از تراموای نمادین تبریز تا اتلاف سرمایه های شهر

خط پنج مترو تبریز که از آن با عنوان توسعه خط یک یاد می‌شود، قونقا را به راه آهن متصل می‌سازد. احیا مسیر قدیمی اولین تراموای ایران جزو اهداف این تفاهم نامه بوده است.
طراحی و اجرای پروژه خط پنج قطار شهری تبریز (توسط خط یک) به طول بالغ بر 10 کیلومتر (رفت و برگشت) با ۱۱ ایستگاه به صورت ای پی سی شامل طراحی و اجرا و تأمین تجهیزات و ناوگان مد نظر خواهد بود.
با توجه به مطرح شدن سیستم حمل و نقل شهری تراموا در تفاهم نامه اخیر ، بلحاظ وضعیت بحرانی اقتصاد کشور محدودیت هائی که این سیستم دارد بر آن شدم برای آگاهی مسئولین محترم شهری گزارشی از سیستم های حمل و نقل شهری را ارائه نمایم تا شاید بتوانیم با دید بازتری مطالعات حمل و نقل شهری را با توجه به شرایط مکانی و حجم انبوه مسافر در مسیر ، بررسی و سیستم حمل و نل شهری مناسب را اجرا و از هر گونه اجرای صرفا نمادین خودداری کنیم .
کارشناسان بر این باورند که سیستمی مناسب حمل و نقل شهری است که نه تنها کمک به کاهش ترافیک شهری نماید ،بلکه بلحاظ عدم آلودگی هوا و همخوانی با محیط زیست ، ظرفیت جابجائی  بالای انبوهی از مسافر با سرعت مناسب و ایمنی بالاو حتی نوع و اندازه قواره آن مد نظر قرار گیرد.
لازم به توضیح است که با توجه به ظرفیت پائین جابجائی مسافر توسط تراموا و سرعت کم آن در این مسیر بدلیل وجود تقاطعات زیاد و همچنین بدلیل محدودیت در مانور حرکتی نه تنها کمکی به رفع گرههای  ترافیکی در این مسیرنخواهد شد بلکه موجبات افزایش ترافیک نیز خواهد گردید.  
با بررسی و ارزیابی کلیه سیستم های ریلی موجود در شهر ها و بررسی ویژگیهای آنها مانند : ظرفیت جابجائی مسافر در ساعت در حالات مختلف، سرعت حداکثر ، سیستم سیگنالینگ، سیستم  ترمز، نحوه تغذیه برق ( ریل سوم ، بالاسری، باتری، ... ) و ....سیستم زیر ساخت (زیرزمینی(مترو)، همسطح( تراموا و LRT ، در ارتفاع( منو ریل))، امکانات ترکیب تعداد واگنها، عرض واگنها و .........با توجه به نیازها و شرایط ترافیکی و بهره برداری مختلف میتوان انواع سیستم ها را با توجه به نیاز با توجه به ویژگیهای هر کدام و بررسی نقاط قوت و ضعف و در نتیجه مقایسه انها  با توجه به شرایط مسیر عبوری و نیاز های شهری مناسب ترین را برای اجرا انتخاب نمود .

تراموا
ترامواها معمولا با ظرفیت جابجائی کمتر از 4000 مسافر در ساعت از شیب های معمول خیابانها توان عبور را داشته و از سرعت مناسبی هم بر خوردارند اما وجود تقاطع ها و پیروی از قوانین راهنمایی در سر چهارراهها و نبودن حفاظ در طول مسیر عبور آنها هم تصادفات را در بر داشته و هم با توقف در چهارراه از سرعت چندانی برخوردار نبود.
با فعالیت تراموا در ترافیک مخلوط احتمال تأخیر بیشتری توسط اختلال در مسیرش نسبت به BRT که قادر به مانور از اطراف مانع است دارد.
بدلیل محدودیت های تراموا با گذشت زمان مبادرت به ساخت مسیرهای حفاظت شده گردید و تعداد واگنها از یکی به دو و سه و چهار واگن افزایش یافت که این سیستم را (Light Rail Transit) LRT نامیدند.
 
LRT چيست؟

LRT يا Light Rail Transit ، قطار سبك شهري مي‌باشد كه متشكل از يك، دو يا سه واگن كه با نيروي برق در سيري كاملاً حفاظت شده يا نيمه حفاظت شده بصورت عموماً هم سطح، زيرزميني و يا بالاتر از سطح زمين (elevated) حركت مي‌كند و طبق استانداردهاي بين‌المللي، ظرفيت حمل اين نوع سيستم‌ها بين 4000 تا 12000 نفر مسافر در ساعت مي‌باشد. طرح هندسي اينگونه سيستم‌ها به نحوي است كه قطار سبك شهري را قادر مي‌سازد از قوسهاي با شعاع بسيار پايين (25 متر) و شيب و فرازهاي بسيار تند (6 درصد) به راحتي عبور كند.
سامانه LRT دارای مزایایی همچون گنجایش و ظرفیت بیشتر نسبت به , تراموا و BRT ، تکنولوژی بالاتر، متصل بودن به سیستم برق و عدم ایجاد آلودگی زیست محیطی و اشغال فضای کمتر است

لذا پیشنهاد می کنم در این وضعیت بد اقتصادی شهرداری محترم از احداث هر گونه پروژه صرفا نمادین خودداری نموده و قبل از هر گونه اقدامی مطالعات جامع ترافیکی شهر انجام  گرددتا پس از مشخص شدن نیاز های واقعی ، در مطالعات خود سیستمهای حمل و نقل ریلیLRT و یا مونوریل  را نیز مد نظر قرار داده مناسبترین سیستم حمل و نقل درون شهری را برای مسیر های مورد نیاز انتخاب و اجرا نماید.

دکتر هوشنگ پاکدل - معاون اسبق ساخت و توسعه راه آهن، بنادر و فرودگاه های وزارت راه و شهرسازی

انتهای پیام/