تبریزیم (5) /
" منبع اوستی " محله ای در شمال تبریز
نصر: در این شماره از سلسله مطالب تبریزیم به معرفی یکی از محلات شمال تبریز با نام ثقه الاسلام شمالی یا منبع اوستی می پردازیم.
به گزارش نصر، چند محله بهم پیوسته در شمال شهر به اسامی خلیل آباد، کوثر و داداش آباد که مجموعا محله منبع را به وجود آورده اند.
در شهر تبریز در نامگذاری محلات که ممکن است قدیمی باشد یا جدید، مردم از آن نام ها استفاده کردند که به نوعی در معیشت و گذران زندگی خود اثر داشته و به قدری برای آن ها مهم و ارزشمند بوده است که حتی اسم محله و میدان و گذر و خیابان را به نام آن اثر نامگذاری کرده اند مثل دروازه های هشت گانه تبریز که نقش بسیار مهم در امنیت شهر داشت؛ چون گجیل قاپسی، سرخاب قاپسی، استانبول قاپسی و در نوشتن آدرس خود بین این دروازه ها هم اشاره کرده اند با بازارچه کره نی خانه که مشهور خاص و عام شهر است و امروزه بازارچه ای است در مرکز شهر و بسیار پررونق و پر از مشتری یا یخچال های قدیمی که مانند یخچال میرزا مهدی، یخچال میرزا صادق (صادقیه) که یخچال اوستی گویند یا وجود مساجد برای عبادت مردم مسلمان که خیلی خیلی در گفتارها و نوشتارها به مساجد اشاره شده است چون گوی مچید، جمعه مچید، رهلی مچید، آق مچید.
وحال به اصل مطلب اشاره شود که چگونه ساخت و احداث یک منبع آب در شمال شهر در دامنه عینالی داغی تا چه اندازه در زندگی روزمره مردم منطقه اثر داشته است که حتی تا امروز این منبع آب که سرنوشت خانواده ها از نظر گذران زندگی و بهداشت و راحتی به آن بستگی دارد کاملا ورد زبان همگان در شهر تبریز بوده، حتی در روی اتوبوس های شرکت واحد اتوبوسرانی تبریز و حومه، خط ۱۲۵ خط منبع آب است که می توانستند نام یک شخص را به نام خیابان یا میدان به جای منبع آب بکار برند که هرگز این کار را نکردند.
موقعیت مکانی و محلی منبع آب یا محله پرجمعیت شمال تبریز چنین است: تا سال ۱۳۴۲ که نظم نظام سنتی روستا بهم نخورده و مهاجرت روستاییان به شهرها آغاز نشده و اصلاحات ارضی در روستاها چندان شروع نشده بود، از سه راهی دوه چی به خیابان سرباز شهید امروزی رو به شمال تا دامنه عینالی خالی از خانه و مسکن بود و تمام این اراضی مثل محلات اسماعيل بقال یا محله قربانی جای کشت گندم و جو دیمی در این محله بود کسانی که 50 سال پیش به کوه عینالی می رفتند بایستی از وسط مزرعه گندم و جو می گذشتند و فقط بعدها در انتهای خیابان منتهی به منبع آب امروزی دره و زمین مسطحی بود که در ماه محرم آنجا شاخسی ( شاه حسین ) می رفتند و تنها یک قهوه خانه ساخته شد به نام «ميصير قهوه سی» و این قهوه خانه و یکی دو بنگاه ملکی سبب شد تا مردم روستاهای منطقه قره داغ و ایلات و عشایر ارسباران به کمک همین بنگاه ملکی با آسان ترین راه و مناسب ترین قیمت، قسمتی از اراضی بایر دامنه عینالی تا سه راهی دوه چی حتی به طور نسیه و قسطی خریدند و دسته دسته به شهر آمده برای خود خانه ساختند و مسئله حاشیه نشینی که بزرگترین مشکل امروزی و فردای شهر تبریز است و به مشکل می توان مسئله حاشیه نشینی را حل کرد به وجود آمد.
به هر حال محوطه امروزی منبع آب تبدیل به محله بزرگ و پرجمعیتی شد که برای گذران زندگی خود نیاز به آب داشتند و آب هم نه لوله کشی بود نه چشمه ای بود، نه رودخانه و چای ، بنابراین مردم محله منبع هر روز برای شکایت به مقامات به مرکز شهر می آمدند تا اینکه اداره آبیاری تصمیم گرفت پس از لوله کشی اصلی شهر از خیابان امام ( ره ) ( پهلوی سابق) از خیابان خاقانی انشعابی به سوی شمال شهر داده شود و در بالاترین نقطه دامنه عینالی منبعی ساختند و در سر هر گذر و کوچه بزرگ و میدان محله شیر برداشتی از آبیاری کار گذاشتند آنگاه که مردم از بردن آب شیر برداشت خسته شدند و تأمین آب شرب مردم به حد متعارف رسید آنگاه لوله کشی به منازل آغاز شد.
در محله منبع علاوه بر یک میدان عمومی سازمان و مرکز بهداشت تبریز ، دو واحد مدرسه و دبیرستان نیز احداث شد و امروزه از محلات پرجمعیت حاشیه شمالی شهر تبریز محله منبع است که ازدیاد جمعیت به خصوص مهاجرین روستایی سبب بروز مسائل اجتماعی فرهنگی در این منطقه می شود.
انتهای پیام/
نصر