جادو یا خرافه؟ نبرد تاجیکستان با سنت‌های کهن

به گزارش نصر، افزایش مجازات‌های سنگین برای مراجعه به جادوگران در تاجیکستان، ساکنان این کشور را به سمت مدعیان غیب‌گویی مراکز غیررسمی در کشورهای همسایه سوق داده است. در حالی که نهادهای مذهبی این اقدامات را «کفر» و «فریب» می‌خوانند، ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، گواه جست‌وجوی بی‌وقفه مردم برای درمان دردها باورها در فراسوی مرزهاست.

وضعیت جادوگری در تاجیکستان
دولت تاجیکستان با چالش جدی مقابله با فعالیت‌های جادوگری و غیب‌گویی روبرو است. آمار رسمی از شناسایی ۴۹۵ مورد فعالیت جادوگری تنها در شش ماه اول سال جاری در این کشور حکایت دارد. در واکنش به این پدیده، دولت قوانین را تشدید کرده و مجازات‌های جدیدی را برای مشتریان این خدمات وضع کرده است.

واکنش دولت و نهادهای مذهبی
مجازات‌های مالی؛ بر اساس قوانین تازه، افرادی که به غیب‌گویان و جادوگران مراجعه کنند، با جریمه نقدی معادل ۳۷۵۰ تا ۴۵۰۰ سامانی (حدود ۴۵ تا ۵۴ میلیون تومان) مواجه خواهند شد. وزارت کشور این کشور حتی تصاویری از افراد مجازات شده را به صورت عمومی منتشر کرده است.
موضع سختگیرانه روحانیون؛ نهادهای مذهبی نیز به شدت با این پدیده مخالف هستند.
سعیدمکارام عبدالکریم‌زاده مفتی تاجیکستان، در خطبه‌های جمعه اعلام کرده است که هر مسلمانی که به جادوگر مراجعه کند، کافر محسوب شده و ازدواج او غیرقانونی است.
حاجی حسین موسوزاده، رئیس شورای علمای استان سغد، نیز با ابراز تاسف از اعتماد مردم به جادوگران، این کار را نوعی فریب دانسته و تاکید کرده است که برای درمان بیماری‌ها باید به بیمارستان‌ها مراجعه کرد.

کوچ جادوگری به خارج از مرزها
فشارهای دولت و نهادهای مذهبی باعث شده تا تقاضا برای اینگونه خدمات به بیرون از مرزهای تاجیکستان مراجعه کند. شواهدی در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد برخی ساکنان تاجیکستان برای یافتن جادوگران به کشورهای همسایه مانند ازبکستان روی آورده‌اند.
ویدئویی در فضای مجازی منتشر شده که زنی از دوشنبه به مردی به نام «ایکبال سولیف» که خود را «دعاگو و جادوگر» معرفی می‌کند و به زبان ازبکی صحبت می‌نماید، مراجعه کرده است. این جادوگر ادعا می‌کند به زودی به دوشنبه خواهد آمد، اگرچه تاریخ دقیقی اعلام نکرده است.

نتبجه‌گیری
به نظر می‌رسد به رغم تلاش‌های دولت تاجیکستان برای ریشه‌کن کردن جادوگری با ابزار قانون و هشدارهای مذهبی، باورهای عمیق فرهنگی و عطش برای یافتن راه‌حل‌های فوری برای مشکلات، سبب شده تا این پدیده به شکلی زیرزمینی و فرامرزی به حیات خود ادامه دهد. این وضعیت، تقابل میان قوانین رسمی، باورها و سنت‌های ریشه‌دار در جامعه تاجیکستان را به خوبی نمایان می‌سازد.
انتهای پیام/