بیماری‌های قلبی در تبریز ۱۰ تا ۱۵ سال زودتر آغاز می‌شوند

به گزارش نصر،«رضایت پرویزی»، فوق‌تخصص جراحی قلب و عروق تبریز، پزشک متبحر این دیار، به مناسبت روز جهانی قلب، در میانه روزی شلوغ و بین دو عمل جراحی، با لباس اتاق عمل پای گفت‌وگو با خبرنگار نصر نشست؛ بی‌آن‌که فرصتی برای استراحت داشته باشد، با صدایی آرام اما پر از دغدغه از واقعیت‌های تلخ و امیدهای آینده در حوزه قلب سخن گفت و درست پس از پایان مصاحبه، دوباره به اتاق عمل بازگشت تا حیات دیگری را نجات دهد.

آقای دکتر، اهمیت روز جهانی قلب در چیست؟
۲۹ سپتامبر، روز جهانی قلب یک یادآوری بزرگ است؛ یادآوری اینکه بیماری‌های قلبی شایع‌ترین بیماری دنیا هستند. در ایران هم همین الگو را داریم و از هر صد بیماری در جامعه، حدود ۴۰ درصد به قلب و عروق مربوط می‌شود. این بیماری‌ها نه‌تنها بار مالی سنگینی بر نظام سلامت تحمیل می‌کنند بلکه توجه و سازماندهی گسترده در سطح دولتی و خصوصی، بیمارستان‌ها و نهادهای علمی  را می‌طلبند.

وضعیت ایران و تبریز در این زمینه چگونه است؟
ما در ایران و تبریز دقیقاً همان الگوی جهانی را می‌بینیم. چالش‌های اصلی هم مشترک‌اند؛ مهم‌ترین‌شان کمبود آگاهی عمومی درباره بیماری‌های قلبی، علل و راه‌های پیشگیری آن است. متأسفانه بحث پیشگیری در جامعه ما کم‌رنگ است و ما چه در سطح مردم و چه در سطح دولت این کم توجهی را شاهدیم. 

 

 به نظر شما چرا پیشگیری جایگاهی در نظام سلامت ندارد؟
علت این است که درمان پر سر و صداست و درآمدزا ولی  پیشگیری نه! بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها و حتی خیرین تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در درمان دارند. ما انجمنی به نام «خانه قلب آذربایجان شرقی» ایجاد کردیم و سعی کردیم خیرین را برای ساخت مرکزی ویژه پیشگیری بیماری های قلبی جلب کنیم اما آن‌ها ترجیح می دادند در ساخت بیمارستان کمک کنند در حالی‌که هزینه برای پیشگیری یعنی ذخیره منابع برای آینده، خیلی کم هرینه تراست و این  تفکر، غیر علمی و باعث تاسف است.

 تحریم‌ها و سیاست‌ها بر حوزه جراحی قلب چه تاثیری گذاشته‌اند؟
تأثیر بسیار زیاد است؛ ۹۰ درصد درمان قلب در ایران دولتی و توان دولت محدود است. با برداشته شدن یارانه تجهیزات قلبی، قیمت ابزارهای جراحی و ... هفت برابر شده است. این فشار مالی سنگین حتی از عهده بیمه‌ها خارج است چه رسد به بیماران. 

 وضعیت تأمین مالی در نظام سلامت قلب چگونه است؟
یکی از مشکلات اساسی سهم پایین نظام سلامت از تولید ناخالص ملی است. امروز حدود ۷۰ درصد هزینه‌ها از جیب مردم پرداخت می‌شود و این بسیار خطرناک است. برای مثال ما قبلاً ماهی ۳۵ عمل انجام می‌دادیم ولی حالا این عدد به دو عمل در هفته کاهش یافته است که نشان می دهد مشکل همچنان برقرار است ولی به آن پرداخت نمی شود.

در تبریز، چه ویژگی خاصی در الگوی بیماری‌های قلبی دیده می‌شود؟
متاسفانه بیماری‌های قلبی در تبریز ۱۰ تا ۱۵ سال زودتر از میانگین ملی و جهانی آغاز می‌شوند. پارگی آئورت و پرفشاری آئورت در این شهر به شکل غیرمنتظره‌ای شایع است که به نظر علت اصلی آن فشارهای عصبی و عصبیت بالای مردم است. ما شاهدیم که در این شهر سر مسائل کوچک تنش و عصبانیت شدیدی رخ می‌دهد و همین مسئله سلامت قلب را به خطر می‌اندازد.

چه عادات رفتاری یا غذایی در تبریز، سلامت قلب را تهدید می‌کند؟
اول از همه عصبیت و استرس شدید. نمونه‌هایش را بارها دیده‌ایم؛ مثلاً مردی سی‌ساله در جریان یک بازی فوتبال، از شدت هیجان دچار سکته قلبی شده است.
از نظر تغذیه هم مصرف روغن‌های جامد، غذاهای پرچرب، سیگار، دیابت و کم‌تحرکی عوامل اصلی تهدیدکننده قلب هستند. شش پارامتر اصلی در بیماری‌های قلبی وجود دارد که سه‌تای آن قابل تغییر است: تغذیه سالم، فعالیت بدنی و ترک سیگار با سبک زندگی پر نشاط

–امروز شایع‌ترین بیماری‌های قلبی در بیمارستان‌های تبریز چیست؟
امروز حدود ۷۰ درصد بیماران به دلیل گرفتگی رگ‌های قلب مراجعه می‌کنند. درحالی که بیماری‌های دریچه‌ای که ۳۰ سال پیش شایع بودند، حالا به حدود ۲۰ درصد کاهش یافته‌اند. بیماری‌های مادرزادی هم به‌طور چشم‌گیری کم شده‌اند.

جایگاه تبریز در حوزه نوآوری‌های جراحی قلب چیست؟
متأسفانه باید بگویم پیشرفت خاصی نداشته‌ایم. در جهان جراحی‌های رباتیک و کم‌تهاجمی رایج شده‌اند اما در تبریز هنوز حتی شروع نشده اند.
حتی بخش جراحی قلب کودکان و نوزادان تعطیل شده که برای یک کلان‌شهر عقب‌گرد محسوب می‌شود. البته با شروع دولت جدید، همکاران قول بخش جراحی قلب در مرکز کودکان بیمارستان مردانی آذر تبریز را دادند ولی اقدام عملی انجام نگرفته است و در مجموع جراحی قلب در تبریز در سال‌های اخیر و در مقایسه با سایر کلان شهر ها عقب رفته است.

خاطره‌ای از سال‌های آغازین کارتان که مسیرتان را تغییر داده باشد، دارید؟
تنها چهار ماه پس از فارغ‌التحصیلی به تبریز آمدم، پسربچه ده‌ساله‌ای با پارگی آئورت به من ارجاع شد؛ عملی که آن زمان در ایران سابقه نداشت و تجربه مواجهه با آن را نداشتیم. با هزار مشکل تیمی تشکیل دادیم و کودک عمل شد اما از دست رفت. این تجربه تلخ باعث شد تصمیم بگیرم این عمل را پیگیری کنم و در سال ۱۳۷۴ برای اولین بار در ایران چهار عمل پارگی آئورت را با موفقیت انجام دادم که بازتاب گسترده‌ای هم در کنگره قلب ایران داشت.

شما از دوستان و همکاران قدیمی دکتر پزشکیان هستید. خاطره‌ای از آن دوران دارید؟
قدمت دوستی ما به دوران قبل از انقلاب برمی‌گردد که این دوران سرشار از خاطرات است ولی خاطره ماندگار من مربوط به سال ۱۳۷۲ است. همان سال فارغ‌التحصیل شدیم و با هم پیمان بستیم که قلب تبریز را برای نجات بیماران شمال‌غرب احیا کنیم. حاصل این عهد، تاسیس بیمارستان شهید مدنی بود. من ریاست آن را بر عهده گرفتم و با همکاری دکتر پزشکیان، این بیمارستان به بزرگ‌ترین مرکز قلب شمال‌غرب کشور تبدیل شد.

آینده سلامت قلب در ایران را چطور می‌بینید؟
آینده قلب در ایران وابسته به سیاست و اقتصاد است. اگر روابط بین‌المللی بهبود پیدا کند و تحریم‌ها برداشته شود، آینده روشنی در انتظار است؛ چراکه جراحی قلب نیازمند انتقال تجربه و حضور در کنگره‌های جهانی، تامین تجهیزات جدید و حمایت از بخش های خصوصی و دولتی فعال در این حوزه است. در شرایط فعلی، حتی کمبود کادر مجرب وجود دارد که کیفیت حوزه درمان را پایین کشیده است. اگر این روند ادامه یابد، کیفیت آموزش و درمان به شدت افت خواهد کرد و ما در آینده، پزشک ماندگار نخواهیم داشت. 

 توصیه پایانی شما به مردم چیست؟
بزرگ‌ترین مسئولیت سلامت قلب بر دوش خود مردم است. با تغییر سبک زندگی، رعایت تغذیه سالم، ترک سیگار، افزایش فعالیت بدنی و کنترل استرس می‌توان بیش از ۷۰ درصد بیماری‌های قلبی، فشارخون، دیابت و ... را پیشگیری کرد. این توصیه‌ها ساده‌اند اما اگر جدی گرفته شوند، می‌توانند هزاران زندگی را نجات دهند.
انتهای پیام/