زهکشی مناسبی داشته باشد و آب به سرعت از آن عبور کند. دو نوع خاک برای گل ارکیده استفاده می شود: پوسته درخت (چیپس) و خزه درشت (ماس)
اگر خاک ارکیده پوسته درخت باشد، لازم است که سالی یک بار یا دوسال یک بار تعویض شود، چون بافت چوبی آن به مرور زمان خرد می شود و خاصیت زهکشی و خارج شدن آب را از دست می دهد.
برای عوض کردن خاک کافی است ارکیده را با دقت و به آرامی از گلدان بیرون آورید، خاک قبلی آن را دور بریزید و ریشه های پوسیده و سیاه شده را با قیچی ببرید. حالا گیاه را دوباره در گلدان بگذارید و خاک جدید را روی آن بریزید.
به عقیده ی پرورش دهندگان ارکیده، بهترین خاک برای این گیاه، پوسته درخت یا همان چیپس است.

آبیاری ارکیده
سوال متداولی که اکثر افراد می‌پرسند این است که چند وقت یک بار باید به گلدان ارکیده شان آب بدهند؟ این سوال اساسا اشتباه است چون دفعات آبیاری دقیقا بستگی به این دارد که گیاهتان چقدر آب نیاز دارد، مقدار رطوبت هوا، گرما و جریان هوای محیط زندگی آن چقدر است ونوع خاک آن چیست.
بگذارید راز مهمی را به شما بگوییم: اگر بخواهید طبق تقویم و دستور خاصی گیاهان تان را آبیاری کنید، قطعا گیاه شما از بین می‌رود.
پس جواب این سوال این است که گیاه را یک روز قبل از این که خاکش کاملا خشک شود، آبیاری کنید. خاکی که ارکیده در آن رشد می کند، یکی از عوامل مهم و تعیین کننده ی مقدار آبیاری است.
به عنوان قانون کلی می توانیم بگوییم اگر خاک گلدان، پوسته درخت است، لازم است هر 7 تا 10 روز یک بار به آن آب بدهید چون پوسته درخت آب را کم تر در خودش نگه می دارد و اگر آن را در خزه درشت می کارید هر 14 تا 21 روز یک بار آن را آبیاری کنید چون خزه مثل اسفنج عمل می کند و آب را مدت بیش تری در خودش نگه می دارد.
برای اینکه مقدار رطوبت خاک گلدان را بفهمید، با انگشتتان مقداری از خاک گلدان را بیرون آورید. آن را بین دو انگشتتان بمالید واین گونه متوجه می شوید که چه مقدار رطوبت دارد. البته با گذشت زمان و با توجه به شرایط محیطی منزل تان متوجه می شوید که گیاه ارکیده تان چه موقع به آبیاری نیاز دارد.
یکی از رایج ترین اشتباهات افراد در مورد ارکیده این است که آب زیادی به آن می دهند و ریشه‌ی ارکیده می‌پوسد و گیاه از بین می رود.
بهترین روش آبیاری ارکیده این است که آب تمامی سطح گلدان را آب بپوشاند و مقدار آن به اندازه‌ای باشد که آب اضافی از زیر آن بیرون بیاید. زهکشی گلدان هم نکته ی بسیار مهمی است؛ یعنی کف گلدان باید چند سوراخ داشته باشد که آب اضافی به راحتی از آن خارج شود.
شما می توانید برای تداعی هوای پر رطوبت مناطقی که ارکیده در آنجا به صورت خودرو رشد می کند، گل ارکیده را همراه خود به حمام ببرید تا در این فاصله گل ارکیده از رطوبت هوای داخل حمام نهایت استفاده را بکند!
البته توجه کنید اگر شما از آن دسته افراد هستید که هوای حمام را با آب خیلی داغ مانند سنا بخارداغ می کنید، گل ارکیده خود را به سنای بخار نبرید!

نحوه‌ی آبیاری گیاه ارکیده
ارکیده و رطوبت هوا
گیاه ارکیده رطوبت را دوست دارد و رطوبت هوای مورد نیاز ارکیده رطوبت هوایی شبیه به گلخانه است. پس سعی کنید که هوای محیط زندگی آن مرطوب باشد.
اگر نزدیک دریا زندگی می کنید و محیط زندگی تان رطوبت 40 تا 60 درصد دارد، نیازی به تامین رطوبت نیست. اما اگر در مناطق خشک تری زندگی می کنید،
برای تامین رطوبتش می توانید روزانه با اسپری آب به آن غبارپاشی کنید، هم چنین می توانید از دستگاه بخور سرد استفاده کنید و یا گلدان را در بستری از سنگریزه و آب بگذارید.
توجه کنید که کف گلدان و ریشه های گیاه باید با سنگریزه‌ها و رطوبت فاصله داشته باشد وگرنه رطوبت از سوراخ کف گلدان باعث می شود که ریشه‌ها بپوسند.

دما
گیاه ارکیده دمای 16 تا 24 درجه سانتیگراد یا دمای معتدل را بسیار دوست دارد. اگر می خواهید گل های ارکیده با کیفیت و بزرگ باشند، گلدان را در همین دما و در محیطی بگذارید که جریان هوای متوسط هم در آن وجود داشته باشد.
مثلا در اتاقی که پنجره دارد یا دستگاه تهویه هوا روشن است اما دقت کنید که ارکیده را مقابل باد کولر یا دستگاه تهویه هوا نگذارید و همچنین از گذاشتن آن در نزدیکی بخاری و شوفاژ و جریان هوای خیلی گرم یا سرد خودداری کنید.

کوددهی و غذارسانی
ارکیده حتما نیاز به کوددهی دارد چون خاک آن مواد مغذی گیاه را تامین نمی کنند.
پرورش دهندگان ارکیده برای کوددهی پیشنهاد می‌کنند که همیشه یک چهارم مقدار توصیه شده از کود محلول در آب را داخل آبی که به ارکیده می دهید، حل کنید و آن را آبیاری کنید. بدین ترتیب همیشه مقدار کمی کود به طور ثابت به گیاه می رسد و دیگر لازم نیست نگران کوددهی گیاهان تان باشید.

نور
ارکیده جای پرنور را دوست دارد اما نباید مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرد.
پنجره‌ها حتما باید پرده نازکی داشته باشند که آفتاب مستقیم به گیاه نتابد.
از آن جایی که در بیش تر خانه ها مقدار نور زیاد نیست، بهتر است ارکیده‌هایی انتخاب کنید که نور کم تری نیاز دارند.
اگر دوست دارید ارکیده ی گلدار را روی میزتان و دور از پنجره قرار بدهید، اشکالی ندارد اما به محض این که دوران گلدهی تمام شد، آن را به جای پرنورتری منتقل کنید.

مراقبت از ارکیده بعد از گلدهی
پیشنهاد می کنیم بعد از هر مرتبه گلدهی، خاک گلدان را عوض کنید.
کوددهی در زمان دوران استراحت گیاه باعث قوی شدن آن می‌شود و گل‌های دوره ی بعدی قوی و زیبا خواهند بود.
بعد از گل دهی شاخه ی گل خشک شده را از گیاه جدا کنید.
اگر این دستورالعمل ها را دنبال کنید، ارکیده بعد از 6 تا 9 ماه دوباره گل می‌دهد. اگر ارکیده گل نمی‌دهد، ممکن است علت آن یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
نور کم یا خیلی زیاد: مهم ترین دلیلی که ارکیده گل نمی‌دهد این است که نور کافی به آن نمی‌رسد.
دمای نامناسب
کود خیلی کم یا زیاد
آبیاری بیش از حد یا خیلی کم
گیاه شما نیاز به تعویض گلدان دارد.

گیاه ارکیده تا چه مدت زنده می ماند؟
اگر مراقبت کافی از گیاه ارکیده صورت بگیرد، می تواند سالها زنده بماند. چرخه ی رشد یک گیاه ارکیده شامل گل دهی که معمولا در فصل پاییز است، دوره ی استراحت و بعد گل دهی دوباره است. اگر از آن مراقبت کافی به عمل بیاید، این چرخه ی رشد هر چند ماه یک بار تکرار می شود.

گونه‌ای از ارکیده که به نگهداری زیاد احتیاج ندارند
ارکیده ی فلانوپسیس یا پروانه ای یکی از محبوب ترین ارکیده هاست. این ارکیده یک تا دوبار درسال گل می دهد و هر دوره ی گلدهی آن دو تا سه ماه طول می کشد.
ارکیده فلانوپسیس مثل بقیه ی گیاهان به آبیاری منظم و نور متوسط نیاز دارد. اگر بتوانید گیاهان ساده‌ی آپارتمانی مثل پتوس یا فیکوس را در منزل تان پرورش دهید، می توانید این ارکیده را هم در خانه تان نگه داری کنید.
دقت داشته باشید که گل ارکیده ی فلانوپسیس را نباید بیش از حد آبیاری کرد وگرنه از بین می‌روند اما از طرفی گیاهان آسانی برای پرورش هستند.
در مجموع در این مطلب سعی کردیم،از روش نگهداری گل ارکیده اطلاعات لازم را در اختیار شما گذاشته باشیم؛ اما چنانچه در حین خواندن، سوالی درباره گل ارکیده به ذهنتان رسیده است اما پاسخ آن را نیافته‌اید یا نیاز به مشاوره گیاه دارید، از طریق بخش نظرات زیر همین مطلب سوالات خود را با کارشناسان گُل‌سِتان درمیان بگذارید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهند.

دلیل پژمرده شدن گل ارکیده چیست؟
طبق تجربیات ما، گل ارکیده معمولا به 6 دلیل اصلی زیر دچار پژمردگی می‌شود

تغییرات محیطی
مسئله مهم در خرید ارکیده‌های در حال گلدهی، حساسیت بیشتر آنها به تغییرات محیطی است. شرایط محیطی گلخانه را در نظر بگیرید، جایی که نور، رطوبت، خاک و کوددهی به نحو احسن برای ارکیده فراهم شده است. قطعا آوردن گیاه از چنین محیطی به خانه شوک بزرگی به آن وارد خواهد کرد.
هرگز گلدان ارکیده در حال گلدهی را تعویض نکنید. از تمام انرژی خود برای تولید گلها استفاده کرده است و اکنون توانی برای تطبیق پذیری با بستر جدید ندارد. صبر کنید تا همه گلهایش بریزند، سپس گلدان را تعویض کنید.

تغییرات دمایی
تغییرات دمایی در دو حالت می‌تواند سبب پژمردگی گیاه شود:
اول اینکه اگر گیاه را در زمستان خریداری کرده اید، تفاوت دمایی بین گلخانه و ماشین تا خانه می‌تواند برای آن آزار دهنده باشد. پس سعی کنید دمای ماشین را نیز بالا برده و سریعا گیاه را به داخل خانه ببرید.
دوم اینکه قرار گرفتن در کنار دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی برای گیاه اصلا مطلوب نیست. سعی کنید در خانه آن را از جریان باد این دستگاه‌ها دور کنید.

تغییرات رطوبتی
علاوه بر تغییرات دمایی، تغییرات رطوبتی نیز برای گیاه مهم است. ارکیده گیاهی است که به رطوبت بالای محیط (حدال 40 درصد) نیاز دارد. پس بهتر است از دستگاه‌های افزاینده رطوبت هوا برای آن استفاده کنید. راه دیگر مرطوب کردن هوای اطرافش با اسپری کردن آب است. می‌توانید آن را در آَشپزخانه نیز قرار دهید، اگر نور خوبی در حمام دارید، آنجا هم مکان خوبی برای ارکیده خواهد بود.

آبیاری
اگر میزان رطوبت هوا مناسب بود، علت دیگر برای پژمردگی گیاه آبیاری کم است. اگر گیاه تشنه باشد، بلافاصله برگهای آن پژمرده خواهند شد و درخشش خود را از دست خواهند داد. به طور کلی گیاهان گلدار به آبیاری بیشتری نیاز دارند. پس از پایان گلدهی می‌توانید حجم آبیاری را کاهش دهید. اگر به نظر گیاه را به خوبی آبیاری می‌کنید، احتمالا زه کشی گلدان مناسب نیست و آب را بیش از حد سریع از خود عبور می‌دهد.

راز دوباره گل دادن گل ارکیده چیست؟
اگر به خوبی از ارکیده خود نگهداری کنید، باید حدود 6 الی 9 ماه بعد از پایان گلدهی مجددا شاهد رشد شکوفه‌های زیبا باشید. اما اگر ارکیده شما پس از این مدت گل نداد، به احتمال زیاد باید دلایل زیر را بررسی کنید:

عدم دریافت نور کافی
ارکیده باید در مکانی روشن، اما دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شود. اگر نمی‌توانید چنین شرایطی را برای آن فراهم کنید و یا مثلا می‌خواهید آن را بر روی میز یا کنار تخت خود قرار دهید، باید از لامپهای مخصوص رشد گیاه کمک بگیرید.

دریافت نور بیش از حد مورد نیاز
برخلاف بیشتر گیاهان، اگر ارکیده نور خورشید را به میزان زیاد دریافت کند، از بین خواهد رفت. نور مستقیم خورشید سبب سوختگی برگهای آن می‌شود. مطمئن شوید که ارکیده نور خورشید را به طور مستقیم دریافت نمی‌کند. اگر قصد دارید از لامپهای رشد استفاده کنید، حتما یک برنامه مناسب برای روشن کردن آن تدوین کنید؛ به صورتی که میزان دریافت نور توسط ارکیده برابر با مدت زمان روشنی خورشید باشد و نه بیشتر.

شرایط دمایی نامناسب
ارکیده به حضور در بازه دمایی 18 الی 23 درجه سانتی گراد نیاز دارد و نمی‌تواند نواسانات مداوم هوایی را تحمل کند. به همین علت توصیه می‌کنیم همیشه ارکیده را در داخل خانه نگهداری کنید.

کوددهی خیلی زیاد/کم
اگر ارکیده شما در خاک استریل شده و غیر ارگانیک کاشته شده است، نمی‌تواند تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از آن دریافت کند. بنابراین باید برای تقویت گیاه، از کود استفاده کنید. پیشنهاد ما این است که برای گل ارکیده، از کودهای فاقد اوره استفاده کنید.

آبیاری خیلی کم
همانطور که آبیاری بیش از حد می‌تواند گیاه را از بین ببرد، آبیاری خیلی کم نیز اثرات منفی بر رشد ارکیده می‌گذارد. اگر برگهای ارکیده شما خشک به نظر می‌رسند، حتما گیاه را آبیاری کرده و بیش از پیش به آن توجه کنید.

غرقاب شدن گیاه
آبیاری بیش از حد، دلیل اصلی تکرار نشدن گلدهی ارکیده است. اگر متوجه پژمردگی برگها و یا قهوه‌ای شدن ریشه شدید، یعنی ارکیده بیش از حد مورد نیاز خود آب دریافت کرده است. در این حالت، قبل از آبیاری دوباره اجازه دهید ارکیده برای یک هفته خشک باقی بماند.

مناسب نبودن فصل برای گلدهی
برخلاف اغلب گل‌های باغچه‌ای، ارکیده در فصل پاییز بهتر شکوفه می‌دهد. بنابراین در فصل تابستان، ارکیده به مراقبت و توجه بسیار بیشتری برای گلدهی نیاز دارد.

نیاز گیاه به تعویض گلدان
هنگامی که ارکیده بیش از اندازه گلدان خود رشد کند، ریشه فشرده شده و فضای کافی برای تهویه هوا ندارد. برای اینکه تشخیص دهید آیا به تعویض گلدان نیازی هست یا خیر، باید به ریشه‌ بیشتر از برگها توجه کنید. اگر ریشه قهوه‌ای به نظر می‌رسید و یا در حال خارج شدن از زیر گلدان بود، وقت تعویض گلدان است.

علت مشکل و بیماری گل ارکیده چیست؟
رایج‌ترین بیماری گل ارکیده، عفونت‌های قارچی است. این عفونت می‌تواند به صورت فرو رفتگی، زنگ زدگی و ظاهر شدن حفراتی در سطح برگها پدیدار شود.
بیمار شدن ریشه و آسیب گلبرگ‌ها نیز از دیگر عوارض عفونتهای قارچی هستند. علاوه بر این، عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند سلامت گیاه ارکیده را به طرز چشمگیری کاهش دهند. برای درمان این مشکلات، تشخیص نوع بیماری گیاه بسیار مهم است.
به طور کلی برای درمان بیماری‌های قارچی، باید خاک را تعویض کرده و از زه کشی مناسب آن مطمئن شوید. قدم بعدی پیشگیری از تجمع قطرات آب بر سطح برگهاست. هوا باید به خوبی در محیط حضور گیاه جریان داشته باشد. فراموش نکنید که برگها و ساقه‌های درگیر را از گیاه جدا کنید.
برای درمان عفونت‌های باکتریایی نیز باید سطح برگها را از هرگونه رطوبت خشک کرده و بخش‌های آسیب دیده را جدا کنید. شاید لازم باشد کمی هیدروژن پراکسید نیز به گیاه اسپری کنید، قبل از اینکار با یک متخصص حوزه گیاهان مشورت کنید.

چگونه گل ارکیده را تکثیر کنیم؟
روش‌های مختلفی برای تکثیر کردن گل ارکیده وجود دارد. مانند قلمه زدن، تقسیم کردن، کاشت دانه و یا کاشت پیاز.
قلمه زدن ممکن است برای همه انواع ارکیده کار نکند. اما تقسیم کردن معمولا برای اغلب انواع ارکیده کارساز است و نوسانات کمتری نیز دارد.
برای این کار می‌توانید از ریشه (ریزوم) ارکیده استفاده کنید. به راحتی ریشه را از خاک خارج کرده و با احتیاط بخش مستقلی از آن را جدا کنید. بهتر است تمام گرد و خاک متصل به این بخش را به کمک یک محلول ضد قارچ تمیز کنید تا از ابتلای گیاه به بیماری‌های احتمالی جلوگیری شود. حال می‌توانید این بخش را در گلدانی با خاک تازه بکارید.
راه دیگر، استفاده از جوانه‌های موجود بر روی گیاه است. بعضی از انواع ارکیده، این جوانه‌ها را بر نوک ساقه‌های خود ایجاد می‌کنند. می‌توانید جوانه را به آرامی از گیاه مادر جدا کرده و در گلدانی دیگر بکارید. اگر این جوانه فاقد هرگونه ریشه بود، به آرامی بخش پایینی را کمی باز کرده تا به تولید ریشه کمک کنید. فقط مواظب باشید که به گیاه آسیب نزنید.
نکته مهم در این روش از تکثیر، همواره مرطوب نگه داشتن گلدان تازه است. آنها را در محیطی گرم و تقریبا تاریک قرار دهید. تابش نور مستقیم به گیاه جوان سبب سوختن آن خواهد شد.
پس از اینکه گیاه به خوبی در گلدان مستقر شد، می‌توانید آن را پیش سایر گلدان‌های خود ببرید.

چگونه به گل ارکیده آب بدهیم؟
یکی از اشتباهات در مورد گل ارکیده آبیاری بیش از حد آن است در واقع آبیاری باید به گونه ای باشد که آب به تمام قسمتهای ریشه برسد و وقتی سطح خاک خشک شد دوباره آبیاری شود و زه کشی گلدان باید مناسب باشد یعنی کف گلدان باید چند سوراخ داشته باشد که آب اضافی به راحتی از آن خارج شود. درست است گل ارکیده کم توقع است اما از خشکی و بی آبی بیزار است.

کدام مکان خانه برای قرار گرفتن گلدان ارکیده مناسب است؟
محل گلدان ارکیده نباید زیاد تاریک و در مقابل نور مستقیم خورشید باشد ، بهترین مکان، نزدیک پنجره های جنوبی و شرقی است که نور بهتری نسبت به سایر پنجره ها دارد. اگر برگ های ارکیده سبز روشن باید یعنی شرایط نور مناسب است و اگر برگ های آن سبز تیره باشد یعنی نور محیط کم است و باید جای گلدان را عوض کنید و اگر برگهای آن زرد یا قهوه ای باشد یعنی نور در محیط زیاد است.
انتهای پیام/