آذربایجان شرقی در مسیر تاب‌آوری آبی/ کاهش ۶۵ درصدی وابستگی به آب‌های سطح

به گزارش نصر، «ابراهیم سلیمانی» با اشاره به شرایط بحرانی منابع آبی کشور گفت: همه ما از خشکی سفره‌های زیرزمینی و کاهش منابع آبی آگاهیم. تغییر اقلیم و گسترش پدیده خشکسالی مسئله‌ای جهانی است و استان ما نیز از این چالش مستثنا نیست. به همین دلیل از همان ابتدای احساس بحران، پایش و رصد منابع آبی را آغاز کردیم و با همکاری استاندار و دستگاه‌های اجرایی، برنامه‌های مقابله‌ای را پیش بردیم.
وی افزود: در حال حاضر، در مسیر تأمین آب از خط زرینه‌رود، حدود ۱۲۰ روستا از این منبع منتفع هستند. در شهر بناب توانستیم بدون ایجاد مشکل، مصرف آب را ۴۵ لیتر در ثانیه کاهش دهیم و در مجموع ۵۰۰ لیتر در ثانیه از دبی زرینه‌رود کاسته و به سایر شهرهای نیازمند منتقل کرده‌ایم. هدف ما این است که هیچ شهروندی در تأمین مایه حیات دچار مشکل نشود.
سلیمانی با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته در زمینه زیرساخت‌های آبرسانی افزود:ر۴۰۰ کیلومتر لوله‌کشی در روستاها انجام گرفته است. علاوه بر تأمین آب، عدالت در توزیع نیز برای ما اولویت دارد. در تبریز شبکه هوشمندسازی در حال توسعه است و مدیران مناطق به‌صورت مستقیم درگیر این طرح‌اند. همچنین، طرح های جامع آبرسانی در تبریز به تصویب رسیده تا در آینده شاهد بروز مشکلات مشابه نباشیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی با اشاره به ارتقای کیفیت آب استان گفت: در سال جاری، استان ما با صعود ۴۵ پله‌ای در ارزیابی دفتر کنترل پایش کیفی، یکی از بهترین عملکردها را در کشور داشته است. این موفقیت حاصل تلاش جمعی کارشناسان و مدیران بخش‌های مختلف و دستگاه های اجرایی است.
وی درباره منابع آبی تبریز توضیح داد: آب تبریز از سه منبع سد نهند، زرینه‌رود و چاه‌ها تأمین می‌شود. خشکسالی وابستگی ما به آب‌های سطحی را به چالش کشید اما اکنون وابستگی به این منابع به حدود ۳۵ درصد کاهش یافته و این یعنی ۶۵ درصد از منابع ما به سمت پایداری بیشتر رفته است. هدف نهایی ما افزایش تاب‌آوری در برابر تغییرات اقلیمی است. 

پروژه‌ها و طرح‌های اجرایی
سلیمانی در ادامه به پروژه‌های تصفیه و آبرسانی اشاره کرد: در حال حاضر، هفت تصفیه‌خانه فاضلاب در سطح استان در حال اجراست. پروژه تصفیه‌خانه آذرشهر به مرحله نهایی رسیده و تا بیست روز آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. همچنین، تصفیه‌خانه آب ستارخان به قشلاقات کلیبر آبرسانی می‌کند و ۸۷ روستا از آن بهره‌مند خواهند شد. 
وی همچنین از نقش خیرین در توسعه آبرسانی یاد کرد: بنیاد حاج آقا ابراهیمی، که از وی به‌عنوان پدر خیرین آبرسانی یاد می‌شود، با ما تفاهم‌نامه‌هایی برای اجرای طرح‌های جهاد آبرسانی در مناطق کم‌برخوردار دارد. تاکنون حدود ۴۰۰ کیلومتر شبکه در این طرح بررسی شده و در هفته‌های آینده با حضور حاج آقا ابراهیمی، تفاهم‌نامه آبرسانی به ۸۰ روستا به امضا خواهد رسید.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی خطاب به اصحاب رسانه گفت: درست است که استان درگیر تنش آبی است اما از رسانه‌ها می‌خواهیم آرامش را به مردم منتقل کنند. با هم‌افزایی و دقت در برنامه‌ریزی، می‌توانیم از این شرایط عبور کنیم.

 اقدامات فرهنگی و اجتماعی
در بخش دیگری از نشست، «مهدی پورآقاجان»، مدیر دفتر روابط عمومی و آموزش همگانی شرکت، از اجرای برنامه‌های گسترده فرهنگی و آموزشی در حوزه مصرف بهینه آب خبر داد.
وی اذعان داشت: در قالب جشنواره “نخستین واژه آب” و برگزاری ورکشاپ‌های هنری خوشنویسی، تلاش کرده‌ایم مفهوم ارزش آب را از دوران کودکی در ذهن دانش‌آموزان نهادینه کنیم. هدف ما حساس‌سازی در سنین پایین است تا فرهنگ مصرف صحیح در نسل آینده شکل بگیرد.
پورآقاجان با اشاره به فعالیت‌های میدانی افزود: در سطح شهر، بنرها و پیام‌های مرتبط با صرفه‌جویی در مصرف آب نصب شده و سامانه ۱۲۲ نیز به‌صورت شبانه‌روزی آماده دریافت گزارش‌های مردمی است. در موارد مصرف غیرمتعارف، تیم‌های پلیس آب وارد عمل می‌شوند و برای متخلفان جرایمی در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: برای تقویت سواد آبی مردم، تولید انیمیشن و محتوای آموزشی در همکاری با رسانه‌ها در دستور کار قرار دارد. همچنین با همکاری سازمان اتوبوس‌رانی، طرح “اتوبوس‌های آب” را برای اجرای برنامه‌های فرهنگی در سطح شهر اجرا خواهیم کرد. نمایش‌های خیابانی نیز از دهه فجر آغاز می‌شوند تا ارتباط مستقیم‌تری با مردم برقرار کنیم.
گفتنی است ، شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی با ۲۷۰۰ نفر نیروی انسانی، به عنوان متولی تأمین و توزیع آب شرب بهداشتی و جمع‌آوری و دفع بهداشتی فاضلاب خانگی، نقش مهمی در حفظ پایداری منابع آبی و سلامت عمومی استان ایفا می‌کند. این شرکت خدمات خود را در ۷۴ شهر و ۲۷۳۲ روستای استان به جمعیتی بالغ بر ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر ارائه می‌دهد.
در حال حاضر، ۱۰۰ درصد جمعیت شهری و ۸۷ درصد جمعیت روستایی استان از خدمات تأمین و توزیع آب شرب بهداشتی در قالب بیش از یک‌میلیون و ۸۹۰ هزار اشتراک بهره‌مند هستند. به‌منظور پایدارسازی آب شرب در سطح شهرها و روستاها، اقدامات گسترده‌ای در قالب طرح محرومیت‌زدایی، جهاد آبرسانی، اعتبارات استانی و داخلی و نیز با مشارکت خیرین آبرسان انجام شده است.
در بخش زیرساختی، تاکنون بیش از ۲۸۰ کیلومتر خطوط انتقال و بیش از ۳۰۰ کیلومتر شبکه آبرسانی شهری و روستایی توسعه و بازسازی شده است. همچنین، عملیات حفر و تجهیز ۱۰۶ حلقه چاه جدید و احیای ۱۶ حلقه چاه قدیمی با افزایش ۸۰ درصدی میزان آب‌دهی آنها صورت گرفته است.
در حوزه ذخیره‌سازی، ساخت ۱۱ مخزن ذخیره آب شهری با مجموع ظرفیت ۶۱ هزار متر مکعب و بیش از ۵۰ مخزن آب روستایی با ظرفیت ۵۵۰۰ متر مکعب در دست اجراست که تاکنون بیش از ۲۵ هزار متر مکعب از این ظرفیت به بهره‌برداری رسیده است.
از دیگر اقدامات قابل‌توجه، اجرای شبکه آبرسانی و فاضلاب طرح نهضت ملی مسکن در ۱۷ شهر استان و آغاز مرحله نخست طرح‌های جهاد آبرسانی برای تأمین آب ۱۷۸ روستا در قالب سه مجتمع بزرگ است:
 • قشلاقات شهرستان‌های کلیبر و خداآفرین
 • آرمانلوی شهرستان هشترود
 • فاز دوم طرح ستارخان شهرستان ورزقان

در بخش فاضلاب شهری و روستایی نیز فعالیت‌های گسترده‌ای در حال اجراست. در حال حاضر، طرح‌های فاضلاب در ۲۱ شهر در دست تکمیل است که شامل ۴۲۰۰ کیلومتر شبکه جمع‌آوری و خطوط انتقال فاضلاب و بهره‌برداری از ۱۵ تصفیه‌خانه در ۱۶ شهر است. این خدمات در مجموع به بیش از ۱ میلیون و ۷۴۰ هزار مشترک و ۲ میلیون و ۴۱۰ هزار نفر جمعیت ارائه می‌شود.
در سال جاری، بیش از ۶۰ کیلومتر شبکه جمع‌آوری فاضلاب در تبریز و ۲۰ شهر دیگر استان اجرا شده و عملیات احداث تصفیه‌خانه فاضلاب در هفت شهر با سرعت ادامه دارد. تاکنون بیش از ۱۳۰ میلیون متر مکعب فاضلاب مطابق با استانداردهای ملی جمع‌آوری و تصفیه شده و ۱۷۰۰ کیلومتر از شبکه فاضلاب مورد شست‌وشو و لای‌روبی قرار گرفته است.
از دیگر پروژه‌های مهم، تهیه نقشه GIS شبکه جمع‌آوری و خطوط انتقال فاضلاب تبریز به طول ۱۷۰۰ کیلومتر است که زیرساخت داده‌ای دقیقی برای مدیریت شبکه فاضلاب این کلانشهر فراهم می‌کند. همچنین با مشارکت بخش خصوصی، قراردادهایی برای اختصاص پساب تصفیه‌شده شهرهای صنعتی نظیر اهر و عجب‌شیر به صنایع بزرگ منعقد شده تا نیاز آنها به آب گوارا کاهش یابد.
در این میان، احداث مدول دوم تصفیه‌خانه فاضلاب تبریز به عنوان بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه فاضلاب کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این پروژه هم‌اکنون ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی در بخش مایع و ۶۵ درصد پیشرفت کلی دارد و پس از بهره‌برداری، گام بزرگی در مسیر حفظ منابع آبی و ارتقای بهداشت عمومی استان خواهد بود. 
انتهای پیام/