امنیت غذایی؛ از ورزقان برای ایران

به گزارش نصر، در اولین جشنواره ملی عدس ورزقان که هفته گذشته با حضور کشاورزان، بهره برداران، مسافران و مردم منطقه برگزار شد جایگاه ورزقان در تولید عدس بیش از پیش متجلی گردید و به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی، ظرفیت افزایش این سهم به ۵۰ درصد نیز ممکن است به شرطی که این موضوع تا جشنواره سال آینده فراموش نشود!
با این اوصاف، توجه به تغییر الگوی کشت از بهاره به پاییزه، حرکت به سمت مکانیزاسیون و بهره‌گیری از نتایج پروژه‌ های ملی می‌تواند مسیر توسعه پایدار این محصول را هموار کند کمااینکه ورزقان می‌تواند الگویی موفق برای سایر مناطق در بهره‌وری و ارتقای کیفیت تولیدات کشاورزی مورد توجه متولیان قرار گیرد.
در حقیقت، عدسِ ورزقان به دلیل ویژگی‌های خاص خود از کیفیت بالایی برخوردار است و اعتراض کشاورزان به موضوع عملکرد بیمه محصولات کاملاً به‌جاست زیرا از قرار معلوم، صندوق بیمه کشاورزی در این خصوص به‌ خوبی عمل نمی‌کند که همانا از محدودیت‌های زیرساختی و کمبود اعتبارات نشات می‌گیرد…

برداشت سنتی مانع اصلی توسعه کشت عدس ورزقان است
با توجه به اینکه بیش از ۸۵ درصد حوزه شهرستان ورزقان روستامحور است باید تسهیلات مکانیزاسیون و دستگاه‌های کشاورزی بیشتری در اختیار کشاورزان قرار گیرد تا آنان بتوانند با بهره‌وری بیشتر، نقش مهم‌تری در تولیدات ملی ایفا کنند.
واقعیت این است که تأثیر معادن بر اقتصاد منطقه ورزقان و خاروانا بر هیچکس پوشیده نیست اما نباید بخش معدن، حوزه کشاورزی و دامداری را تحت‌الشعاع خود قرار دهد چرا که در صورت فاصله گرفتن مردم از این بخش‌های غذاساز، مهاجرت از روستاها شدت خواهد گرفت.
اهالی شهرستان از صندوق بیمه محصولات کشاورزی گله‌مند هستند به طوری که باید خسارات کشاورزان به‌موقع پرداخت شود، وقوع بلایای طبیعی مانند سیل، تگرگ و خشکسالی نیز، تهدیدی جدی برای تولیدات کشاورزی است و تنها با حمایت درست می‌توان مانع از آسیب‌های گسترده به معیشت مردم شد.
به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، شهرستان ورزقان ظرفیت آن را دارد که در تولید محصولات کشاورزی رتبه‌های برتر کشور را به خود اختصاص دهد، به شرطی که حمایت‌ها در بخش‌های مالی، بیمه‌ای و زیرساختی به شکل عملی و به موقع انجام شود.
نماینده مردم ورزقان در مجلس هم با اشاره به اینکه برداشت سنتی، مانع اصلی توسعه کشت عدس در این شهرستان است گفت: باید فرآیند برداشت مکانیزه شده و ارقام جدید و بذرهای خالص برای افزایش بهره‌وری کشت به‌کار گرفته شود.
“رضا علی‌زاده” بر لزوم توازن در توسعه منطقه تأکید کرد و افزود: هرچند ورزقان در مسیر صنعتی شدن قرار دارد اما نباید از ظرفیت‌های کشاورزی و دامپروری غافل شد لذا این شهرستان از دو جهت در سطح کشور جزو بهترین‌هاست؛ برخورداری از نیروی انسانی با پیشینه تاریخی ارزشمند و ظرفیت‌های عظیم صنعتی و معدنی که می‌تواند این منطقه را به قطب صنعتی استان تبدیل کند.

آذربایجان شرقی رتبه نخست تولید عدس کشور را دارد
آذربایجان‌ شرقی با تولید ۲۵ درصدی این محصول جایگاه ویژه‌ای دارد و شهرستان ورزقان نیز سهم عمده‌ای در این تولید دارد و ۷۰ الی ۸۰ درصد عدس سطح استان در این شهرستان به عمل می‌آید.
مدیر امور زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، سطح زیر کشت محصول عدس دیم در استان را بالغ بر ۲۳ هزار هکتار دانست و گفت: بیشترین سطح زیر کشت این محصول به ترتیب در شهرستان‌های ورزقان با ۱۶ هزار هکتار، اهر با ۲ هزار و ۶۰۰ هکتار و میانه با یکهزار و ۶۰۰ هکتار قرار دارد.
“جلال رحیم‌زاده” افزود: در سال زراعی جاری به دلیل بروز خشکسالی و سایر بلایای طبیعی تولید عدس به ۹ هزار تن کاهش یافت و عملکرد به ۴۰۰ کیلوگرم در هکتار رسید لذا با وجود این، جایگاه استان در تولید این محصول با توجه به سطح زیر کشت، رتبه نخست کشور است.
وی با اشاره به نقش تناوب کشت عدس اضافه کرد: با توجه به قرار گرفتن عدس در ردیف گیاهان لگومینوزه، کشت این محصول در تناوب با غلات در اراضی دیم استان ـ که بیشترین سطح زیر کشت را دارند – می‌تواند در افزایش عملکرد و در نتیجه تولید بیشتر غلات نقش بسزایی ایفا کند.
رحیم‌زاده از فعالیت پایگاه نوآوری کشت عدس در شهرستان ورزقان خبر داد و اظهار کرد: این پایگاه با همکاری کارشناسان مؤسسه تحقیقات دیم کشور ایجاد شده و هدف اصلی آن، کشت مقایسه‌ای بین ارقام اصلاح‌شده سنا، بیله‌سوار و دو توده بومی بود که نتایج نشان داد به لحاظ عملکردی، توده بومی نسبت به هر دو رقم اصلاح‌شده برتری داشته و این موضوع نشانگر پتانسیل بالای آنها برای تحقیقات بیشتر و در نتیجه تولید و تکثیر است.

ورزقان باید به سمت کشاورزی مدرن جهان حرکت نماید
فرماندار ورزقان از جایگاه ویژه این شهرستان در حوزه کشاورزی خبر داد و گفت: این شهرستان، رتبه اول تولید عدس در سطح کشور و رتبه سوم تولید عسل و رتبه پنجم در حوزه شیلات استان آذربایجان شرقی را به خود اختصاص داده است.
“صادق میکائیلی” با اشاره به چالش‌های موجود در بخش کشاورزی افزود: پدیده خشکسالی از مهم‌ترین دلایل بحران در کشاورزی سنتی است و ادامه این روش در شرایط امروز هیچ توجیهی ندارد لذا سازمان جهاد کشاورزی استان باید با برنامه‌ریزی و همت مضاعف به توسعه کشت‌های نوین از جمله کشت گلخانه‌ای پرداخته و آموزش‌های لازم را به کشاورزان منطقه ارائه نماید.
وی اضافه کرد: نحوه عمل‌آوری و پُخت عدس شهرستان ورزقان ظرفیت ثبت ملی دارد و اگر عنوان شهر ملی عدس ایران هم برای این شهرستان فراهم شود، دستاورد ارزشمندی خواهد بود که اداره‌کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی باید در این زمینه ورود و پیگیری‌های لازم را به انجام رساند.
فرماندار شهرستان ورزقان در پایان اظهارات خود تأکید کرد: جشنواره‌هایی همچون جشنواره ملی عدس علاوه بر معرفی ظرفیت‌های کشاورزی منطقه ارسباران، در ایجاد امید، نشاط اجتماعی و انسجام ملی نقش مهمی ایفا می‌کنند و باید در سنوات آتی با قدرت‌تر برگزار شود.
بدین ترتیب، علاوه بر محدودیت منابع مالی، چالش‌ هایی همچون شوری خاک و آب، امروزه حوزه کشاورزی آذربایجان شرقی را با مشکلات جدی مواجه کرده، کمااینکه کاهش ۷۰ درصدی بارندگی در فصل زمستان ۱۴۰۳ و وقوع چهار مرحله تگرگ شدید در سال جاری نیز خسارات سنگینی به بخش کشاورزی این استان وارد کرده است اما این موارد بهانه‌ای بیش نبوده و سهل‌انکاری مسئولان امر قابل اغماض نیست!

شهرام صادق زاده
انتهای پیام/