فخر پرتره ایران؛ ۹۳ سال با فخرالدین فخرالدینی

فخرالدینی بیش از ۷۵ سال در مسیر عکاسی گام برداشت و ضمن تجربه‌اندوزی در آمریکا و آلمان، نزد یوسف کارش – عکاس نامدار ارمنی‌تبار کانادایی – آموزش دید. با این حال، او سبک و نگاه شخصی خود را پروراند و در خلق پرتره‌های ماندگار از شخصیت‌های برجسته‌ی فرهنگی و هنری ایران شهرتی ویژه یافت. استفاده استادانه از نور، پس‌زمینه‌ی ساده (اغلب مشکی)، نمایش دست به عنوان بخشی از شخصیت سوژه، و چاپ عکس‌ها در ابعاد بزرگ از ویژگی‌های آثار اوست.

پرتره‌های ماندگار؛ شهریار و هشترودی
دیدار و گفت‌وگو به زبان شیرین ترکی با استاد شهریار – سراینده‌ی «حیدربابا» – و گرفتن پرتره‌ی او، همچنین ثبت چهره‌ی پروفسور هشترودی – ریاضی‌دان نامدار و رئیس اسبق دانشگاه تبریز – از خاطرات ارزشمند و آثار شاخص فخرالدینی به شمار می‌روند. این پرتره‌ها نه تنها یادگار هنری‌اند، بلکه در معرفی چهره‌های برجسته‌ی تبریز جلوه‌ای ماندگار یافته‌اند.

نگاه استاد به عکاسی و هنر پرتره
استاد فخرالدینی در گفت‌وگو با علی دهباشی تأکید کرده است:
 • از ۱۷ سالگی به پرتره علاقه‌مند بوده و تلاش داشته است تا در عکس‌هایش «شخصیت‌گرایی» را نمایان سازد.
 • پرتره برای او فراتر از ثبت تصویر است؛ باید حسی که از سوژه دریافت می‌کند، به مخاطب منتقل شود.
 • باور دارد که عکاسی هنری است مبتنی بر صبر، تجربه و ارتباط انسانی با سوژه.
 • همچنان خود را «دانشجو» می‌داند و اعتقاد دارد هنر پایان‌پذیر نیست و هر سال می‌توان ضعف‌ها را شناخت و جبران کرد.

آنالوگ یا دیجیتال؟
او معتقد است پایه‌های عکاسی بر آنالوگ استوار است و اگر عکاسی در این زمینه توانمند باشد، کار با دوربین دیجیتال آسان‌تر خواهد شد. فخرالدینی بر این باور است که حس و روح عکس بیشتر در آنالوگ منتقل می‌شود، در حالی که دیجیتال عکاسان را تنبل بار آورده و روتوش‌های افراطی سبب می‌شود چهره‌ها بی‌روح و مجسمه‌وار شوند.

مجموعه آثار و نمایشگاه‌ها
پرتره‌های استاد در قالب دو جلد کتاب در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ منتشر شده و تاکنون ده‌ها نمایشگاه از آثار او برگزار گردیده است. در میان سوژه‌هایش، بزرگان فرهنگ، هنر، ادبیات و موسیقی ایران دیده می‌شوند:
از ایرج اسکندری، حسین الهی قمشه‌ای، فرامرز پایور، غلامرضا تختی، نجف دریابندری، داود رشیدی، پری زنگنه، داریوش شایگان، حسین علیزاده، اصغر فرهادی، رضا کیانیان، مسعود کیمیایی، فاطمه معتمدآریا، ناصر ملک‌مطیعی، شهرام ناظری، علی نصیریان و ده‌ها نام ماندگار دیگر.

سخن پایانی
استاد فخرالدینی، عاشقانه به کار هنری و به‌ویژه پرتره وفادار مانده است. او هنر عکاسی را وسیله‌ای برای پیوند نسل‌ها می‌داند؛ نسلی که شخصیت‌ها را ندیده، با دیدن عکس‌های او باید بتواند آنان را حس کند. از ایزد منان برای این هنرمند تبریزی نامدار، سلامتی و تداوم آفرینش آثار هنری را خواستاریم.
به قلم محمد فرج‌پور باسمنجی
انتهای پیام/