کاریکاتور تبریز بی‌خانه است/

کاریکاتور، هنری جهانی با ریشه‌ای تبریزی؛ میراثی که باید از خاک برخیزد

1404/05/07 - 15:21 - کد خبر: 142178 نسخه چاپی

نصر: کاریکاتور در تبریز تنها یک ژانر هنری نیست بلکه خاطره‌ای عمیق از فرهنگ انتقادی، زبان تند بی‌زخم و میراثی ارزشمند است که امروز، در نبود مکان، ساختار و حمایت، در سایه فراموشی، خاک می خورد.

به گزارش نصر، برگزاری نمایشگاه بین المللی کاریکاتور «وفاق» در گالری استاد میر علی تبریزی که هنر کارتونیست های تبریزی را بعد از مدت ها در کنار آثار جهانی، به نمایش گذاشته است، بهانه ای شد تا به سکوت مبهم این هنر بعد از تجربه عرش نشینی در سطح جهانی و فرودی سخت به فرش و حاشیه نشینی کنونی آن در فضای فرهنگی هنری تبریز بپردازیم.
به گفته هنرمندان، «تبریز» در حافظه‌ی هنر ایران، شهری است با اعتبار خاص در عرصه کاریکاتور که نه‌تنها بزرگان این هنر را پرورش داده، بلکه با تاسیس نخستین موزه تخصصی کاریکاتور کشور در سال ۱۳۸۵ و برگزاری ده‌ها جشنواره و نمایشگاه ملی و بین‌المللی، به یکی از قطب‌های جدی کاریکاتور در جهان بدل شده بود.

کاریکاتور در تبریز تنها یک فرم هنری نبوده بلکه رسانه‌ای برای بیان اجتماعی، نقد فرهنگی و حتی دیپلماسی نرم محسوب می شد. از نمایشگاه‌های «کارتون دوره‌گردی» تا حضور مداوم هنرمندان تبریزی در جشنواره‌های معتبر بین‌المللی مختلف. 
«سمیرا یوسفی»، رئیس پیشین انجمن کارتونیست‌های تبریز، از سال‌هایی می‌گوید که از سطح بالای تبریز در این هنر شوکه شده بود و داوران تبریزی، آثار جهانی را ارزیابی می‌کردند: متاسفانه این روند از حدود یک دهه پیش و پس از کرونا با افول مواجه شد. تعطیلی موزه کاریکاتور در باغ گلستان، از دست رفتن مکان انجمن، انحلال هیئت‌مدیره و متوقف‌شدن فعالیت‌های کارگاهی، همگی زخم‌هایی هستند که پیکره این نهاد را فرسوده کرده‌اند.
وی از لزوم پیوستگی میان نسل‌ها سخن می‌گوید:انجمن ما فقط یک تشکل نبود، محل رشد، آموزش، تبادل تجربه و خلق جریان بود. این زنجیره باید دوباره برقرار شود.

«داوود پناهی»، از بنیان‌گذاران انجمن کاریکاتور تبریز، با حسرت از موزه‌ای می‌گوید که با تلاش جمعی کارتونیست‌ها شکل گرفت و بدون هیچ اعلام رسمی، از سوی شهرداری تخلیه شد: متاسفانه وسایل موزه ناپدید شدند. جایی که با جان و دل ساخته بودیم، دیگر وجود خارجی ندارد. انجمن هم که دفترش در همان مکان بود، عملاً بی‌پناه شد.
وی افزود: هنرمندان تبریزی، همچنان در سطحی بالا فعال‌اند و آثارشان در نمایشگاه‌ها و رقابت‌های جهانی خوش می‌درخشد. 

«سالار عشرت‌خواه»، یکی از این هنرمندان کارتونیست، بر نقش نسلی از اساتید در شکل‌گیری بدنه حرفه‌ای کاریکاتور در تبریز تأکید می‌کند و معتقد است: کاریکاتور در تبریز هنوز زنده است؛ ولی به یک ساختار، به یک خانه، نیاز دارد. حیف است این سرمایه فرهنگی در حاشیه بماند.
 

 
بازگشت انجمن کاریکاتور تبریز تا پایان امسال؛ وعده ارشاد برای احیای خانه هنرمندان تصویر
«نعمت‌الله پایان»، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، در گفت‌وگو با خبرنگار نصر از برنامه‌های مشخص برای احیای انجمن کاریکاتور تبریز خبر داد. 
وی ضمن اشاره به نقش تاریخی این انجمن و اعتبار جهانی آن گفت: انجمن کاریکاتور، متأسفانه نزدیک به ۸ سال است که ساختار خود را از دست داده است. اما ما در تعامل با شهرداری، در آستانه توافق نهایی برای اختصاص مکانی مناسب به انجمن هستیم و امیدواریم تا پایان امسال، مکان جدید به انجمن تحویل داده شود.

پایان با تأکید بر ضرورت احیای موزه نیز افزود: موزه کاریکاتور بخشی از هویت فرهنگی شهر است. تلاش ما این است که در همکاری با شهرداری، فضای موزه نیز مجدداً فعال شود تا تبریز دوباره به جایگاه شایسته‌اش در کاریکاتور بازگردد.

گفتنی است، نمایشگاه بین المللی کاریکاتور با عنوان «وفاق» با هفتاد اثر کاریکاتور با محوریت ظلم اسرائیل، کودک و جنگ از ۵ تا ۸ مرداد ماه در گالری استاد میر علی تبریزی بر پا خواهد بود. 
انتهای پیام/
کاریکاتور، هنری جهانی با ریشه‌ای تبریزی؛ میراثی که باید از خاک برخیزد فائزه بنی نصرت

ثبت نظر

نمایش 0 نظر

پژوهشیار