حلال هایی که زود حرام می شوند/ کرونا و افزایش 20 درصدی طلاق

به گزارش نصر، دختر جوانی توجهم را جلب می کند که همراه مادرش روی صندلی انتظار نشسته اند.
به طرفشان می روم و بعد از کسب اجازه، پای صحبت هایشان می نشینم:
"مریم. ک" دختری 23 ساله که در سن 19 سالگی نامزد می کند و بعد از گذشت تنها 9 ماه از نامزدیشان، اقدام به طلاق می کند؛ و الان سه سال است که این دختر جوان همچنان در انتظار طلاق و گرفتن مهریه و بازگشت به زندگی عادی اش است. وقتی از مریم علت طلاقش را می پرسم، در جواب می گوید: ما هیچ تفاهمی باهم نداشتیم، مادرش مدام در کارهای ما دخالت می کرد و نامزدم هم فقط طبق گفته مادرش عمل می کرد و بس؛ انگار نه انگار که من شریک زندگی اش بودم.
وی ادامه می دهد: من قبل از ازدواج هیچ گونه شناختی از وی نداشتم و وقتی هم به خواستگاریم آمد، هم خودم و هم خانواده ام موافقت کردیم؛ اما اگر عقل الانم را داشتم به هیچ وجه قبول نمی کردم،  چون غریبه بودند و هیچ گونه شناختی از خود یا خانواده اش نداشتم.
از مریم و مادرش خداحافظی کردم و رفتم آن سوی سالن که دختری تنها نشسته بود و منتظر پدرش. "سمیرا. ه" دختری 17 ساله که هنوز به سن قانونی نرسیده است، طلاق را تجربه می کند. وصلت سمیرا هم با نامزدش بیش از سه ماه دوام نیاورده و قبل از اینکه بخواهند زندگی مشترک خود را زیر یک سقف آغاز کنند، از هم جدا شده اند. اما این بار داماد غریبه نبوده است بلکه پسردایی مریم بود.
وقتی از سمیرا علت طلاق را جویا شدم، عدم تفاهم و ناسازگاری را علت اصلی طلاق می داند و می گوید: ما به هیچ وجه باهم دیگر تفاهم نداشتیم و از طرف دیگر، دخالت های گاه و بی گاه مادرش مرا به ستوه آورده بود. به همین خاطر تصمیم به جدایی گرفتیم که در اولین جلسه دادگاه با طلاقمان موافقت کردند و از هم جدا شدیم.
گزارش نصر حاکی از آن است که بررسی روند طلاق بین سال های 1370تا 1397 نشان می دهد که  میزان طلاق تا سال 1372 روند نزولی داشته است، اما این روند از سال 1373  با شیبی ملایم شروع به افزایش می کند، تا آنجایی که در طی 13 سال، در سال  1386  به  سه برابر می رسد؛ و متاسفانه شتاب طلاق از سال 1386 به بعد شیب شدید و تندی می گیرد تا اینکه در  سال 1396  و در طی 10 سال  6 برابر می شود.
همچنین بررسی و جمع بندی آمارهای طلاق و ازدواج که توسط سازمان های ذیربط ( وزارت بهداشت، ثبت و احوال و بهزیستی ) ارائه می شود، نشان می دهد که در سال ۱۳۸۷ به ازای هر ۸ ازدواج یک طلاق و در سال ۱۳۹۷ به ازای هر سه ازدواج یک طلاق اتفاق می افتد!


افزایش 30 درصدی میزان طلاق نسبت به سال گذشته
حکیمه حاج اوغلی، سرپرست دادگاه های خانواده دادگستری آذربایجان شرقی، با بیان اینکه میزان پرونده های ورودی به دادگاه خانواده شیب صعودی تندی دارد، در گفتگو با خبرنگار نصر می گوید: هر ساله میزان پرونده های ورودی به دادگاه خانواده نسبت به سال قبل افزایش چشمگیری پیدا می کند، که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 30 درصد افزایش داشته است.
حاجی اوغلی 90 درصد پرونده های ورودی به دادگاه خانواده را مربوط به پرونده های اختلاف زوجین می داند و تصریح می کند: اکثریت پرونده های ورودی به دادگاه خانواده را، پرونده های مربوط به طلاق تشکیل می دهند که بعد از آن پرونده های مربوط به مهریه، تمکین و... قرار دارند.
وی تعداد پرونده های مربوط به طلاق توافقی را دو برابر پرونده های مربوط به طلاق یک طرفه عنوان می کند و اذعان می دارد: در پرونده های طلاق یک طرفه، طلاق بنا به درخواست زوج یا زوجه است و آن دسته از طلاق هایی که مربوط به درخواست زوجه هستند بیشتر به دلیل عدم انجام وظایف از سوی مرد است که در سند ازدواج نیز قید شده است.
وی ادامه می دهد: از جمله این وظایف می توان به عدم پرداخت نفقه، اعتیاد مرد، سوء رفتار مرد، اختلالات روحی و روانی مرد یا ترک زندگی اشاره کرد.

شیوع کرونا میزان طلاق را 20 درصد افزایش داد
سرپرست دادگاه های خانواده دادگستری استان، همچنین به تاثیر کرونا بر افزایش طلاق در جامعه اشاره می کند و اظهار می دارد: از دست دادن شغل مرد خانواده و فشار اقتصادی ناشی از آن از طرف دیگر و افزایش ناسازگاری بین زوجین و مشکلات روحی و روانی ناشی از این امر از طرف دیگر، میزان پرونده های ورودی به دادگاه خانواده را 20 درصد افزایش داده است.
حاجی اوغلی به تاثیر نقش خانواده ها در روابط زوجین اشاره می کند و اذعان می دارد: نقش خانواده ها در این رابطه بسیار مهم است و بعضی وقت ها می بینیم که خانواده ها به جای اینکه بین جوانان صلح و آشتی برقرار کنند، ضمن جانبداری از فرزند خود، عروس یا داماد خود را اذیت کرده و به دنبال آن کار زوجین را به دادگاه خانواده می کشانند.
وی در ادامه به تبعات افزایش طلاق در جامعه اشاره می کند و می افزاید: افزایش روند صعودی طلاق تاثیر منفی بر امنیت جامعه دارد و طبق تحقیقات انجام شده، فرزندان طلاق سهم چشم گیری در میان مجرمان و بزهکاران دارند و از مشکلات بسیاری رنج می برند.
حاجی اوغلی ادامه می دهد: در شرایط کنونی جامعه، بزرگ کردن فرزند برای پدر و مادر، که هر دو فرزند را تحت نظارت خود دارند، کار بسیار سختی است؛ چه برسد به این که یکی از این دو نفر حذف شود و مسئولیت بزرگ کردن فرزند تنها بر دوش یکی از والدین باشد.

نیمی از طلاق ها در پنج سال اول زندگی اتفاق می افتند
دکتر وهاب اصل رحیمی، مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت آذربایجان شرقی، با اشاره به اینکه دوام و پایداری ازدواج، عامل مهم تحکیم خانواده است در گفتگو با خبرنگار نصر می گوید: دوام و پایداری ازدواج به عنوان یک عامل مهم در تحکیم، ثبات و اثر بخشی  خانواده قابل تامل و توجه است که متاسفانه این شاخص در جامعه ما در طی سال های اخیر وضعیت مناسبی ندارد، به طوری که 13.1 درصد طلاق ها در سال اول زندگی و بیش از  47.3 درصد طلاق ها نیز در محدوده پنج سال اول زندگی اتفاق می افتند. همچنین نزدیک به 20 درصد  طلاق ها نیز در بالای 10سال  از زندگی روی می دهد.
وی به دلایل افزایش طلاق در جامعه اشاره می کند و می افزاید: در این زمینه، ابعاد مختلفی را می توان در نظر گرفت و به عبارت دیگر موضوع را باید از جنبه های مختلف مورد بررسی و توجه قرار داد، مانند: عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، روانشناختی و تاثیر گذرهای تکنولوژی و تبادلات موجود در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی.

مشکلات اقتصادی و فرهنگی از عوامل طلاق
اصل رحیمی به مشکلات اقتصادی در افزایش آمار طلاق اشاره می کند و اظهار می دارد: به هر حال نوسانات شدید اقتصادی و تاثیرات آن بر فضای جامعه و خانواده ها مخصوصاً خانواده هایی که در دهک های پایین جامعه قرار گرفته اند و شغل و درآمد کافی نیز ندارند، موجب می شود تا در تامین نیازهای اساسی و مهم زندگی شان با مشکل مواجه گردند.
وی ادامه می دهد: به دنبال چنین وضعیتی و به دلیل فقدان مهارت مدیریت اقتصادی و مالی در خانواده و تفاوت دیدگاه زوجین، اختلاف در خانواده  مخصوصاً زوجین جوان ایجاد و چنانچه به موقع مدیریت نشود، خانواده را در مسیر شکاف و جدایی قرار می دهد.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت استان، بعد دیگر موثر بر طلاق زوجین را وجود تفاوت های فرهنگی مابین زوجین و خانواده های آنان می داند و خاطرنشان می کند: بعد دیگری که در طلاق می تواند موثر واقع شود، تفاوت فرهنگی زوجین و خانواده های طرفین است.
ظرفیت های فرهنگی خانواده های طرفین، مخصوصاً از نظر اعتقادی و رعایت مسائل مذهبی، نگاه به روابط و سلسله مراتب قدرت در خانواده، نقش های همسری و... هر کدام هم از بعد شناختی و هم از بعد رفتاری و هیجانی هر کدام می تواند به عنوان متنغییرهای پیش بینی در شکل گیری طلاق و یا دوام خانواده مورد توجه قرار گیرد، به عبارت ساده تر هم کُفو بودن و نزدیک بودن شرایط فرهنگی و اعتقادی و اخلاقی زوجین بسیار مهم است.


گزارش نصر حاکی از آن است که میزان طلاق در جامعه ما وضعیت مناسبی ندارد و روز به روز هم بدتر می شود. سیر افزایش طلاق تنها موضوع امسال یا سال گذشته نیست، بلکه مربوط به سال های پیش است که باید ریشه یابی شود و در جهت حل کوتاه مدت و دراز مدت آن برنامه ریزی مناسبی صورت بگیرد؛ در غیر اینصورت، با این اوضاع و با این آمارها که افزایش شیب تند طلاق را در جامعه نشان می دهد، تبعات آن تهدید بزرگی برای جامعه محسوب می شود و چون زنان به دلایلی در برابر طلاق آسیب پذیرتر از مردان هستند، این امر خصوصا برای بانوانی که مشکلات اقتصادی هم دارند، مشکلات بیشتری به همراه خواهد آورد.
از طرف دیگر، افزایش فرزند طلاق در جامعه نیز مشکل دیگری است که نیازمند توجه دستگاه های مربوطه می باشد. به نظر می رسد در بحث طلاق این فرزندان هستند که بیشترین آسیب را می بینند و طبق گفته روانشناسان، فرزندان طلاق مشکلات روحی و روانی متعددی پیدا می کنند، چرا که کودک از همان ابتدا برای رشد روح و روانش به هر دو والد خود نیاز دارد.
به نظر می رسد بهتر است دختر یا پسری که تصمیم به ازدواج می گیرد، به بلوغ کامل فکری رسیده باشد و ضمن شناخت بهتر از طرف مقابل، دقت کافی در انتخاب همسر آینده خود داشته باشد.
زوجین نیز بعد از ازدواج ضمن رعایت امانت داری و حفظ حقوق همسر خود، با افزایش روحیه انعطاف پذیر در خود، در مواقع بروز اختلاف، با انجام مذاکرات جهت رفع اختلافات و سوءتفاهمات با همسر خود اقدام کنند. هرچند که امر مقابله با طلاق علاوه بر خانواده ها توجه جدی مسئولین و دستگاه های مرتبط را نیز می طلبد.

گزارش از فاطمه قلی پور
انتهای پیام/