پیک آنفولانزا در آذربایحان‌ شرقی

به گزارش نصر، دکتر احمدی در خصوص آمار ابتلا به آنفولانزا در تبریز و آذربایجان‌شرقی گفت: دانشگاه علوم پزشکی تبریز فعلا آمار دقیق و قابل استنادی منتشر نکرده اما مشاهدات حاکی از افزایش مراجعه بیماران به مراکز درمانی، چه به‌صورت سرپایی و چه موارد نیازمند بستری است. 
وی افزود: طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت، استان آذربایجان شرقی در مقایسه با میانگین کشوری در وضعیت بهتری قرار دارند و شیوع در آنها کمتر بوده است اما انتظار می‌رود طی روزهای آینده استان ما نیزمشابه سایر استان‌های کشور به سمت پیک آنفلوانزا حرکت کند و روند ابتلا افزایش یابد. چرا که بخشی از شیوع کمتر می‌تواند به دلیل تعطیلی ادارات و مدارس در روزهای اخیر به سبب آلودگی هوا باشد که عملاً از گردش ویروس جلوگیری کرده است. 
 دکتر احمدی ضمن اشاره به نقش موثر رعایت اصول بهداشتی گفت: ویروس آنفلوانزا عمدتاً از طریق انتقال استنشاقی منتشر می‌شود؛ یعنی ذرات معلق تنفسی که هنگام صحبت و سرفه  در هوا پخش می‌شوند و از طریق راه های تنفسی به افراد سالم می‌رسند.
بنابراین با پرهیز از حضور در مکان‌های پرتجمع، استفاده مستمر از ماسک، شست‌وشوی دست‌ها بلافاصله پس از ورود به منزل و همچنین خودداری از لمس صورت در خارج از خانه و رعایت دقیق بهداشت فردی می‌توان از انتقال ویروس جلوگیری کرد. 
وی در ادامه خواستار تقویت حس مسئولیت اجتماعی افراد شد و تأکید کرد:اگر فردی علائم آنفلوانزا دارد، حتما باید از ماسک استفاده کند و تماس خود را با گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران دارای بیماری‌ زمینه‌ای محدود کند. همچنین اگر کودکی مبتلا شد، بهتر است خانواده به مدت  دو تا پنج روز از زمان بروز علائم، از فرستادن او به مدرسه خودداری کند تا مانع انتقال بیماری به سایر دانش‌آموزان گردند. رعایت این مسئولیت اجتماعی می‌تواند در کاهش شیوع ویروس نقش بسیار مؤثری داشته باشد.
 
تفاوت آنفولانزا، سرماخوردگی و کووید 
این گزارش می افزاید؛ تمایز آنفولانزا، سرماخوردگی و حتی کووید در هنگام بیماری موضوع پرتردیدی برای افراد به نظر می‌آید بنابراین دکتر احمدی در پاسخ به سوال خبرنگار نصر در خصوص تفاوت علائم این بیماری‌ها گفت: علائم کلاسیک آنفلوانزا معمولاً به‌صورت ناگهانی بروز می‌کند و شامل تب، سردرد، بدن‌درد، گلودرد و سرفه است. این شروع ناگهانی یکی از ویژگی‌های مهم تمایز آنفلوانزا از سرماخوردگی‌های معمول و برخی سویه‌های کووید است. در آنفلوانزا معمولاً آبریزش بینی کمتر دیده می‌شود، در حالی که در سرماخوردگی‌ها و برخی انواع کووید، علائم به‌تدریج و آرام شروع می‌شود و آبریزش بینی شایع‌تر است. بنابراین اگر فردی به‌طور ناگهانی دچار تب، لرز، سردرد و درد شدید بدن شود، این الگو بیشتر به نفع آنفلوانزا است تا سرماخوردگی یا کووید.
 

وی تأثیر آلودگی امسال بر افزایش ابتلا به آنفولانزا را چنین توصیف کرد: مستند بر چندین مطالعه انجام یافته شیوع و شدت درگیری آنفلونزا در آلودگی هوا افزایش می یابد. می‌توان تصور کرد که کاهش بارندگی باعث ادامه یافتن آلودگی سطوح و گسترش بیماری‌ها شود. نکته مهم‌تر در این میان  شدت بیماری است که آلودگی هوا آن را افزایش می دهد، زیرا آلودگی نیز دستگاه تنفسی را تحت  تأثیر قرار می‌دهد و وقتی آلودگی و عفونت ویروسی هم‌زمان عمل می‌کنند، احتمال درگیری شدیدتر ریوی بالا می‌رود.
وی افزود: ویروس آنفلوانزا تقریباً هر ده سال یک‌بار دچار جهش می‌شود. آخرین اپیدمی گسترده در سال ۲۰۰۹ رخ داد و انتظار می‌رفت در ۲۰۱۹ نیز جهش جدیدی اتفاق بیفتد، اما هم‌زمانی آن با پاندمی کووید-۱۹ و رعایت گسترده پروتکل‌های بهداشتی عملاً مانع شکل‌گیری اپیدمی آنفلوانزا در ان زمان شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در نیمکره جنوبی که زمستان را پشت سر گذاشته اند سویه جدیدی از آنفلوانزای A با زیر سویه ی  H3N2 شایع بوده و اکنون همان سویه در کشور ما و بسیاری از نقاط جهان در حال گسترش است. بنابراین افزایش موارد و شدت درگیری‌های ریوی فقط نتیجه آلودگی هوا نیست، بلکه هم‌زمانی آلودگی، کاهش بارندگی و گردش یک سویه جدید و قدرتمندتر آنفلوانزا باعث تشدید وخامت شرایط شده است. 
این پزشک متخصص بیماری‌های داخلی مصرف آنتی‌بیوتیک را در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا بی‌نتیجه و باعث ایجاد مقاومت دارویی توصیف کرد و از شهروندان خواست تا از مصرف خودسرانه آنها پرهیز کنند. وی در مقابل از تأثیر به سزای استراحت، مصرف مایعات گرم، استفاده از مسکن‌هاییمانند استامینوفن و همچنین نوشیدنی‌هایی مانند  ترکیب چای عسل و آبلیمو برای کاهش علائم بیماری سخن گفت و افزود: در صورت لزوم به تجویز داروهای ضدویروس، مصرف دارو بهتر است حداکثر در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از شروع علائم آغاز گردد تا بیشترین اثربخشی را داشته باشد. بنابراین اگر فردی از گروه‌های پرخطر، علائم کلاسیک آنفلوانزا را تجربه کرد، لازم است بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرد تا در صورت نیاز درمان سریع شروع شود. 

نقش واکسن آنفولانزا
گزارش نصر حامی است؛ هم زمان با همه‌گیری کرونا و تولید واکسن، رواج عقاید ضدعلمی و ایجاد شبهه در مورد تأثیرات واکسیناسیون در جوامع قوت گرفت که همچنان ادامه‌ی این روند در جامعه هستیم. نظر دکتر احمدی را در این خصوص جویا شدیم: ابتدا ذکر این نکته ضروری است که گاه افراد تصور می‌کنند واکسن آنفولانزا باید از سرماخوردگی‌های معمولی هم جلوگیری کند، بنابراین به دلیل ابتلا به سرماخوردگی بعد از واکسیناسیون، در سال‌های بعد از تزریق آن صرف‌نظر می‌کنند، در حالی که این تصور اشتباه است.  واکسن تنها می‌تواند علائم آنفولانزا را تخفیف بدهد و از عوارض شدید آن جلوگیری کند. بنابراین طبیعی است که فرد پس از تزریق واکسن باز هم دچار سرماخوردگی‌های معمولی شود. 
نکته دوم درباره افرادی است که با واکسن مخالفت می‌کنند.
اثربخشی واکسن‌ها در کاهش عوارض بیماری‌ها جایگاه کاملاً ثابت شده و مستندی در علم دارد و بارها در تحقیقات مختلف اثبات شده است. واکسن‌ها در واقع نجات‌دهنده بوده‌اند. 
وی ادامه داد: کشتار گسترده‌ای که آنفولانزا در دهه‌ها و قرن‌های گذشته قبل واکسیناسیون ایجاد می‌کرد قابل انکار نیست، اما با برنامه‌های واکسیناسیون، این بیماری در دنیا کنترل شده و اپیدمی‌های بزرگ به شکل چشمگیری کاهش یافته‌اند. به یاد دارید که در ابتدای شیوع کرونا، وقتی هنوز واکسنی وجود نداشت، میزان مرگ‌ومیر چقدر بالا بود و بعد از ورود واکسن تا چه حد کاهش پیدا کرد.
دکتر احمدی خاطرنشان کرد: در مورد آنفولانزای امسال نیز، احتمالاً به دلیل واکسیناسیون بخشی از مردم، تاکنون تنها یک مورد مرگ گزارش شده که مربوط به سویه A  بوده و متأسفانه در استان هرمزگان رخ داده است. فعلاً مرگ‌ومیر قابل توجهی نداشته‌ایم، گرچه موارد بستری وجود داشته است. بنابراین بحث بی‌اثر بودن واکسن اساس علمی ندارد و کاملاً مردود است.
دکتر احمدی در خصوص عوارض بلندمدت این بیماری‌ها گفت: ویروس‌ها معمولاً یک دوره کوتاه بیماری ایجاد می‌کنند، بدن آن‌ها را از بین می‌برد و فرد به زندگی طبیعی برمی‌گردد. اما برخی ویروس‌ها می‌توانند عوارض پایدار ایجاد کنند. یکی از موارد شناخته‌ شده، خستگی‌های پساآنفولانزاست. در افراد مسن این خستگی‌ها می‌تواند تا حدود شش ماه بلکه بیشتر ادامه پیدا کند و بسیار آزاردهنده باشد، به‌طوری‌که فرد دچار ناتوانی می‌شود.
وی اضافه کرد: علاوه بر این، برخی عوارض ناشی از خود ویروس یا از عفونت‌های ثانویه دیده می‌شود؛ مانند ذات‌الریه ویروسیِ آنفولانزایی یا ذات‌الریه باکتریایی که بعد از آنفولانزا رخ می‌دهد. همچنین عوارضی مانند التهاب مغز، التهاب عضلات و سندرم گیلن‌باره از عوارض نادر اما بسیار خطرناک آنفولانزا هستند. چنین عوارضی می‌توانند میزان مرگ‌ومیر را افزایش دهند. 
وی وضعیت آموزش عمومی و آگاهی رسانی را نامطلوب خواند و افزود: زمانی که علم و منابع معتبر تضعیف می‌شوند، میدان برای افراد علم‌ستیز خالی می‌شود و آن‌ها جای متخصصان را می‌گیرند. کافی است به شبکه‌های اجتماعی نگاه کنید؛ محتوای ضدواکسن بسیار بیشتر دیده می‌شود تا تولیدات علمی درباره اهمیت واکسیناسیون. متأسفانه متخصصان این فضا را تا حدی به مخالفان علم واگذار کرده‌اند و این یک خطای بزرگ است.
وی همچنین با انتقاد از عدم انتشار منظم آمار به نقش سیاست‌گذاری‌های حوزه بهداشت و سلامت اشاره کرد و گفت: انتشار دقیق آمار و آموزش همگانی نقش بسیار مهمی در کنترل بیماری دارد. آنفولانزا می‌تواند خسارت‌های اقتصادی سنگینی وارد کند؛ در امریکا سالانه حدود ۸۷ میلیارد دلار خسارت به خاطر انفلونزا گزارش شده است. حتی اگر این رقم را برای ایران به نسبت جمعیت تعدیل کنیم، باز هم بار اقتصادی بسیار قابل توجهی خواهد بود.
دکتر احمدی در پایان لزوم تقویت ارتباط میان جامعه پزشکی و مردم را یادآور شد و گفت: این ارتباط، که ریشه‌ای تاریخی و حکیمانه دارد، به دلایل مختلف در سال‌های اخیر آسیب دیده است. اگر این رابطه مخدوش شود، افراد مغرض یا علم‌ستیز می‌توانند جای آن را پر کنند و سلامت جامعه را به خطر بیندازند.
نهادهای پزشکی، رسانه‌ها و متولیان سلامت باید به عنوان پل ارتباطی فعال عمل کنند تا اطلاعات علمی معتبر به مردم منتقل شود. این ارتباط دوسویه قطعاً موجب ارتقای سلامت عمومی و حفظ جان شهروندان خواهد شد. 

مصاحبه از سئویل محدث
انتهای پیام/