به گزارش نصر، قالا قاپوسی (درب قلعه) در روزگاری که خیابان های امام خمینی ( ره ) (پهلوی سابق)، فردوسی و شریعتی وجود نداشت قبل از سال ۱۳۰۰ هجری شمسی)، محله میارمیار تنها گذر مردم محله های چرنداب و لیلاوا و اهراب به سوی بازار بود.
در ابتدای محله میارمیار (چهارراه شریعتی) یکی از درهای هشتگانه شهر به نام قالا قاپیسی وجود داشت که امروزه این دروازه را به نام مهاد مهین نامیده اند.
نام اصلی "میارمیار، منار میان" بوده است.
مشخصات تاریخی محله میارمیار ( مهاد مهین ) در کتاب تاریخ تبریز تا پایان قرن نهم هجری چنین نوشته شده است این محله در مرکز شهر قرار دارد و مسیر بسیاری از خیابان های اصلی از آنجاست و بناهای اکثر ادارات دولتی در این محله واقع شده است.
نام این محله در وقفنامۂ مسجد جهانشاه « مهادمیان » آمده است . ( ۱ ) نادر میرزای قاجار نیز در باره این محله چنین می نویسد: ... این کوی را پیشینیان این روزگار « مهاد مهین » ( مهد بزرگان ) ، باستانیان « میارمیار » و اکنون بومیان تبریز میر میر » گویند و به دفتر همان مهاد مهین نویسند.
محل های آباد و بزرگ است مگر اینکه در این کوی ، روضات و بساتین کمتر باشد این کوی را برزنها است یک قسمت آن ارمنستان است سفرای دول فرنگ و عثمانی در این کوی باشند و اکنون در این شهر چهار دارالسفاره است.
اول از دولت عثمانی که مدیر آن را به زبان خود « باش شهبندر » گویند و امروزه علی بهجت نام دارد.
دوم سفارتخانه روسیه و رئیس آن « پطرف » نام دارد و جنرال کنسول است. سوم سفارتخانه انگلیس است و نام آن « ابت » است و ژنرال کنسول می باشد.
چهارم سفارت فرانسه است و این دولت، دوست دولت قدیم مملکت ماست او نیز ژنرال قونسول است نام او « برنه » و فارسی را نیکو داند.
عیسویان را معبد و کلیسای عالی در این مملکت است که خلیفه آن به اجازه و تعیین خلیفه بزرگ سلسله نصرانی از اوچ کلیسای ایروان آید و د ید و همه مسیحیان آذرآبادگان فرمان او برند. عیسویان اورمیه که آنجا مردم امریکا کلیسا بنیاد نهاده اند، مردم آمریکا را به مذهب کاری نیست همان که حامی دین مسیح اند... تجار فرنگ نیز ( قاطبه ) همه به کوی مهاد مهین ( میارمیار ) سرای دارند.
کدخدایی این کوی به وراثت است و دو کدخدای باشد یکی حبیب اله خان که برادر حاجی آقاخان قلعه بیگی و کدخدای اهل اسلام است و آن دیگر حاجی محمدتقی خان معروف به حاجی امیرخان فرزند قلعه بیگی رئیس شهربانی ) که او نیز کدخدای عیسویان است. »
نادر میرزا از قنات های این محله قنات آقاعلی را نام می برد و می نویسد: قنات آقاعلی را عم قلعه بیگی حفر نموده برای بستانی بانزهت که به سرای خود در کوی میارمیار داشت ... از برزنهای قدیم محله میارمیار محله قره داش ( سنگ سیاه ) بوده که در کتاب روضات الجنان چند بار نام آن آمده است، مسجد استادشاگرد در میان محله سنگ سیاه و چارسوی عربان واقع بوده و اکنون کوی و کوچه اردبیلی ها گویند . از آثار معروف مذهبی میارمیار مسجد و زیارتگاه دال ذال است.
انتهای محله میارمیار در قدیم به میدان هفت کچل ختم می شد که امروزه چهار راه تربیت - فردوسی است.
انتهای پیام/