یادداشت/
کارکردهای سازمان تحقیقات کشاورزی
نصر: برخلاف تصور رایج ، سازمان تحقیقات کشاورزی تنها مسوول فعالیت های پژوهشی نیست این سازمان بزرگترین سازمان پژوهشی کشور بلکه خاورمیانه به شمار می آید که شش وظیفه اساسی شامل تحقیق، آموزش، ترویج کشاورزی، حفظ ذخایر ژنتیکی، تولید محصولات فناورانه و نظارت بر تولیدات را برعهده دارد.
بخش آموزش و ترویج تاثیر فوق العاده ای برای کشور دارد و ما می توانیم با سرمایه گذاری بیشتر در این دو مقوله، شاهد تحولی عظیم در تولید کشاورزی باشیم .
بخش كشاورزی با سهم 14 درصدی درتولید ناخالص داخلی با قیمتهای ثابت،سهم 23 درصدی در اشتغال، تأمین 80 درصد مواد غذایی مورد نیاز و 32 درصد صادرات غیرنفتی در اقتصاد ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
محور نبودن تحقیقات و نبود ارتباط و هماهنگی بین مراكز تحقیقاتی و مراكز پژوهش دانشگاهی نیز باعث شده است تا مراكز تحقیقاتی و دانشگاهی بدون هماهنگی با یكدیگر در فضای نبود یك مدیریت منسجم و یكپارچه تحقیقات كشاورزی، فعالیت های تحقیقاتی خود را برنامه ریزی و به پیش برند. نخستین گام در كاربردی كردن طرح های پژوهشی، تقویت زیرساخت های ایستگاه ها و مراكز تحقیقاتی به عنوان محل اتصال بدنه تحقیقات با بخش كشاورزی و ایجاد مراكز هاب (محور ارتباط بین بخش های مختلف كشاورزی و مراكز پژوهشی) در جهت ارتباط مستمر و بهتر مراكز پژوهشی با بهره برداران كشاورزی، صنعتگران (تقویت پیوندهای پیشین و پسین بخش كشاورزی با بخش های دیگر اقتصاد به منظور انتقال تكنولوژی مناسب در بخش كشاورزی و رونق بخش های مختلف اقتصاد از جمله بخش كشاورزی) و تشكل های كشاورزی به منظور بررسی مشكلات و چالش های پیش روی آنها ضروری است.
در حوزه تحقیقات می توان به ایجاد و توسعه فناوری های نوین در راستای بهبود چرخه تولید تا مصرف فرآورده های كشاورزی و منابع طبیعی، توسعه تحقیقات كاربردی جهت كاهش ضایعات و افزایش توان تولید محصولات سالم، تولید محصولات جدید و یا جایگزین، تولید محصولات با استفاده از شیوه های نوین تولید، حفاظت و پایداری منابع پایه و تولید، مدیریت صحیح منابع طبیعی و محیطی، استقرار نظام جامع كیفیت محصولی و منطقه ای در بخش كشاورزی و استفاده بهینه از منابع آب زیرزمینی و سطحی و مدیریت خشكسالی و همچنین، شناسایی، ثبت و اصلاح ذخایر ژنتیكی اشاره كرد.
محور کارهای پژوهشی درحوزه آبخیزداری از سال گذشته و در سال جاری به چهار بخش تقسیم میشود، که ساماندهی سطوح آبگیر برای تامین آب مورد نیاز باغات و اراضی زراعی در استان است. دومین بخش مورد بررسی بهرهوری از منابع آبی کوچک است، همانطور که میدانیم در کنار سدها و بندهای خاکی حتی سدهای بزرگ مخزنی امروزه در مناطق نیمه خشک باید توجه به آبهای زیرزمینی برای تامین آب اراضی کشاورزی و باغی است داشته باشیم.
لزوم پژوهش های مداوم تخصصی در کشاورزی (که تجربه نشان داده هیچ گاه موضوعی تک بعدی نبوده)، بکارگیری بهینه و اصولی منابع در برابر آنچه امروز برای غذا و اشتغال کشور تهدید به شمار می رود، مقابله با بیماری ها و آفاتی که روز به روز در برابر روش ها و داروها مقاوم تر می شوند، یافتن روش هایی برای نگهداری و استفاده درست از منابع طبیعی برای نسل های آینده و ...، پژوهش در علم-اقتصاد-فرهنگ-بازار و ... کشاورزی، تبدیل به امری حیاتی شده است.
از اهم وظایف مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی آذربایجان شرقی می توان به موارد ذیل اشاره نمود
پتانسیل یابی کشت محصولات مختلف زراعی و باغی درشرایط آب و هوایی استان.
فعالیت مستمر جهت معرفی ارقام اصلاح شده جدید و برتر درشرایط و مناطق مختلف استان.
مطالعه و تحقیق در زمینه خسارت های ناشی از تنش های زنده و غیر زنده وارد به گونه های گیاهی مختلف و حل مشکلات، مسائل زراعی و فیزیولوژیکی این گونه ها از جمله:
تعیین بهترین تاریخ کاشت، مناسب ترین تراکم بوته.
مناسب ترین روش و الگوی کاشت، داشت، میزان بذور مصرفی و … .
حفظ خلوص و تامین هسته های اولیه بذر و نهال محصولات مختلف زراعی و باغی.
اجرای طرح های مشترک با سایر بخش ها و واحدهای تحقیقاتی در زمینه های مختلف تغذیه، آبیاری، مکانیزاسیون،گیاهپزشکی و … .
شناسایی آفات و بیماری های مهم گیاهان زراعی، باغی و میزبانهای علف هرز آن در سیستم های زراعی مختلف.
تشکیل کلکسیون و مجموعه ایی از آفات، بیماریها و علفهای هرز استان (هرباریوم).
بررسی بیولوژی و بیواکولوژی آفات، بیماریها و علفهای هرز گیاهان.
جمع آوری و شناسایی دشمنان طبیعی آفات، بیماریهاو علفهای هرز قابل کاربردی درمبارزه بیولوژیک.
پیش آگاهی مربوط به آفات و بیماریهای محصولات زراعی به منظورکنترل و مبارزه به موقع با آنها.
بررسی، برنامه ریزی و تعیین کارائی طرق مختلف مبارزه با آفات، بیماریها و علفهای هرز و …. .
بررسی سموم شیمیایی یا بیولوژیک جدید به منظور جایگزینی سموم کم خطر و موثر در سیستم مبارزه تلفیقی با عوامل یاد شده و جلوگیری از مساله مقاومت آفات به سموم شیمیایی.
بررسی ترکیبات طبیعی به منظور جایگزینی آنها و حذف سموم شیمیایی.
همکاری در آزادسازی ارقام جدید و مقاوم به آفات، بیماریها و علفهای هرز.
پیگیری در حل مشکلات و مسایل گیاهپزشکی همکاران تحقیقاتی و بخشهای اجرایی.
ارایه خدمات علمی- آموزشی به سازمان نظام مهندسی، بخشهای اجرایی، درمانگاه های گیاهپزشکی و کشاورزان پیشرو و بهره بردار.
بررسی و تحقیق در مورد مسائل و توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار و روش های نوین آن.
ارزیابی راندمان های آبیاری و بررسی روش های افزایش عملکرد شبکه های آبیاری و زهکشی.
امکان استفاده از آب های نامتعارف درآبیاری تکمیلی محصولات زراعی.
کاربرد مدل های شبیه سازی در مدیریت آبیاری.
ارتقای بهره وری آب با استفاده از مدیریت های مختلف آبیاری
تهیه نقشه های رقومی حاصلخیزی خاک استان.
توصیه های کودی جهت محصولات زراعی و باغی.
تعیین حدودبحرانی عناصر جهت محصولات زراعی و باغی استان.
تعیین قابلیت و تناسب اراضی جهت محصولات زراعی استان.
حفظ تعادل اکوسیستم با نگرش مبتنی بر توسعه پایدار.
تقویت نقش تحقیقات منابع طبیعی در برنامه ریزیها و اهداف کمی از قبیل ؛ شناسایی و بررسی و تعیین ظرفیت های بالقوه و بالفعل عرصه های منابع طبیعی، تعیین مناسب ترین روشهای حفظ، احیاء و بهره برداری بهینه از عرصه های منابع طبیعی.
بررسی و انجام مطالعات درزمینه مرتع(اکولوژی، اگرونومی و بهره برداری، به نژادی و مرتع داری).
بررسی و تحقیق در خصوص فلورگیاهی استان و تشکیل هرباریوم.
مطالعه و تحقیق در زمینه گیاهان دارویی و فرآورده های فرعی منابع طبیعی.
مطالعه و تحقیق در راستای کنترل و مدیریت عوامل بیولوژیک (حفاظت و حمایت منابع طبیعی).
بررسی و تحقیق در خصوص صنوبر و درختان سریع الرشد.
تحقیق و پژوهش در زمینه جنگل کاری،جنگل شناسی، جنگلداری و بهره برداری، سیاست و اقتصاد جنگل.
شناسائی خصوصیات و ویژگیهای توده های دام بومی و ارایه راه کارهای مناسب به منظور حفظ آنها بعنوان بانک و ذخائر ژنی استان.
به گزینی،اصلاح نژاد، امکان پدیدآوری آمیخته های پربازده از توده های خالص موجود استان.
شناسایی منابع جدید استانی مواد غذایی قابل استفاده در تغذیه دام و طیور.
تعیین مناسبترین شیوه های نگهداری و عمل آوری ضایعات کشاورزی جهت خوراک دام و طیور.
پژوهش در پراکنش منطقه ای دام و طیور و زنبور عسل.
استفاده از روشهای علمی و عملی در افزایش بهبود کیفی و کمی تولیدات دامی استان.
پژوهش در زمینه معماری و کاربرد مواد و مصالح بومی در بهینه سازی جایگاه دام و طیور.
امید است این مرکز با حمایت مدیران فرهیخته استان به جایگاه واقعی و اصلی خویش بازگردد.
احمد بای بوردی
انتهای پیام/
نصر