گزارش اختصاصی نصر/
آزادی قره باغ با گذشت بیش از ربع قرن اشغال
نصر: شب گذشته با امضای توافقنامه ای توسط "الهام علی اف" رئیس جمهوری آذربایجان، "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه و "نیکول پاشینیان" نخست وزیر ارمنستان، اشغال اراضی اسلام توسط ارمنستان پایان یافت و این سرزمین ها به صاحبان اصلی خود بازگشت.
به گزارش نصر، شب گذشته اعلام خبر امضای توافقنامه بین جمهوری آذربایجان، روسیه و ارمنستان که بر اساس آن ارمنستان با قبول شکست مجبور به پایان اشغال حدوداً سی ساله خود از اراضی اسلام شد، شادی و سرور مردم در شهرهای مختلف آذربایجان و خشم و اندوه مردم در ارمنستان را به همراه داشت.
اشغال قره باغ و مناطق اطراف آن
در بین سال های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ میلادی در زمان فروپاشی شوروی سابق با حمله ارمنستان به سرزمین های به رسمیت شناخته شده جمهوری آذربایجان توسط جامعه جهانی، ۲۰ درصد از سرزمین های جمهوری آذربایجان از جمله منطقه قره باغ کوهستانی و چندین شهرستان اطراف آن مثل فضولی، زنگیلان، جبراییل، خوجاوند، لاچین، قوبادلی و کلبجر توسط ارمنستان اشغال شد. نهایتاً در نتیجه این اشغال، جمهوری آذربایجان کنترل ۲۰ درصد از سرزمین های خود را از دست داد و مردم این مناطق مجبور به کوچ اجباری شدند.
نسل کشی و وحشیگری ارامنه هنگام اشغال اراضی اسلام
اشغالگران ارمنی در قره باغ و مناطق اطراف آن فجایع انسانی متعددی را علیه غیر نظامیان مسلمان آذربایجانی به بار آوردند که از جمله آن ها می توان به نسل کشی در "خوجالی" اشاره کرد. در شب ۲۶ فوریه سال ۱۹۹۲ میلادی اشغالگران ارمنی با حمله به شهر "خوجالی" در نزدیکی "خان کندی" نزدیک به ۷۰۰ نفر از جمله کودکان، زنان و افراد مسن و حتی نوزادانی که هنوز به دنیا نیامده بودند را به طور وحشیانه قتل عام کردند تا جایی که گفته می شود سربازان اشغالگر هنگام کشتن مردم در خوجالی مسابقه شکافتن شکم زنان باردار راه انداخته بودند.
تشکیل گروه مینسک و اقدامات ناموفق آن
در سال ١٩٩٢ میلادی با تشکیل گروه مینسک که سه کشور روسیه، آمریکا و فرانسه ریاست آن را بر عهده داشتند تلاش جامعه جهانی برای پایان دادن به اشغال ارمنستان آغاز شد ولی تلاش های این گروه در ۲۸ سال گذشته هیچ نتیجه ای نداشت.
طی سال ها روسای جمهوری آذربایجان و ارمنستان چندین بار با حضور میانجیگران گروه مینسک باهم دیدار کردند که این دیدارها هیچ نتیجه ملموسی نداشت و نهایتاً با روی کار آمدن نیکول پاشینیان در ارمنستان مذاکرات بین دو کشور تقریبا به طور کامل متوقف شد.
رفتارهای جنگ طلبانه پاشینیان
سخنان اشغالگرایانه پاشینیان مبنی بر این که قره باغ جزو ارمنستان است و برگزاری مراسم تحلیف رئیس جمهوری جعلی خودخوانده قره باغ کوهستانی با حضور خود نخست وزیر در شهر "شوشا" که آذربایجانی ها آن را مهد فرهنگ مردم این کشور می دانند و رقص و پایکوبی وی در حالت مست در آن مراسم، صبر جامعه آذربایجان را لبریز کرد و خشم همگان را بر انگیخت و به دنبال آن مذاکرات حل مسالمت آمیز این مناقشه تقریباً به طور کامل متوقف شد و افکار عمومی جمهوری آذربایجان امید حل صلح آمیز این موضوع را از دست دادند.
آغاز درگیری های جدید در منطقه و موفقیت ارتش جمهوری آذربایجان
حدود شش هفته پیش درگیری های جدید بین دو کشور در منطقه قره باغ شکل گرفت. در این درگیری ها جمهوری آذربایجان توانست با تجهیزات نظامی مدرن خود بسیاری از مناطق تحت اشغال را آزاد کند. نظامیان ارمنستان نیز با از دست دادن روحیه و شکست در جبهه جنگ اقدام به حمله به شهرهای جمهوری آذربایجان از جمله گنجه نمودند که طی آن ده ها نفر از غیر نظامیان کشته شدند. در ادامه این درگیری ها جمهوری آذربایجان توانست شهر استراتژیک شوشا را از اشغال ارمنستان آزاد کند.
امضای توافق نامه صلح و پایان اشغال اراضی اسلام
در ۴٧ اُمین روز از آغاز درگیری های اخیر بین دو کشور و پس از آزادسازی شهر شوشا در یکشنبه گذشته که نقطه عطف این عملیات محسوب می شد و در حالی که بازپس گیری دیگر مناطق اشغالی برای ارتش جمهوری آذربایجان چندان هم مشکل به نظر نمی رسید و شکست کامل نیروهای ارمنی در قره باغ اجتناب ناپذیر بود مقامات عالی رتبه سه کشور جمهوری آذربایجان، روسیه و ارمنستان توافق نامه مشترکی را برای خاتمه دادن به اشغال امضا کردند.
بر اساس این توافق نامه از ساعت دوازده شب گذشته (۱۰ نوامبر) به وقت مسکو درگیری های نظامی در منطقه قره باغ به طور کامل متوقف می شود. ارمنستان با ارائه جدول زمانبدی خروج نیروهای خود از مناطق اشغالی متعهد می شود در ٢۵ آبان (۱۵ نوامبر) شهرستان "کلبجر"، در ٣٠ آبان (۲۰ نوامبر) شهرستان آغدام و در یازدهم آذر (اول دسامبر) شهرستان لاچین را تخلیه و به اشغال این مناطق خاتمه دهد.
علاوه بر آن در این تعهدنامه آمده است: باید در خط مقدم جبهه در منطقه قره باغ کوهستانی و در امتداد جاده لاچین در قره باغ نیروهای حافظ صلح روسیه به مدت ۵ سال همزمان با خروج نیروهای ارمنی مستقر شوند. آوارگان جنگی تحت کنترل کمیسریای عالی سازمان ملل متحد در امور آوارگان به منطقه قره باغ کوهستانی و شهرستان های همجوار آن بازگردند. فعالیت مسیرهای حمل و نقل زمینی در منطقه و ایجاد مسیر ارتباط زمینی میان جمهوری آذربایجان و نخجوان از طریق خاک ارمنستان تحت کنترل نیروهای حافظ صلح از سر گرفته شود.
اعلام خبر امضای توافق نامه پایان اشغال قره باغ
الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان شب گذشته در سخنرانی تلویزیونی که در رابطه با امضای این توافق نامه انجام داد، گفت: نخجوان با تشکیل یک کریدور به خاک اصلی آذربایجان وصل خواهد شد و قره باغ هیچ استاتوسی (مختاریت) نخواهد داشت. برای قره باغ کوهستانی استقلال میخواستند، من خودمختاری را پیشنهاد کردم؛ اما قبول نکردند. الان دیگر خودمختاری نیز وجود نخواهد داشت.
با اعلام خبر امضای توافق نامه صلح و پایان اشغال سرزمین های جمهوری آذربایجان، مردم در شهرهای مختلف آذربایجان به خیابان ها آمدند و جشن پیروزی برگزار کردند.
نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان هم از طریق یکی از شبکه های اجتماعی با اعلام این خبر گفت: من بیانیه ای را با روسای جمهور روسیه و آذربایجان برای پایان دادن به جنگ قره باغ امضا کردم. این تصمیمی بسیار بسیار دشوار برای من بود.
به دنبال اعلام خبر شکست سیاست های اشغالگرایانه ارمنستان توسط پاشینیان، مردم در ایروان با هجوم به ساختمان نخست وزیری خواستار استعفای وی شدند.
برخی منابع خبری هم گزارش دادند پدافند موشکی جمهوری آذربایجان دو فروند موشک بالستیک ارمنستان را که به سمت باکو شلیک شده بود، رهگیری و منهدم کرد که شلیک موشک بالستیک در دقایق پایانی درگیری ها غیر از عجز و ناتوانی ارامنه نشان دهنده چیز دیگری نمی تواند باشد.
تلاش های تهران برای حل مناقشه قره باغ
با آغاز درگیری های اخیر در قره باغ، مقامات کشورمان تلاش های خود را برای پایان دادن به این درگیری ها افزایش دادند تا جایی که معاون وزیر امور خارجه کشورمان در زمانی که درگیری ها در جریان بود با هدف ارائه طرح پیشنهادی تهران برای خاتمه دادن به این جنگ، به دو کشور درگیر، ترکیه و روسیه سفر کرد. بر کسی پوشیده نیست که مقامات کشورمان در عالی ترین رتبه همیشه در بیانات خود در رابطه با مناقشه قره باغ، ارمنستان را اشغالگر دانسته و خواستار پایان اشغال اراضی اسلام توسط ارمنستان می شوند.
استقبال جمهوری اسلامی ایران از توافق نامه صلح قره باغ
وزارت امور خارجه کشورمان با انتشار بیانیه ای از این توافق نامه که منجر به آتش بس و توقف مخاصمات گردید استقبال کرده و آمادگی خود را برای کمک به استقرار نیروهای حافظ صلح روسیه در امتداد خطوط تماس بر اساس بندهای ۳و ۴ توافق آتش بس اعلام کرد.
انتهای پیام/
آیدین خطیبی