آذربایجان شرقی زیر ذره‌بین بازار کار؛ از مهاجرت نخبگان تا امنیت شغلی کارگران

به گزارش نصر، «حسین فتحی»، در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرنگاران نصر، به بررسی این چالش‌ها و راهکارهای بازار کار آذربایجان شرقی پرداخت.

نرخ بیکاری در آذربایجان شرقی؛ آمارها چه می‌گویند؟
وی با استناد به داده‌های مرکز آمار ایران، آذربایجان‌شرقی را جزو استان‌هایی با پایین‌ترین نرخ بیکاری کشور خواند و گفت: در تابستان ۱۴۰۲ نرخ بیکاری استان ۷.۷ درصد بود و این رقم در سال ۱۴۰۴ به ۵.۲ درصد کاهش یافته که پایین‌تر از متوسط کشوری است.
فتحی افزود: در سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۴۶ هزار و ۴۱۶ فرصت شغلی در استان توسط دستگاه‌های اجرایی و حمایتی ایجاد شده که معادل ۱۳۱ درصد تحقق تعهدات اشتغال ما است.

تاثیر شرایط اقتصادی و اجتماعی بر بازار کار
وی ضمن اشاره به اینکه آذربایجان شرقی قطب صنعت کشور در حوزه‌هایی نظیر قطعه‌سازی، خودروسازی و صنایع غذایی است، تأکید کرد: حتی در شرایط بحرانی مانند جنگ تحمیلی اخیر، بسیاری از واحدهای صنعتی استان فعالیت خود را متوقف نکردند و به فعالیت خود ادامه دادند. این نشان‌دهنده تاب‌آوری بالای صنعت استان است.
فتحی تصریح کرد: نسل جدید کارجویان اغلب از میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند که بیشتر تمایل به فعالیت در مشاغل نوین و پلتفرم‌های دیجیتالی دارند. این فاصله میان فرهنگ کار، مهارت‌ها و نیاز واحدهای تولیدی، نوعی ناترازی در منابع انسانی ایجاد کرده است.

امنیت روانی، حلقه مفقوده انگیزش نیروی کار
مدیرکل تعاون آذربایجان شرقی به اهمیت محیط کار و حفظ کرامت انسانی کارگران اشاره کرد و گفت: ما شاهدیم که گاهی حتی اگر دستمزد بالا باشد، اما آرامش روانی و احترام در محیط کار تأمین نشود، کارگر به فعالیت خود در چنین محیط کاری ادامه نمی‌دهد. کارفرمایان باید شیوه مدیریت خود را اصلاح و عادلانه‌تر رفتار کنند.
حسین فتحی از طرح‌هایی نظیر پیمان‌های دسته‌جمعی با تشکل‌های کارگری و پاداش تولید سخن گفت: کارفرمایان اگر طبق مهارت محوری و با تمرکز بر کار نیروی انسانی پیش بروند، می‌توانند امنیت شغلی را تقویت کنند.

وضعیت اتباع خارجی در بازار کار استان
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی با تأکید بر لزوم رعایت قانون به کارگیری اتباع خارجی، گفت: ما مخالف حضور اتباع نیستیم، به شرطی که دارای پروانه کار باشند. طبق ماده ۱۲۰ قانون کار، کارفرمایان موظفند برای به‌کارگیری اتباع مجوز بگیرند، در غیر این صورت مشمول جریمه‌ ۵ برابری حداقل دستمزد و حتی حبس بین 91 تا 181 روز می‌شوند. 
فتحی افزود: در سال ۱۴۰۴ طی چهار ماه، ۲۲ مورد حضور غیرمجاز اتباع شناسایی و بازرسی شد. در حال حاضر ۲۲۵ نیروی مجاز خارجی از کشورهای چین، هند، عراق، روسیه، آذربایجان و افغانستان در آذربایجان شرقی فعالیت دارند.

اشتغال زنان و مشاغل خانگی؛ ظرفیت مغفول مانده
فتحی از کسب رتبه اول استان در حمایت از مشاغل خانگی بانوان در سال ۱۴۰۳ خبر داد و با اشاره به ضرورت توسعه بازارچه‌ها و تسهیلات حمایتی گفت: اولویت ما توانمندسازی زنان در حوزه‌هایی است که با مسئولیت خانوادگی آن‌ها سازگار باشد. اکنون بیش از ۳۰۰ رشته مشاغل خانگی در استان فعال هستند.
وی اذعان داشت:  محدودیت‌های اشتغال زنان در محیط‌های صنعتی، چالش های این عرصه برای بانوان تحصیل کرده در این حوزه هاست. 

تعاون؛ نردبان اشتغال نوآورانه
فتحی تصریح کرد: توسعه تعاونی‌های دانش‌بنیان و فناورمحور راهکار اصلی عبور از مدل‌های سنتی و کم‌بازده تعاون است. با حمایت از تعاونی‌های نوآور، تاکنون بیش از ۱۲۸۴ فرصت شغلی ایجاد شده و مرکز نوآوری و توسعه تعاون ایران نیز در این مسیر فعال شده است.

امنیت شغلی و قراردادهای کاری
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی امنیت شغلی را تابعی از مهارت، عدالت قراردادی و محیط کار دانست و گفت: کارفرمایان باید مهارت محور باشند و رضایت شغلی را اولویت دهند. قراردادهای متنوع با پرداخت‌های متفاوت، امنیت شغلی را تهدید می‌کند.
فتحی از تدوین کتابچه طبقه‌بندی مشاغل، ارتقای مهارت در جوار کارگاه‌ها و ترغیب کارفرمایان به عقد مستقیم قرارداد با کارگران به عنوان گام‌های اصلاحی یاد کرد.

مهاجرت نیروی کار؛ خروج موقتی یا دائم؟
این مقام مسئول در مورد مهاجرت نیروی کار از آذربایجان شرقی هم گفت: اعزام نیروی کار از مسیر کاریابی‌های مجاز انجام می‌شود و هدف این است که این افراد با تجربه برگردند. مهاجرت غیر رسمی نیروی کار از حوزه نظارتی و پشتیبانی ما خارج است.

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی در پایان از تمرکز این اداره‌کل بر حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، توسعه بیمه روستاییان و عشایر، تسهیلات اشتغال‌زا و به‌کارگیری ظرفیت بانک‌های توسعه‌ای سخن گفت و بر ضرورت هم‌افزایی میان دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی برای تحقق عدالت اجتماعی تأکید کرد.

انتهای پیام/